Với tầm nhìn chiến lược của một thiên tài, Hồ Chí Minh đã sớm nhận thấy vai trò và sức mạnh của văn hóa, đã sớm đưa văn hóa vào chiến lược phát triển đất nước. Người cho rằng: "Phải làm cho văn hóa thấm sâu vào tâm lý dân tộc, văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi".
Kế thừa tư tưởng vĩ đại của Người, Đảng và Nhà nước ta trong quá trình lãnh đạo xây dựng và phát triển đất nước luôn quan tâm và có những quyết sách đúng đắn để phát triển văn hóa. Những năm vừa qua, Đảng ta đã có nhiều văn kiện định hướng cho việc xây dựng và phát triển văn hoá như Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá VIII) về "Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc"; Kết luận Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX) về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) những năm sắp tới; Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng và gần đây nhất là Nghị quyết Trung ương IX (Khóa XI) về xây dựng phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Những chủ trương, đường lối của Đảng có tầm quan trọng đặc biệt, vừa giải quyết những vấn đề cấp bách trước mắt, vừa có tính định hướng chiến lược lâu dài về xây dựng và phát triển văn hoá của nước ta, đáp ứng đúng yêu cầu phát triển của đất nước và nguyện vọng của nhân dân nên đã nhanh chóng đi vào cuộc sống, được các tầng lớp xã hội nhiệt tình hưởng ứng thực hiện, gắn kết chặt chẽ hơn văn hóa với các lĩnh vực của đời sống xã hội, khẳng định văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, đặc biệt là trong xây dựng nông thôn mới hiện nay.
Chúng ta biết rằng, nước ta là nước có nền văn hóa gốc nông nghiệp lúa nước nên nông thôn Việt Nam là khu vực rộng lớn và đông dân nhất, đa dạng về thành phần tộc người, về văn hóa, là nơi bảo tồn, lưu giữ các phong tục, tập quán của cộng đồng, là nơi sản xuất quan trọng, làm ra các sản phẩm cần thiết cho cuộc sống con người. Văn hóa nông thôn là điểm hội tụ, một bộ phận cấu thành của nền văn hóa dân tộc. Do đó, xây dựng đời sống văn hóa nông thôn luôn giữ một vị trí quan trọng trong xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Đặc biệt, là trong bối cảnh hiện nay khi xây dựng nông thôn mới là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, thì phát triển văn hóa nông thôn càng có vị trí, vai trò, ý nghĩa lớn lao hơn.
Thanh Bình Psy: Tham vấn tâm lý trực tuyến
Phát triển văn hóa ở nông thôn là quan tâm đến phát triển văn hóa từ gốc, là tạo ra những giá trị mới của nông thôn, một nông thôn hiện đại với những giá trị mới về kinh tế, văn hóa, nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật và các quy định về văn hóa của người dân ở nông thôn; xây dựng, củng cố và phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở, tạo điều kiện để người dân ở nông thôn nâng cao mức hưởng thụ, tham gia hoạt động và sáng tạo văn hóa; nâng cao chất lượng phong trào xây dựng gia đình văn hóa, ấp văn hóa, thực hiện các tiêu chí phát triển văn hóa nông thôn mới cấp xã, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã; xây dựng con người, gia đình, cộng đồng nông thôn và môi trường văn hóa nông thôn lành mạnh, phong phú, giàu bản sắc văn hóa dân tộc, tạo động lực thúc đẩy phát triển nông nghiệp và xã hội nông thôn mới.Việc phát triển văn hóa nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới vừa là mục tiêu, yêu cầu của phát triển bền vững, vừa là nhiệm vụ cấp bách, chủ trương có tầm chiến lược đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng mang tính nhân văn sâu sắc của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta bởi văn hóa là "nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".
Thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05 tháng 8 năm 2008 của Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; Quyết định số 22/QĐ-TTg ngày 05/01/ 2010 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Đề án "Phát triển văn hóa nông thôn đến năm 2015, định hướng đến năm 2020"; Quyết định số 4209/QĐ-UBND ngày 31/12/2010 của Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang V/v phê duyệt Đề án "Phát triển văn hóa nông thôn Tiền Giang đến năm 2015, định hướng đến năm 2020", Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Sở VHTT&DL) đã luôn quan tâm đến việc phát triển văn hóa nông thôn mà nồng cốt là củng cố, nâng cao chất lượng phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới và các phong trào khác nhằm thực hiện tốt vai trò của văn hóa trong xây dựng nông thôn mới, nhằm phát triển văn hóa nông thôn hiệu quả, thiết thực hơn, gắn liền với việc phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.
