Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 123:2024, thiết bị an toàn cho trẻ em (Child Restraint System - CRS) là ghế có khả năng cố định trẻ ở tư thế ngồi hoặc nằm một cách ổn định, nhằm giảm thiểu chấn thương khi xe phanh gấp hoặc xảy ra va chạm.
Một chiếc ghế được xem là đạt chuẩn khi có thể lắp vững chắc trên xe và giữ chặt được thân người trẻ nhỏ. Hiện có hai phương pháp lắp đặt phổ biến: Chốt ISOFIX hoặc dây an toàn ba điểm.
ISOFIX là hệ thống chốt kim loại được gắn trực tiếp vào khung ghế của ô tô, giúp ghế cố định chắc chắn và giảm nguy cơ sai lệch khi lắp. Khi gắn đúng, khóa ISOFIX sẽ phát ra tiếng “click”, đồng thời chỉ báo trên chốt chuyển từ màu đỏ sang xanh để xác nhận ghế đã an toàn. Đây là tiêu chuẩn đang được sử dụng phổ biến tại châu Âu và cũng đã được QCVN 123:2024 chấp nhận.
Với những mẫu ô tô chưa có ISOFIX, phụ huynh vẫn có thể sử dụng dây an toàn ba điểm để lắp ghế trẻ em. Tuy nhiên, cần đảm bảo dây đai được ôm chặt, không xoắn, không chệch vị trí và được cài đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Khi lắp đúng kỹ thuật, mức độ an toàn vẫn được đảm bảo dù xe không trang bị ISOFIX.
Ngoài khả năng cố định, ghế trẻ em đạt chuẩn phải đáp ứng các tiêu chí về vật liệu và độ bền. Cụ thể, khung ghế phải phù hợp để lắp trên ô tô, không có cạnh sắc hoặc phần nhô ra có thể làm rách vải bọc ghế hoặc gây tổn thương cho trẻ. Các chi tiết kim loại tại điểm tiếp xúc với dây đai phải được xử lý nhẵn để tránh làm mòn hoặc hỏng dây an toàn.
Ngoài ra, các bộ phận chính của ghế chỉ được phép tháo rời bằng dụng cụ chuyên dụng, nhằm ngăn việc lắp sai hoặc thay đổi cấu trúc ghế một cách tùy tiện. Những yêu cầu này giúp ghế không chỉ an toàn trong va chạm mà còn có độ bền cao trong suốt quá trình sử dụng.
Theo khuyến cáo của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, ghế trẻ em được chia thành nhiều nhóm để phù hợp với từng giai đoạn phát triển. Nhóm 0 và 0+: Dành cho trẻ dưới 13 kg, thường là dạng nôi hoặc ghế ngửa, bắt buộc phải lắp quay ngược chiều xe để bảo vệ vùng đầu và cổ. Nhóm I: Dành cho trẻ 9 - 18 kg, ghế có dây đai 5 điểm cố định ở vai, hông và giữa hai chân, giúp ngăn cơ thể bị trượt khi xe phanh gấp. Nhóm II và III: Dành cho trẻ 15 - 36 kg, thường là ghế hoặc đệm nâng giúp trẻ ngồi cao hơn để dây an toàn của ô tô nằm đúng vị trí vai và đùi, đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối đa.
Theo quy chuẩn mới, mọi ghế trẻ em đạt chuẩn đều phải có nhãn cố định ghi rõ: Giới hạn cân nặng hoặc chiều cao phù hợp, hướng lắp (xuôi hay ngược chiều xe), cùng các cảnh báo an toàn. Thông tin hướng dẫn phải bằng tiếng Việt, in hoặc dán cố định trên thân ghế, giúp người dùng dễ nhận biết và lắp đặt đúng cách. Sản phẩm không có nhãn hoặc hướng dẫn rõ ràng được xem là không đạt yêu cầu kỹ thuật và không nên sử dụng trên ô tô.
Từ nay đến khi quy định chính thức có hiệu lực vào năm 2026, các bậc phụ huynh được khuyến khích chủ động tìm hiểu và trang bị ghế an toàn đúng chuẩn cho con em mình. Việc sử dụng thiết bị này không chỉ là tuân thủ luật pháp, mà quan trọng hơn là bảo vệ an toàn tính mạng của trẻ nhỏ trong mọi hành trình.
