Giá cao: Lợi thế ngắn hạn, thách thức trung hạn
Theo báo cáo của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), giá gạo 5% tấm của Việt Nam đang cao nhất trong số các nước xuất khẩu hàng đầu, vượt qua Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan. Mức giá này giúp doanh nghiệp hưởng lợi về doanh thu trong bối cảnh nguồn cung trong nước thu hẹp.
Tuy nhiên, động thái tạm dừng nhập khẩu gạo 60 ngày của Philippines – thị trường lớn nhất của Việt Nam – từ ngày 1/9 đã tạo ra lo ngại về đơn hàng ngắn hạn. Điều này có thể gây sức ép lên giá và tâm lý thị trường, đặc biệt vào mùa thu hoạch cao điểm tháng 9-10. Sự phân hóa về giá trong khu vực cũng khiến các nhà nhập khẩu cân nhắc lựa chọn nguồn cung, đặt ra câu hỏi về tính bền vững của mức giá cao kỷ lục.
Với nông dân, biến động giá cũng tiềm ẩn rủi ro. Nếu thời điểm giá cao không trùng với vụ thu hoạch, họ có thể không thu được lợi nhuận như kỳ vọng.
Giải pháp cho tương lai: "Xanh" và chất lượng cao
Trước những biến động của thị trường, ngành lúa gạo Việt Nam đang có những bước đi đột phá để không chỉ giữ vững vị thế mà còn nâng cao giá trị. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành triển khai "thần tốc" việc xuất khẩu gạo chất lượng cao, gạo hữu cơ, gắn với xây dựng thương hiệu quốc gia. Điều này cho thấy tầm nhìn chiến lược dài hạn, thay vì chỉ chạy theo số lượng.
Theo ông Bùi Bá Bổng, Chủ tịch Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam, ngành đang hướng đến phát triển xanh và thịnh vượng. Trọng tâm là Đề án phát triển 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao và phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long. Đề án này được xem là bước đi tiên phong, mở đường cho một nền nông nghiệp bền vững.
Cụ thể, việc ứng dụng các giải pháp sản xuất thông minh sẽ giúp giảm lãng phí vật tư, hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường và đặc biệt là cắt giảm phát thải khí nhà kính. Đây không chỉ là xu thế toàn cầu mà còn là yêu cầu tất yếu để Việt Nam giữ vững lợi thế cạnh tranh trong tương lai.
Việc vượt qua Thái Lan để trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, cùng với việc duy trì giá cao nhất, cho thấy tiềm lực của ngành lúa gạo Việt. Tuy nhiên, để biến những lợi thế này thành động lực tăng trưởng bền vững, việc tập trung vào chất lượng, xây dựng thương hiệu và sản xuất xanh là con đường tất yếu. Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về sản xuất lúa gạo xanh và phát thải thấp trên quy mô lớn.
