Các sự kiện trong năm 2023 và 2024 đều được tổ chức tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, với sự chứng kiến của nhiều cơ quan Báo chí – Truyền thông.
Năm nay, nhân kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt – Hoa Kỳ, với sự ủng hộ của Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, sự kiện mang ý nghĩa nhân văn nêu trên, đã được tổ chức trang trọng tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III (TTLTQG3) - 34 Phan Kế Bính, Hà Nội, ngày 10/7/2025.
Tham dự sự kiện có Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper; Cựu Tham mưu trưởng Hội cựu chiến binh tham chiến tại nước ngoài Larry Rivers; Giám đốc điều hành Hội cựu chiến binh tham chiến tại nước ngoài Ryan Gallucci; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy; nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Đại sứ Phạm Quang Vinh, cùng đại diện các tổ chức, cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ.
Về phía Tổ chức "Trái tim Người lính" có các thành viên và Ban Biên tập Diễn đàn, gồm các Văn Nghệ sĩ: Đặng Vương Hưng, Quốc Toản, Lê Đức Nghinh, Thúy Khải, Thành Đô, Phạm Thúy Hậu, Đặng Kim Nhung... CCB Nguyễn Công Trung, Chủ tịch CLB "Trái Tim Người lính Phương Nam" và đại diện của Đài HTV đã từ TP. Hồ Chí Minh bay ra tham dự sự kiện nhân văn và ý nghĩa này.
Tại buổi lễ, trực tiếp ngài Đại sư và ông Cao Huy đã trao 22 bộ hồ sơ gồm thư từ, nhật ký… cho thân nhân các gia đình Liệt sĩ, Thương binh, Cựu chiến binh và Tổ chức TTNL. Đồng thời, VNCA cũng đã trao khoảng 200 bộ hồ sơ cho TTLTQG3 để quản lý và tiếp tục trao trả cho các gia đình.
Trưng bày tài liệu và trao trả hồ sơ chứng tích năm 2025, là những hoạt động mang nhiều ý nghĩa nhân văn, lịch sử và đối ngoại sâu sắc, không chỉ cùng nhau nhìn lại chặng đường 30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ, mà còn góp phần củng có mối quan hệ hợp tác, Phát triển giữa hai nước mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Với ký ức được gìn giữ, với sự hợp tác được bồi đắp bằng thiện chí và trách nhiệm, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ hứa hẹn một tương lai tươi sáng, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì một thế giới hòa bình, ổn định, nhân văn và phát triển.
Sự kiện cũng là hoạt động thiết thực nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ và kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025). Trưng bày khai thác nguồn tư liệu phong phú từ Trung tâm Lưu trữ quốc gia III thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Ngoại giao Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Trung tâm Việt Nam, Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Đại học Công nghệ Texas – Mỹ, các nhân chứng lịch sử phản ánh những dấu mốc quan trọng, nỗ lực hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục, y tế, quốc phòng... sự kiện năm nay đã thu hút đặc biệt giới Báo chí – Truyền thông, với khoảng 100 phóng viên tham dự.
Ảnh sự kiện đính kèm do Nhà báo Trần Hà - Đài VTV do tác giả cung cấp.
Đặc biệt, sự kiện đã trưng bày giới thiệu nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố, tiêu biểu như: các văn bản liên quan đến tiến trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ; Tuyên bố của Tổng thống William Jefferson Clinton về việc thiết lập quan hệ bình thường với Việt Nam, công bố tại Nhà Trắng ngày 11/7/1995, hiện lưu giữ tại Lưu trữ Quốc gia Mỹ; Tuyên bố của Thủ tướng Võ Văn Kiệt ngày 12/7/1995 về quyết định bình thường hóa quan hệ của Tổng thống Bill Clinton, hiện bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.