Các cuộc vận động trong phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa như xây dựng gia đình văn hoá, ấp văn hoá, xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; nếp sống văn hoá nơi công cộng ngày càng đi vào nề nếp, chất lượng, hiệu quả thiết thực, khơi dậy tinh thần đoàn kết ở cộng đồng dân cư, tác động hiệu quả đến xây dựng đời sống văn hóa ở vùng nông thôn của tỉnh.
Với vai trò là cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa (TDĐKXDĐSVH), Sở VHTT&DL đã thường xuyên chỉ đạo cấp huyện và cơ sở nâng cao chất lượng cuộc vận động xây dựng Gia đình văn hóa để xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, kỷ cương, nề nếp, có đời sống kinh tế ổn định và phát triển, kế thừa và phát huy các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam, tiếp thu có chọn lọc các giá trị tiên tiến của gia đình trong xã hội phát triển, có tinh thần tương thân, tương ái, tính tự quản, dân chủ và năng lực làm chủ trong sinh hoạt cộng đồng làm nền tảng xây dựng nông thôn mới.
Cụ thể việc tuyên truyền vận động nhân dân đăng ký, bình xét GĐVH của Ban Chỉ đạo cấp cơ sở ngày càng đi vào nề nếp, đúng quy trình do tỉnh hướng dẫn, đảm bảo tính công khai, dân chủ và tạo niềm phấn khởi cho nhân dân khi được bình chọn. Hiện nay đã có 85% xã (phường, thị trấn) có tổ chức Liên hoan gia đình văn hóa hàng năm. Các huyện, TP, TX trong tỉnh cũng tổ chức tốt Liên hoan GĐVH cấp huyện 3 năm 1 lần để biểu dương và nhân rộng phong trào. Đặc biệt từ năm 2008 đến nay nhân ngày Gia đình Việt Nam 28/6 các huyện, thành phố Mỹ Tho, Thị xã Gò Công đều tổ chức các hoạt động gắn với cuộc vận động xây dựng GĐVH như Liên hoan Gia đình văn hoá tiêu biểu xuất sắc, Liên hoan Gia đình văn hoá tài năng, Thi Kiến thức Gia đình văn hoá….
Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức cho người dân về văn hóa gia đình, tiêu chuẩn công nhận danh hiệu GĐVH, ý thức tự nguyện, tự giác của các gia đình trong việc xây dựng, giữ vững danh hiệu GĐVH cũng được ngành văn hóa các cấp trong tỉnh thường xuyên thực hiện bằng các hoạt động tuyên truyền tại cơ sở. Thông qua các cuộc Liên hoan GĐVH tiêu biểu ở cấp huyện và cơ sở đã kịp thời biểu dương và nhân rộng các mô hình gia đình tiêu biểu vượt khó, làm kinh tế giỏi, phổ biến nhân rộng mô hình gia đình văn hóa ở nông thôn làm giàu từ sản xuất nông nghiệp hàng hóa và dịch vụ nông thôn, gia đình hiếu học, gia đình trẻ hạnh phúc, gia đình nhiều thế hệ chung sống mẫu mực, chăm sóc người cao tuổi, bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em…
Song song với việc nâng cao chất lượng xây dựng gia đình văn hóa thì việc nâng cao nhận thức của người dân về ý nghĩa của việc xây dựng ấp văn hóa, ý thức và vai trò tự quản của các cộng đồng dân cư trong việc xây dựng, giữ vững và phát huy danh hiệu "Ấp văn hóa" cũng được BCĐ cấp tỉnh, huyện và cơ sở đặc biệt quan tâm. Thực hiện xây dựng nông thôn mới, các ấp văn hóa trong tỉnh đã từng bước xây dựng mô hình ấp văn hóa chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển ngành nghề phụ; huy động được nội lực của người dân nông thôn xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn mới.
Việc nâng cao chất lượng ấp văn hóa, xây dựng ấp văn hóa bền vững, thực sự là những điểm sáng về văn hóa ở nông thôn được thực hiện bằng những công việc cụ thể như: vận động nhân dân thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội; bài trừ tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan; phát huy vai trò của các Trung tâm Văn hóa – Thể thao xã, tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ - TDTT nhằm nâng cao mức hưởng thụ về văn hóa, thu hút người dân nông thôn tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao trên địa bàn; xây dựng cộng đồng nông thôn ổn định về chính trị, dân chủ, hòa thuận, nhân ái giàu bản sắc dân tộc, có môi trường xanh-sạch-đẹp-an toàn.
