Ngành xuất khẩu tôm Việt Nam đang đứng trước những thách thức chưa từng có khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) vừa công bố kết quả sơ bộ áp thuế chống bán phá giá lên tới 35,29% đối với 23 doanh nghiệp, mức cao nhất trong gần hai thập kỷ qua. Quyết định này không chỉ gây lo ngại cho các doanh nghiệp xuất khẩu mà còn ảnh hưởng đến cả chuỗi cung ứng, từ người nuôi tôm đến người tiêu dùng.
Điều đáng nói, mức thuế 35,29% áp dụng cho nhiều doanh nghiệp không thuộc diện kiểm tra bắt buộc, đi ngược lại thông lệ trước đây. Thông thường, DOC sẽ áp dụng mức thuế trung bình gia quyền từ hai bị đơn chính cho các doanh nghiệp không bị kiểm tra. Sự thay đổi bất thường này làm dấy lên nhiều nghi vấn về tính công bằng và minh bạch của quá trình rà soát.
Trước tình hình này, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) đã bày tỏ quan ngại sâu sắc. Vasep cho rằng mức thuế sơ bộ cao bất thường có thể xuất phát từ lỗi kỹ thuật hoặc sai sót dữ liệu, và hy vọng kết quả cuối cùng, dự kiến vào tháng 12/2025, sẽ được điều chỉnh hợp lý.
Về phía doanh nghiệp, STAPIMEX khẳng định đã chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ và đang tiến hành rà soát lại thông tin để có thể giải trình một cách đầy đủ và thuyết phục với DOC.
Mức thuế sơ bộ đã ngay lập tức gây ra những xáo trộn trên thị trường. Nhiều nhà nhập khẩu Mỹ tỏ ra thận trọng, trì hoãn việc đặt hàng, trong khi người nuôi tôm trong nước lo lắng về đầu ra và nguy cơ bị ép giá.
Trong bối cảnh Mỹ đang siết chặt các chính sách thương mại, việc áp thuế chống bán phá giá càng làm gia tăng thêm những thách thức cho ngành tôm Việt Nam khi tiếp cận thị trường quan trọng này.
Để ứng phó với tình hình hiện tại, cả doanh nghiệp và Nhà nước cần có những hành động kịp thời và hiệu quả. Về phía doanh nghiệp: Cần chủ động rà soát kỹ lưỡng hồ sơ, chứng từ, và phối hợp chặt chẽ với Vasep để giải trình với DOC. Đồng thời, cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Về phía Nhà nước: Cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu tôm, đồng thời tăng cường đàm phán với phía Mỹ để xem xét lại mức thuế chống bán phá giá, đảm bảo tính công bằng và tuân thủ các quy định quốc tế.
Việc vượt qua "cú sốc" thuế chống bán phá giá này đòi hỏi sự nỗ lực, đoàn kết và sáng tạo của toàn ngành tôm Việt Nam. Chỉ khi đó, ngành tôm mới có thể tiếp tục khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế và mang lại lợi ích cho người nuôi tôm và nền kinh tế đất nước.
