Doanh nhân Việt Nam hiện là lực lượng nòng cốt của nền kinh tế, với gần một triệu doanh nghiệp tư nhân đóng góp khoảng 60% GDP và tạo việc làm cho đại đa số lao động cả nước. Vị thế này ngày càng được củng cố nhờ Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho sự phát triển của kinh tế tư nhân. Đội ngũ doanh nhân được kỳ vọng phát huy ba tinh thần tiên phong: tư duy đổi mới, khoa học công nghệ và quản trị hiện đại. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội vàng từ thị trường số, họ đối mặt với sức ép cạnh tranh toàn cầu khốc liệt, hạn chế về năng lực quản trị và khoảng cách công nghệ lớn của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ngoài ra, rủi ro an ninh mạng và nhu cầu nâng cao đạo đức kinh doanh là những điểm yếu cốt tử cần khắc phục.
Việc nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế thông qua chuyển đổi số toàn diện và trang bị bộ chín tố chất D.O.A.N.H.N.H.A.N để doanh nhân Việt thực hiện sứ mệnh xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất và hiệu quả.
D - Dữ liệu vàng định hướng tầm xa
Doanh nhân phải chuyển đổi thành người lãnh đạo dựa trên dữ liệu (Data-Driven Leader), biến triết lý "nếu bạn không thể đo lường, bạn không thể cải thiện nó" của Peter Drucker thành hành động thực tế. Tố chất này đòi hỏi kỹ năng phân tích chuyên sâu để biến Big Data thành thông tin chiến lược, giúp định hướng mọi quyết định kinh doanh. Áp dụng mô hình Business Intelligence (BI) và hệ thống ERP hiện đại là bắt buộc để doanh nhân có thể tạo ra bản đồ dữ liệu cho hành trình phát triển của doanh nghiệp. Kỹ năng Marketing dựa trên dữ liệu (Data-Driven Marketing) và kỹ năng bán hàng (Sales Skill) hiện đại, cùng với việc sử dụng Machine Learning để phân tích Dữ liệu lớn, sẽ giúp doanh nhân Việt thúc đẩy đổi mới, dự đoán xu hướng thị trường và hành vi tiêu dùng số, đảm bảo tính chính xác và hiệu quả cho các chiến lược kinh doanh.
O - Ổn định tổ chức dựng xây móng nền
Trong bối cảnh thế giới BANI (dễ vỡ, phi tuyến tính, bất ổn, khó hiểu) và đầy biến động, khả năng kiên cường và phục hồi nhanh chóng là thái độ sinh tồn. Đặc tính thích nghi nhanh và bền bỉ của dân tộc Việt Nam là lợi thế để đối phó với sự bất ổn kinh tế và chính sách. Tố chất này được củng cố bởi sự tín nghĩa và tư duy tâm huyết, giúp xây dựng lòng tin chiến lược. Áp dụng triết lý quản trị Kaizen (cải tiến liên tục) và mô hình quản trị rủi ro doanh nghiệp (ERM) giúp doanh nhân xây dựng một nền tảng vận hành linh hoạt. Để duy trì sự ổn định, quản trị điều hành nhân sự cần ưu tiên xây dựng văn hóa tích cực theo Mô hình văn hóa Denison, cùng với quản lý rủi ro tài chính chặt chẽ theo nguyên tắc Margin of Safety của Warren Buffett, giúp giữ chân nhân tài và giữ vững niềm tin nhà đầu tư trong mọi tình huống.