Cuối năm 2012 toàn tỉnh có 64 xã, phường, thị trấn văn hóa. Năm 2013 có 24/64 xã, phường, thị trấn văn hóa thực hiện việc nâng chất và chuyển đổi danh hiệu sang xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới và phường/ thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị; xây dựng mới 1 xã đạt chuẩn xã văn hóa nông thôn mới (xã Thành Công – huyện Gò Công Tây). Đến thời điểm tháng 01/2015, toàn tỉnh có 54 xã, phường, thị trấn đạt xã văn hóa nông thôn mới, phường/thị trấn văn minh đô thị, còn 18 xã/phường văn hóa tiếp tục chuyển đổi trong năm 2015.
Thông qua việc thực hiện các cuộc vận động trong phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa như Gia đình văn hóa, ấp, xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, nếp sống văn hóa nơi công cộng…đã từng bước bài trừ các tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, hạn chế các hủ tục lạc hậu và việc tàng trữ, sử dụng sản phẩm văn hóa có nội dung xấu ra khỏi đời sống cộng đồng nông thôn. Xây dựng xã hội nông thôn ổn định về chính trị, thực hiện nghiêm kỷ cương, pháp luật và quy ước ấp; phát huy dân chủ; củng cố tình làng, nghĩa xóm; kịp thời hòa giải những bất hòa, mâu thuẫn trong cộng đồng; đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; góp phần nâng cao ý thức người dân trong việc bảo vệ môi trường và thực hiện nếp sống vệ sinh ngăn nắp trong mỗi gia đình. Vì thế diện mạo ở các địa phương trong tỉnh ngày càng đổi mới, môi trường cảnh quan chung ngày càng xanh - sạch - đẹp, khắc phục tình trạng ô nhiễm nguồn nước, không khí; xây dựng, cải tạo hệ thống tưới tiêu kinh mương nội đồng, hệ thống thoát nước ở khu dân cư, thu gom, xử lý rác thải, chất thải chăn nuôi hợp vệ sinh; nâng cao tỷ lệ hộ dân được sử dụng 3 công trình vệ sinh (nhà tắm, nước sạch, hố xí hợp vệ sinh) ở nông thôn từ 70% trở lên. Đặc biệt ở các xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới thì tỷ lệ nầy đạt tối thiểu là 80% và có nhiều xã đạt từ 90% trở lên.
Cơ sở hạ tầng, hệ thống giao thông ngày càng được mở rộng và nâng cấp. Ngoài tiền đầu tư của tỉnh, trong 3 năm qua nhân dân đã đóng góp trên 5 tỷ đồng để góp phần cùng nhà nước xây cầu, nâng cấp đường giao thông, làm hệ thống đèn chiếu sáng công cộng. Hiện có trên 85% đường giao thông tại các xã đạt chuẩn văn hoá nông thôn mới được tráng nhựa, đổ bê tông hoặc vật liệu cứng đảm bảo việc đi lại và lưu thông hàng hóa của nhân dân địa phương.
Bên cạnh đó, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch, xây dựng nhà tắm, hố xí hợp vệ sinh, xử lý rác hợp vệ sinh đạt trên 80%. Các hộ sản xuất, kinh doanh, chăn nuôi, dịch vụ đảm bảo tốt việc xử lý chất thải sản xuất chăn nuôi hợp vệ sinh không làm ô nhiễm môi trường.
Hệ thống chính trị luôn được vững mạnh và hoạt động tốt; quan hệ giữa Đảng, Chính quyền với nhân dân ngày càng thêm gắn bó, quan hệ giữa các ngành đoàn thể được tăng cường. Tình hình an ninh trật tự xã hội được đảm bảo, phát huy được tinh thần làm chủ của nhân dân vào sự nghiệp bảo vệ an ninh trật tự xã hội, tạo được sự chuyển biến tích cực trong công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, đẩy lùi tệ nạn xã hội, góp phần kiềm chế gia tăng tội phạm, giữ gìn cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân dân. Nhân dân thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ công dân, tham gia vào các tổ chức đoàn thể quần chúng và tích cực đóng góp vào các công trình phúc lợi tại địa phương, thực hiện quy chế dân chủ, kỷ cương, pháp luật, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Song song với việc thực hiện các nhiệm vụ của ngành trong thực hiện NQ TW 7 khóa X, Sở VHTT&DL còn ký kế hoạch liên ngành với MTTQ, Hội Nông dân, Hội LHPN, Đoàn THNSHCM…trong việc xây dựng và phát triển văn hóa nông thôn như: vận động nhân dân xây dựng Gia đình "5 Không – 3 Sạch", tổ chức "Hội thi Tiếng hát nông dân", "Liên hoan đờn ca tài tử", xây dựng các Đội Thanh niên tình nguyện xây dựng nông thôn mới ..v..v..
