Theo Đề án phát triển bền vững 1 triệu hecta lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, nếu thành công, Việt Nam sẽ có một cuộc cách mạng về sản xuất lúa gạo. Đề án này không chỉ đồng bộ về hạ tầng, phương thức canh tác, và cơ giới hóa mà còn tổ chức lại sản xuất, tăng cường liên kết giữa người dân, hợp tác xã, doanh nghiệp để giảm rủi ro về giá cả và thị trường.
Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ NNPTNT), cho biết đây là chương trình sản xuất lúa giảm phát thải quy mô lớn nhất thế giới, thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia muốn học hỏi mô hình của Việt Nam. Mục tiêu đến năm 2025 là trồng 180.000 ha lúa phát thải thấp và thí điểm cấp tín chỉ carbon, mở rộng thêm 820.000 ha đến năm 2030.
Một trong những lợi ích chính của Đề án là mang lại nguồn thu từ tín chỉ carbon. Theo bà Hà Thị Nga, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, việc trồng lúa giảm phát thải không chỉ giúp nông dân giảm chi phí mà còn tăng lợi nhuận từ bán tín chỉ carbon. Điều này không chỉ cải thiện thu nhập cho người nông dân mà còn giúp gạo Việt Nam có vị thế ưu tiên hơn trên thị trường quốc tế.
Bán tín chỉ Carbon giúp cải thiện sinh kế cho người nông dân
Bộ trưởng NNPTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh rằng ngành nông nghiệp cần tranh thủ mọi nguồn lực để nhanh chóng phát huy hiệu quả Đề án, đồng thời thúc đẩy hợp tác và liên kết, chuẩn hóa quy trình canh tác. Doanh nghiệp và người nông dân cần tuân thủ đúng quy trình để giảm chi phí, giảm phát thải carbon, và tăng lợi nhuận.
Nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đề xuất cần thiết lập thị trường tín chỉ carbon cho các mô hình sản xuất lúa phát thải thấp. Các doanh thu từ trao đổi tín chỉ có thể tái đầu tư vào sản xuất, tạo động lực cho người nông dân. Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ Thái Lan trong việc thiết lập cơ chế trao đổi tín chỉ carbon tự nguyện trước khi triển khai thị trường bắt buộc.
Nhóm nghiên cứu cũng đề xuất tăng cường nâng cao nhận thức cho người nông dân, cung cấp khóa đào tạo, tập huấn về lợi ích và cách thức vận hành của các cơ chế bù trừ và trao đổi carbon. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống đo lường, giám sát và cơ sở hạ tầng kỹ thuật để người dân dễ dàng tiếp cận tín chỉ carbon.
Trồng lúa giảm phát thải và bán tín chỉ carbon là hướng đi đúng đắn của ngành nông nghiệp Việt Nam. Việc phát triển mô hình này không chỉ giúp giảm tác động đến môi trường mà còn mở ra nhiều cơ hội kinh tế mới, nâng cao vị thế lúa gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế, hướng tới một nền nông nghiệp bền vững và thân thiện với môi trường.