A - Am hiểu công nghệ, sáng tạo tiên phong
Agile là mô hình vận hành bắt buộc, nơi tốc độ là lợi thế cạnh tranh duy nhất. Doanh nhân Việt, với tinh thần khởi nghiệp cao, cần sở hữu khả năng mở rộng quy mô nhanh chóng (Scalability). Kỹ năng lãnh đạo Agile đòi hỏi thử nghiệm nhanh (MVP), chấp nhận thất bại nhanh và xoay trục chiến lược tức thời để đáp ứng nhu cầu luôn thay đổi của khách hàng. Việc áp dụng phương pháp Scrum hoặc Kanban và tinh thần Lean Management vào quản lý dự án giúp tăng cường sự phối hợp liên phòng ban. Kỹ năng Marketing số (Digital Marketing) và xây dựng thương hiệu nhanh chóng thông qua các nền tảng công nghệ, cùng với việc sử dụng Design Thinking để liên tục tạo ra giá trị cho khách hàng, sẽ thúc đẩy tư duy đổi mới và hiệu suất.
N - Nhạy bén linh hoạt, vượt mọi hiểm nguy
Sự nhạy bén (Adaptability) là tri thức chiến lược để doanh nhân trở thành người dẫn đầu xu hướng. Tố chất này đòi hỏi phải am hiểu công nghệ, liên tục tìm kiếm, áp dụng và tích hợp các xu hướng mới để có tầm nhìn chiến lược và khát vọng dân tộc chân chính. Việc sử dụng mô hình Three Horizons của McKinsey là công cụ hữu hiệu để doanh nhân Việt Nam phân bổ nguồn lực. Tinh thần này tương đồng với lời khuyên của Reid Hoffman về tốc độ đổi mới. Kỹ năng tuyển dụng nhân sự có khả năng thích nghi cao và Marketing xu hướng (Trend Marketing) là thiết yếu để khai thác các cơ hội mới. Đầu tư vào công nghệ lõi như AI, Blockchain và Cloud Computing là thiết yếu, cùng với khả năng quản trị sự thay đổi (Change Management) theo mô hình ADKAR.
H - Học hỏi trọn đời, trí tuệ mở mang
Trí tuệ trọn đời (Lifelong Learning) là một thái độ bắt buộc để chống lại sự lỗi thời của tri thức. Tố chất này gắn liền với việc dẫn đầu xu hướng, không ngừng nỗ lực mở mang kiến thức đa ngành để luôn dẫn đầu cuộc cạnh tranh bằng tư duy đổi mới và tầm nhìn toàn cầu. Xây dựng mô hình tổ chức học tập (Learning Organization) theo triết lý của Peter Senge là chìa khóa để doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh. Kỹ năng xây dựng nhân hiệu chuyên gia và khả năng đào tạo nhân sự theo mô hình T-shaped skills là điểm nhấn. Truyền thống hiếu học là động lực để doanh nhân Việt chủ động tìm kiếm tri thức đa ngành, xây dựng văn hóa chia sẻ kiến thức và thể hiện trí tuệ, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế.
N - Nền tảng hợp tác, vững bước cơ hàn
Xây dựng nền tảng hệ sinh thái và mạng lưới quan hệ là kỹ năng hợp tác chiến lược (Collaboration Skill). Doanh nhân phải có trí tuệ xã hội để thiết lập các liên minh chiến lược xuyên biên giới, tận dụng lợi thế của các hiệp định thương mại, thúc đẩy khát vọng dân tộc chân chính và trung thành với lợi ích của quốc gia. Áp dụng mô hình Ecosystem Strategy giúp doanh nghiệp tạo ra giá trị cộng hưởng. Kỹ năng bán hàng và Marketing hệ sinh thái (Ecosystem Marketing) là trọng yếu. Đặc tính cộng đồng tạo ra hiệu ứng mạng (Network Effect), giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô, thực hiện hội nhập sâu rộng và xây dựng chuỗi cung ứng bền vững theo mô hình SCM 4.0, thể hiện qua câu nói của Andrew Carnegie về việc thu hút nhân tài.
H - Hiện đại quản trị, liêm chính dẫn đầu
Quá trình hiện đại hóa quản trị phải luôn lấy con người làm trung tâm – kết hợp kỹ năng lãnh đạo phục vụ (Servant Leadership) và tri thức thiết kế trải nghiệm (Experience Design). Doanh nhân cần phải là người có tầm nhìn sáng tạo và tâm huyết để kiên trì theo đuổi tầm nhìn của mình. Áp dụng mô hình Quản trị mục tiêu theo kết quả then chốt (OKR) thay vì MBO truyền thống, giúp tăng cường tính minh bạch, sự tham gia và tính liên kết trong tổ chức. Kỹ năng quản trị điều hành nhân sự thông qua quản lý hiệu suất (Performance Management) và xây dựng thương hiệu nhà tuyển dụng (Employer Branding) là then chốt. Để đảm bảo sự liêm chính và trong sạch, doanh nhân cần xây dựng hệ thống quản trị theo Balanced Scorecard (BSC), đo lường toàn diện các khía cạnh.
A - An toàn bảo mật, giữ trọn niềm tin
Nhận thức về an toàn thông tin (Information Security) là tri thức bảo vệ không thể thiếu, nơi bảo mật dữ liệu cá nhân trở thành trách nhiệm lãnh đạo cấp cao. Điều này cũng liên quan đến việc hiểu biết về kinh doanh (kiến thức tài chính) và quản lý thương hiệu. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 27001 hoặc GDPR (đối với giao dịch quốc tế) là yếu tố sống còn. Doanh nhân phải đảm bảo trung thực, tạo dựng tín nghĩa với đối tác và khách hàng, phù hợp với triết lý của Howard Schultz. Kỹ năng xây dựng thương hiệu đáng tin cậy và quản trị khủng hoảng truyền thông là cần thiết. Việc đầu tư vào hệ thống phòng thủ đa lớp (Defense-in-Depth) và đào tạo nhân viên về văn hóa bảo mật là nhiệm vụ ưu tiên, giảm thiểu rủi ro an ninh mạng trong quá trình hội nhập sâu rộng.
N - Nhân văn cốt lõi, trách nhiệm song hành
Lãnh đạo bằng sự nhân văn và đạo đức là thái độ định hình tầm nhìn bền vững, đi đôi với trách nhiệm xã hội (CSR) và khát vọng dân tộc chân chính. Doanh nhân phải đảm bảo rằng lợi nhuận phải phục vụ lợi ích chung và minh bạch trong việc sử dụng dữ liệu. Nguyên tắc giá trị cốt lõi này là kim chỉ nam cho mọi hành động. Kỹ năng tuyển dụng dựa trên giá trị cốt lõi và Marketing có trách nhiệm (Purpose-Driven Marketing) là xu hướng. Áp dụng các tiêu chí ESG và mô hình Shared Value (tạo lập giá trị chung) của Michael Porter là minh chứng cho sự phát triển bền vững. Tinh thần này tương đồng với câu nói của Richard Branson về việc tạo ra giá trị cho mọi người. Điều này thể hiện ở việc áp dụng triết lý Thuận tự nhiên trong quản trị, đảm bảo tác động tích cực lâu dài và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Kết luận
Để thực hiện sứ mệnh lịch sử là lực lượng tiên phong, doanh nhân Việt Nam cần nghiêm túc Quán triệt và rèn luyện bộ Chín tố chất vàng trong mô hình D.O.A.N.H.N.H.A.N. Sự kết hợp nhuần nhuyễn Tư duy đổi mới, Trí tuệ, Quản trị hiện đại cùng Tâm huyết, Khát vọng dân tộc và Đạo đức kinh doanh là nền tảng cốt lõi. Đồng thời, phải lấy "Thượng tôn pháp luật - Kết nối tiềm năng - Gia tăng giá trị - Phát triển bền vững" làm phương châm hoạt động. Chỉ khi Liên tục cập nhật mô hình quản trị tiên tiến, Nắm bắt công nghệ và Thấu suốt mọi chu trình từ đầu vào đến đầu ra trong chuỗi giá trị, đội ngũ doanh nhân mới biến thách thức kỷ nguyên số thành Cơ hội vàng, góp phần xây dựng nền kinh tế Độc lập, Tự chủ và khẳng định Vị thế hùng cường của Thương hiệu Việt trên trường quốc tế.