Với phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm" hệ thống thiết chế VH, thể thao cơ sở của tỉnh đã ngày càng được mở rộng, phát triển. Tính đến nay toàn tỉnh đã có 25 Trung tâm Văn hóa – Thể thao, 40 Nhà văn hóa xã – Phường thuộc các xã – phường văn hóa trong tỉnh. Hiện chỉ có 4/11 xã điểm NTM của tỉnh đạt tiêu chí về thiết chế văn hóa do Bộ VHTTDL quy định, tất cả các xã còn lại đều đang tiếp tục nâng chất để hoàn thiện tiêu chí nầy vào năm 2015.
Bên cạnh đó, hầu hết các ấp văn hóa trong tỉnh đều tập trung nâng cấp, xây dựng mới nhà văn hóa, khu thể thao ấp gắn với phong trào xây dựng ấp văn hóa đảm bảo nhu cầu sinh hoạt văn hóa thể thao của nhân dân địa phương. Việc tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao được tổ chức thường xuyên hơn nhằm xây dựng hạt nhân văn hóa, thể thao làm nòng cốt để duy trì thường xuyên các hoạt động của nhà văn hóa, khu thể thao ấp và cung cấp cho phong trào văn nghệ quần chúng, phong trào thể thao quần chúng trên địa bàn tỉnh nhà. Sở VHTT&DL đã vận động sáng tác, viết kịch bản, biên soạn, in ấn 01 Đĩa hình DVD (200 bản) gồm 05 kịch bản, chập cải lương tuyên truyền về chủ trương xây dựng nông mới, xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển văn hóa nông thôn, nâng cao chất lượng phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng đạo đức gia đình phát hành cho các huyện (thành, thị) và 173 xã (phường, thị trấn) trong tỉnh. Đặt bài các nhạc sĩ và soạn giả ca tân, ca cổ trong tỉnh sáng tác 20 bài ca tân và ca cổ nội dung ca ngợi quê hương, xây dựng nông thôn mới và giữ gìn văn hóa truyền thống Việt Nam đã in ấn 1000 tập phục vụ công tác tuyên truyền và biểu diễn nghệ thuật cho VHTT cấp huyện và cấp xã. Đặt các soạn giả viết 5 chập cải lương và tiểu phẩm in ấn 500 bản cung cấp cho các xã điểm NTM trong tỉnh; biên soạn và in ấn 1000 quyển tài liệu Hỏi – Đáp về xây dựng Nông thôn mới cấp phát cho cán bộ VHTT cấp huyện và cơ sở phục vụ cho phong trào TDĐKXDSVH, Đề án Phát triển văn hóa nông thôn, Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM và xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.
Bên cạnh đó Trung tâm Văn hóa tỉnh, huyện tăng cường, đa dạng hóa hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao quần chúng ở nông thôn phù hợp các tầng lớp và lứa tuổi như tổ chức Hội thi Tiếng hát nông dân, Liên hoan đờn ca tài tử, Liên hoan văn nghệ các xã (phường, thị trấn) văn hóa cấp tỉnh, huyện…Các Nhà văn hóa của 65 xã phường văn hóa hiện có trong tỉnh cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa thể thao, sinh hoạt CLB đội nhóm nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân địa phương, nhất là các vùng nông thôn trong tỉnh, góp phần nâng cao chất lượng các thiết chế và hoạt động văn hóa, thể thao nông thôn; trình độ dân trí và mức hưởng thụ về văn hóa của nông dân, tỷ lệ nông dân tham gia hưởng ứng các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa nông thôn ... từng bước được nâng cao; Việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa dân tộc; thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội có nhiều chuyển biến tích cực; đời sống xã hội nông thôn ổn định, dân chủ, hòa thuận; đẩy lùi tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan; hình thành các giá trị văn hóa mới ở nông thôn phù hợp với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn; chất lượng các cuộc vận động trong phong trào TDĐKXDĐSVH trên địa bàn tỉnh ngày càng được nâng cao.
