Xuất khẩu cá tra Việt Nam đang cho thấy sức bật mạnh mẽ, vượt qua những biến động của thị trường toàn cầu. Trong 9 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch đã chạm mốc hơn 1,6 tỉ USD, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm trước. Sự phục hồi nhu cầu tại các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Mỹ cùng với sự quan tâm tăng lên từ các khu vực mới như Trung Đông đã góp phần củng cố vị thế của ngành thủy sản chủ lực này. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Brazil như một thị trường trọng điểm mới chính là yếu tố tạo nên kỳ vọng lớn về một giai đoạn bứt phá tiếp theo.
Cơ hội tại thị trường Brazil
Việc đưa cá tra thâm nhập sâu hơn vào thị trường Brazil được xem là bước đi chiến lược quan trọng. Thị trường Nam Mỹ này đang trở thành một "mỏ vàng" mới với nhu cầu tiêu thụ lớn, tạo ra những cơ hội chưa từng có nhưng cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng để vượt qua các rào cản.
Phân tích theo mô hình SWOT cho thấy, ngành cá tra có nhiều điểm mạnh như sản lượng lớn, chất lượng được quốc tế công nhận và giá cả cạnh tranh. Bên cạnh đó, cơ hội rất rõ ràng khi Brazil là thị trường lớn nhất Nam Mỹ với nhu cầu protein tăng cao. Tuy nhiên, ngành cá tra cũng phải đối mặt với điểm yếu về khoảng cách địa lý xa, chi phí logistics cao và thách thức lớn từ hàng rào thuế quan, quy định nhập khẩu phức tạp của Brazil, cùng với sự cạnh tranh từ các nhà cung cấp thủy sản khu vực và toàn cầu.
Chiến lược bền vững để chinh phục thị trường mới
Để tận dụng tối đa cơ hội từ thị trường Brazil và vượt qua các thách thức, ngành cá tra Việt Nam cần triển khai đồng bộ năm giải pháp chiến lược sau đây.
Thứ nhất, tập trung nghiên cứu chuyên sâu thị hiếu tiêu dùng của người dân Brazil và hành vi mua sắm tại các chuỗi bán lẻ lớn. Việc này bao gồm việc điều chỉnh kích cỡ, mẫu mã sản phẩm, đặc biệt là đa dạng hóa các hình thức chế biến sâu như cá tra tẩm bột, cá tra cắt khúc, hoặc các món ăn chế biến sẵn mang tính tiện lợi cao, nhằm phù hợp với văn hóa ẩm thực và lối sống bận rộn của người tiêu dùng Brazil. Đây là bước đi nền tảng để sản phẩm có thể nhanh chóng được thị trường chấp nhận.
Thứ hai, xây dựng và triển khai một chiến lược marketing tổng thể, bài bản nhằm quảng bá thương hiệu cá tra Việt Nam tại Brazil. Các doanh nghiệp cần tích cực tham gia các hội chợ thủy sản và thực phẩm lớn nhất Nam Mỹ, đồng thời hợp tác với các nhà phân phối địa phương để tổ chức các chương trình dùng thử sản phẩm và giới thiệu lợi ích dinh dưỡng, đảm bảo sản phẩm được nhận diện là nguồn protein chất lượng cao, giá cả hợp lý, từ đó khắc phục điểm yếu về nhận thức thương hiệu.
Thứ ba, thiết lập chuỗi cung ứng linh hoạt và ổn định, đặc biệt là giải quyết bài toán logistics. Các doanh nghiệp cần tìm kiếm các đối tác vận tải biển có kinh nghiệm vận chuyển xuyên lục địa, áp dụng các công nghệ quản lý kho lạnh tiên tiến để giảm thiểu chi phí và thời gian vận chuyển hàng hóa, đảm bảo sản phẩm luôn giữ được chất lượng cao nhất khi đến tay người tiêu dùng Brazil, giúp cá tra duy trì được lợi thế cạnh tranh về giá.
Thứ tư, nâng cao chất lượng và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật nhập khẩu của Brazil, đặc biệt là các quy định về kiểm dịch động vật và an toàn vệ sinh thực phẩm. Các đơn vị nuôi trồng và chế biến cần áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ASC, BAP ngay từ khâu nuôi, chế biến, đồng thời đảm bảo hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng, minh bạch. Sự tuân thủ này sẽ giúp cá tra Việt Nam vượt qua các hàng rào phi thuế quan và xây dựng lòng tin vững chắc với cơ quan chức năng và người tiêu dùng Brazil.
Thứ năm, tăng cường hợp tác công tư giữa các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam và các cơ quan thương mại của Việt Nam tại Brazil. Mục tiêu là để kịp thời cập nhật, phân tích các thay đổi trong chính sách thuế quan, quy định nhập khẩu và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp khi có tranh chấp thương mại xảy ra. Sự phối hợp này sẽ tạo ra một môi trường kinh doanh an toàn, giảm thiểu rủi ro pháp lý và giúp ngành cá tra tận dụng tối đa các ưu đãi thương mại.
Kết luận
Với đà tăng trưởng mạnh mẽ và việc mở rộng thành công sang các thị trường trọng điểm mới như Brazil, ngành cá tra Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để hoàn thành và thậm chí vượt mục tiêu xuất khẩu trong năm. Sự chủ động trong việc áp dụng mô hình SWOT và triển khai các giải pháp toàn diện sẽ là chìa khóa để cá tra Việt Nam không chỉ giữ vững vị thế mà còn vươn lên mạnh mẽ hơn trên bản đồ thủy sản thế giới.