Năm 2025, Tổ chức "Trái tim người lính Việt Nam" đã tiến hành biên soạn và giới thiệu tóm tắt gần 50 hồ sơ chứng tích chiến tranh lên mạng xã hội, sau đó, các nhóm tình nguyện viên của Câu Lạc bộ "Mãi mãi tuổi 20" và "Kỷ vật kháng chiến" ở nhiều tỉnh thành trên cả nước, theo những thông tin và địa chỉ hiếm hoi có trong hồ sơ đã đến từng thôn xóm của các xã, phường, để trực tiếp tìm kiếm và xác minh…
Kết quả, chỉ sau gần 2 tháng nỗ lực thực hiện, đã tìm được thân nhân của 22 Liệt sĩ và một số cựu chiến binh còn sống liên quan đến các hồ sơ chứng tích nêu trên. Sau hàng chục năm xa cách, sự trở về của các hồ sơ, kỷ vật chiến tranh đã tạo nên nhiều cung bậc cảm xúc đối với thân nhân, đồng đội và chính chủ nhân.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Cao Huy - Thứ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định, hoạt động trưng bày tài liệu và trao trả hồ sơ chứng tích không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường 30 năm đầy dấu ấn, mà còn là một khoảnh khắc xúc động và nhân văn, góp phần củng cố và phát triển mạnh mẽ hơn nữa mối quan hệ Việt – Mỹ trong thời kỳ mới.
Cũng tại buổi lễ, ông Marc Knapper - Đại sứ Mỹ tại Việt Nam khẳng định việc tổ chức triển lãm và trao trả hồ sơ, kỷ vật chiến tranh chứa đựng những câu chuyện sâu sắc về sự kết nối giữa con người, sự chia sẻ và hòa giải. Những bức ảnh, hiện vật, tài liệu được trưng bày không chỉ là những lát cắt lịch sử, mà còn là minh chứng sống động cho chặng đường mà chúng ta đã đi qua, từ chiến tranh đến quan hệ tin cậy và hợp tác. Cũng trong dịp này, phía Mỹ đã chuyển giao công nghệ giám định ADN cho Việt Nam. Sự kiện do Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam phối hợp với Đại sứ quán Mỹ, Ủy ban quốc tế về Tìm kiếm người mất tích (ICMP) và Cơ quan Việt Nam Tìm kiếm người mất tích (VNOSMP) phối hợp tổ chức.
Đây là những hoạt động hết sức nhân văn đồng thời thể hiện tinh thần trách nhiệm và thiện chí trong quan hệ Việt - Mỹ nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh, góp phần củng cố lòng tin, tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa nhân dân hai nước. "Có được thành tựu trên trong 30 năm quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ, không phải là một sự ngẫu nhiên mà đó là kết quả của sự nỗ lực và quyết tâm rất cao của nhân dân và Chính phủ cả hai nước. Trước hết là nỗ lực nhằm hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường hiểu biết, hòa giải và xây dựng lòng tin. Đó là việc xây dựng các mối quan hệ dựa trên bình đẳng, công bằng, cùng có lợi và đan xen lợi ích với nhau. Và đó cũng là việc đối thoại vượt qua các khác biệt, nhân lên các điểm đồng và thúc đẩy hợp tác giữa hai bên" - Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Hội Việt Mỹ, khẳng định.
Với ký ức được gìn giữ, với sự hợp tác được bồi đắp bằng thiện chí và trách nhiệm, quan hệ Việt - Mỹ hứa hẹn một tương lai tươi sáng, vì lợi ích của nhân dân hai nước, và vì một thế giới hòa bình, ổn định, nhân văn và phát triển. Xin hẹn gặp lại các thành viên của Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ của Đại học Texas Tech Hoa Kỳ vào năm tới 2026, đúng như thỏa thuận đã ký ghi nhớ với Tổ chức “Trái tim người lính Việt Nam”: Tiếp tục tìm kiếm và trao trả “Hồ sơ Chứng tích Chiến tranh”, bởi bao gia đình Liệt sĩ và các CCB còn đang mong đợi thông tin về người thân và đồng đội.
Hà Nội, 11/7/2025
TTNL