Kết quả đến nay, có 30% (chỉ tiêu 50% đến năm 2015) người dân ở nông thôn tham gia thường xuyên vào các hoạt động văn hóa, thể thao, trong đó ước đạt 18% (chỉ tiêu 25% đến năm 2015) dân số nông thôn luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên; có 92% (chỉ tiêu 90% đến năm 2015) gia đình giữ vững và phát huy danh hiệu "Gia đình văn hóa", trong đó ước có khoảng 20% (chỉ tiêu 25% đến năm 2015) gia đình văn hóa ở nông thôn làm giàu từ sản xuất nông nghiệp hàng hóa; có 93,41% (chỉ tiêu 80% đến năm 2015) ấp giữ vững và phát huy danh hiệu ấp văn hóa; trong đó có 25% (chỉ tiêu 40% đến năm 2015) ấp văn hóa đạt chuẩn cơ sở vật chất, hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn mới; có 75% (chỉ tiêu 80% đến năm 2015) nông dân được phổ biến về pháp luật và các quy định về văn hóa và gia đình; có 90% cán bộ, văn hóa thể thao ở nông thôn được đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn về nghiệp vụ.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả bước đầu đạt được vừa nêu trên thì trong quá trình triển khai thực hiện phát triển văn hóa nông thôn vẫn còn một số khó khăn, bất cập như: vẫn còn một số cấp ủy, chính quyền chưa nhận thức, quan tâm đầy đủ đến vai trò của văn hóa trong phát triển văn hóa nông thôn, xây dựng nông thôn mới nên lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện chưa thật quyết liệt. Việc hoàn thiện hệ thống thiết chế và hoạt động văn hóa, thông tin, thể thao ở nông thôn, góp phần nâng cao dân trí, mức hưởng thụ về văn hóa cho nông dân đạt được còn thấp.Việc thực hiện chính sách khuyến khích xã hội hóa và tạo điều kiện để các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đầu tư xây dựng cơ sở hoạt động văn hóa thể thao còn nhiều bất cập nên việc huy động các nguồn lực thực hiện công tác này chưa cao. Đời sống nhân dân nông thôn vẫn còn nhiều khó khăn; sự chênh lệch về mức sống, giàu nghèo của người dân nông thôn và thành thị còn xa. Các hủ tục lạc hậu và mê tín dị đoan, tệ nạn xã hội và bạo lực gia đình vẫn còn xảy ra ở một số nơi; nhiều hình thức văn hóa, lối sống không lành mạnh thâm nhập về nông thôn, làm mất đi nét đẹp văn hóa truyền thống ở nông thôn. Hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao chưa đa dạng về hình thức, nội dung nên chưa thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia; các thiết chế văn hóa ở cơ sở chưa được sử dụng hiệu quả để phục vụ đời sống văn hóa của nhân dân.
Qua thực tiễn triển khai thực hiện phát triển văn hóa nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới ở Tiền Giang, có thể rút ra một số kinh nghiệm sau:
Một là, phải có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của cấp ủy Đảng, Chính quyền, cán bộ nghiệp vụ phải có đủ năng lực tham mưu tốt, hoạt động tích cực, phối hợp nhịp nhàng với các ban ngành đoàn thể thì việc phát triển văn hóa nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới sẽ có nhiều thuận lợi và đạt kết quả cao.
Hai là, công tác tuyên truyền, vận động quần chúng phải được thực hiện thường xuyên, liên tục cả chiều rộng lẫn chiều sâu, đa dạng về hình thức, lồng ghép nhiều nội dung thì sẽ tạo được sự chuyển biến tích cực trong nhân dân, bởi vì dân có thông suốt thì mới toàn tâm, toàn ý cùng chính quyền tham gia xây dựng phát triển văn hóa nông thôn, xây dựng nông thôn mới.
Ba là, phải có sự quan tâm đầu tư của nhà nước trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa, giáo dục, y tế làm nền tảng để huy động các nguồn lực xã hội tham gia vào phát triển văn hóa nông thôn, xây dựng nông thôn mới. Cần đẩy mạnh công tác xã hội hóa hoạt động văn hóa, thể thao vận động sự đóng góp của các mạnh thường quân, phát huy được các nguồn lực tại địa phương vào việc phát triển văn hóa nông thôn, xây dựng nông thôn mới.
