Chiến lược tối ưu hóa: Đa dạng hóa thị trường và nâng tầm chất lượng gạo Việt Nam

Trước những tính toán về chính sách bảo vệ nông dân trồng lúa của Philippines, bao gồm khả năng khôi phục thuế nhập khẩu 35% hoặc kịch bản kéo dài lệnh cấm nhập khẩu đến tháng 4 năm 2026, ngành hàng lúa gạo Việt Nam cần phải xem xét một cách nghiêm túc các giải pháp chiến lược để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững. Thực tế lịch sử đã chứng minh rằng mức thuế 35% không phải là rào cản đáng kể đối với gạo Việt Nam, bằng chứng là lượng xuất khẩu sang Philippines vẫn tăng mạnh sau năm 2019.

Tuy nhiên, rủi ro lớn nhất nằm ở kịch bản cấm nhập khẩu kéo dài đến giữa năm 2026. Thời điểm này trùng với vụ thu hoạch rộ Đông Xuân quan trọng nhất của Đồng bằng sông Cửu Long, điều này sẽ tạo ra áp lực cung lớn và nguy cơ giảm giá nội địa.

548788585274924512-1760271712.jpg

Philippines tính toán các phương án trong chuyện nhập khẩu gạo. (Ảnh: Trung Chánh)

Để chủ động ứng phó, Việt Nam cần phải hành động ngay lập tức. Thứ nhất, chúng ta cần tập trung mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là hướng đến thị trường tiềm năng như châu Phi, đồng thời theo dõi sát sao khả năng tăng nhập khẩu trở lại của Indonesia vào năm 2026. Thứ hai, song song với việc tìm kiếm thị trường mới, việc triển khai sớm kế hoạch thu mua dự trữ quốc gia và hỗ trợ doanh nghiệp dự trữ tạm thời là cần thiết để ổn định giá trong nước.

Về dài hạn, giải pháp mang tính chiến lược nhất là thực hiện cắt giảm một vụ sản xuất lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long, chuyển sang mô hình hai vụ lúa một năm. Mục tiêu của giải pháp này là nhằm giảm nguồn cung, tập trung nâng cao chất lượng và gia tăng giá trị hạt gạo. Qua đó, ngành nông nghiệp Việt Nam sẽ xây dựng được khả năng cạnh tranh cao hơn và vị thế bền vững hơn cho thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế.