Thúc đẩy nông nghiệp xanh thông qua cơ chế thị trường: Cơ hội và thách thức

Cần thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Tại hội thảo "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo xanh trong nông nghiệp thông qua cơ chế thị trường," nhiều ý kiến nhấn mạnh rằng đổi mới sáng tạo xanh là yếu tố then chốt để nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu. Hiện nay, không ít doanh nghiệp đã áp dụng công nghệ xanh như hệ thống tưới nhỏ giọt, nhà kính thông minh và năng lượng tái tạo. Những công nghệ này không chỉ giúp giảm phát thải CO2 mà còn tiết kiệm đến 50% lượng nước và tăng năng suất cây trồng từ 20% đến 30%.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm thúc đẩy ứng dụng công nghệ xanh trong nông nghiệp, từ ưu đãi thuế đến hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp và nông dân. Nhiều chương trình đã được triển khai như Đề án giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ với nguồn đầu tư hơn 312 triệu USD.

Thách thức đổi mới sáng tạo xanh

Tuy nhiên, việc thúc đẩy nông nghiệp xanh không phải không gặp khó khăn. Một trong những rào cản lớn nhất là thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao. Nhiều địa phương vẫn đối mặt với tình trạng thiếu chuyên gia và lao động nông thôn chưa qua đào tạo. Ngoài ra, việc tiếp cận công nghệ xanh và nguồn vốn đầu tư vẫn còn hạn chế, đặc biệt là với các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực này. Những rào cản về hạ tầng và nguồn lực cũng làm chậm tiến trình phát triển của nông nghiệp xanh.

Thị trường tín chỉ carbon - Cơ hội mới cho nông dân

Trong bối cảnh đó, thị trường tín chỉ carbon nổi lên như một giải pháp tiềm năng để thúc đẩy nông nghiệp xanh. Theo PGS. Chu Hoàng Long từ Đại học Quốc gia Australia, sản xuất lúa gạo - một ngành gây phát thải khí nhà kính lớn - có thể được cải thiện bằng cách giảm đầu vào và thời gian ngập nước. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi chi phí cao và giảm lợi nhuận, khiến nhiều nông dân ngần ngại áp dụng các kỹ thuật này.

Thị trường tín chỉ carbon có thể mở ra cơ hội mới cho nông dân. TS. Nguyễn Thị Hải từ Đại học Quốc gia Australia cho rằng, nông dân có thể kiếm thêm thu nhập từ việc bán tín chỉ carbon, đồng thời giảm phát thải và chi phí sản xuất. Tuy nhiên, việc áp dụng các phương pháp trồng trọt theo chuẩn carbon đòi hỏi kiến thức kỹ thuật cao và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hữu cơ, gây tăng chi phí ban đầu.

Để thúc đẩy cơ hội từ thị trường carbon, TS. Hải khuyến nghị Việt Nam cần xây dựng cơ chế giao dịch tín chỉ carbon theo hướng tự nguyện, hỗ trợ chính sách cấp tín chỉ và quy hoạch diện tích trồng phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế và quốc gia. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ và các chính sách phù hợp, nông nghiệp xanh có thể trở thành động lực quan trọng giúp Việt Nam phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.