Bốn là, phát huy vai trò của Đảng viên quản lý hộ, vai trò nòng cốt của Đảng viên, đoàn viên, hội viên, cán bộ về hưu, cựu chiến binh trong việc thực hiện các phong trào cách mạng tại địa phương trong đó có phát triển văn hóa nông thôn, xây dựng nông thôn mới.
Năm là, cần thường xuyên phát động phong trào xây dựng Người tốt việc tốt, nâng cao chất lượng phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và hoạt động của Tổ nhân dân tự quản để làm nền tảng vững chắc cho phát triển văn hóa nông thôn, xây dựng nông thôn mới.
Nhằm tiếp tục phát huy những kết quả bước đầu đạt được, khắc phục những mặt còn hạn chế trong thời gian qua, tiếp tục đẩy mạnh phát triển văn hoá nông thôn chung tay xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Tiền Giang trong thời gian tới, cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Một là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp tổ chức thực hiện nhiệm vụ phát triển văn hóa nông thôn, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về phát triển văn hóa nông thôn giữa các ngành, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở.
Hai là, tiếp tục tập trung tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về văn hóa và phát triển văn hóa nông thôn; ý thức chấp hành pháp luật và các quy định về văn hóa, thể thao của người dân ở nông thôn.
Ba là, tăng cường nguồn lực phát triển văn hóa nông thôn (tăng mức đầu tư từ ngân sách Nhà nước, đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa văn hóa), trong đó quan trọng nhất là xây dựng, củng cố và phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở; nâng cao chất lượng tổ chức, hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thông tin và thể thao ở nông thôn; tạo điều kiện để người dân ở nông thôn nâng cao mức hưởng thụ, tham gia hoạt động và sáng tạo văn hóa. Tiếp tục đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa-thể thao theo tiêu chí số 6 trong Bộ Tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới. Đồng thời tiếp tục thực hiện có hiệu quả tiêu chí số 16 để góp phần hoàn thành chỉ tiêu xây dựng xã nông thôn mới trong năm 2015 và định hướng đến năm 2020. Huy động sức mạnh của toàn xã hội nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, khích lệ sáng tạo các giá trị văn hóa mới, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, làm giàu văn hóa dân tộc.
Bốn là, xây dựng con người, gia đình, cộng đồng nông thôn và môi trường văn hóa nông thôn lành mạnh, phong phú, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; tạo chuyển biến về xây dựng nếp sống văn hóa, xây dựng môi trường xã hội, bảo vệ di sản văn hóa và môi trường sinh thái nông thôn tạo động lực thúc đẩy phát triển nông nghiệp và nông thôn mới.
Năm là, đẩy mạnh phong trào "Toàn đân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" một cách đồng bộ, thực chất, góp phần có hiệu quả vào việc ổn định an ninh trật tự, an toàn xã hội, thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ở nông thôn. Trong đó, chú trọng việc xây dựng, công nhận, tái công nhận các danh hiệu văn hóa (tránh chạy theo thành tích) như: Gia đình văn hóa, ấp văn hóa, xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, nếp sống văn hóa nơi công cộng; phong trào toàn dân rèn luyện thể dục thể thao theo gương Bác Hồ vĩ đại, tạo nền tảng vững chắc và góp phần thiết thực trong việc xây dựng xã nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Tiền Giang.
Sáu là, kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cho phát triển văn hóa nông thôn. Xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ cán bộ văn hóa cơ sở trong đó đặc biệt chú trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ lãnh đạo, quản lý văn hóa ở cơ sở đủ sức đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Bảy là, tăng cường công tác thi đua khen thưởng; tổng kết rút kinh nghiệm thực tiễn; xây dựng, nhân rộng mô hình điểm, các điển hình tiên tiến; nghiên cứu, đánh giá tác động hiệu quả các hoạt động văn hóa cơ sở ở nông thôn.
Từ cơ sở lý luận và thực tiễn ở Tiền Giang cho thấy để xây dựng thành công nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao… thì văn hóa nói chung, phát triển văn hóa nông thôn nói riêng có vai trò đặc biệt quan trọng. Nó chính là "nền tảng, động lực, nguồn lực nội sinh" bảo đảm xây dựng và phát triển nông thôn mới bền vững. Muốn vậy, thì đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ và toàn diện các giải pháp trên nhằm khơi dậy và phát huy tốt vai trò của văn hóa trong công cuộc xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại.
