Du lịch trải nghiệm lên ngôi, nhu cầu tiêu dùng tại điểm đến gia tăng
Xu hướng du lịch hiện nay cho thấy du khách, đặc biệt là khách quốc tế và nhóm khách có mức chi tiêu cao, ngày càng quan tâm đến các trải nghiệm gắn với văn hóa địa phương. Thay vì chỉ tham quan, chụp ảnh, du khách có xu hướng tìm hiểu quy trình sản xuất, gặp gỡ nghệ nhân và lựa chọn những sản phẩm mang dấu ấn bản địa làm kỷ niệm hoặc quà tặng. Điều này khiến nhu cầu tiêu dùng tại điểm đến gia tăng rõ rệt, đồng thời đặt ra yêu cầu mới đối với các sản phẩm phục vụ du lịch.
Đối với sản phẩm OCOP và làng nghề, du lịch trải nghiệm vừa là cơ hội mở rộng thị trường, vừa là “bài kiểm tra” trực tiếp về mức độ phù hợp của sản phẩm đối với thị hiếu người tiêu dùng. Sản phẩm không chỉ cần đảm bảo chất lượng, mà còn phải có thiết kế hấp dẫn, dễ mang theo, phù hợp với câu chuyện văn hóa và không gian trải nghiệm. Thực tiễn cho thấy, những sản phẩm được đầu tư thiết kế bài bản thường có khả năng tiêu thụ tốt hơn tại các điểm du lịch, đồng thời tạo ấn tượng lâu dài đối với du khách.
Thiết kế sáng tạo – yếu tố kết nối trải nghiệm du lịch và giá trị sản phẩm
Trong mô hình du lịch trải nghiệm, thiết kế sáng tạo giữ vai trò kết nối giữa sản phẩm và cảm xúc của du khách. Không gian trưng bày, cách kể câu chuyện sản phẩm, bao bì và hình thức trình diễn nghề đều là những yếu tố thiết kế góp phần tạo nên trải nghiệm tổng thể. Một sản phẩm OCOP được thiết kế phù hợp không chỉ để bán, mà còn để “kể chuyện”, giúp du khách hiểu hơn về văn hóa, lịch sử và con người địa phương.
Thiết kế sáng tạo còn giúp sản phẩm OCOP thích ứng với nhiều phân khúc du lịch khác nhau, từ du lịch cộng đồng, du lịch làng nghề đến du lịch cao cấp. Thông qua việc cải tiến mẫu mã và công năng, sản phẩm truyền thống có thể trở nên gần gũi hơn với đời sống hiện đại, đồng thời vẫn giữ được bản sắc vốn có. Điều này góp phần kéo dài chuỗi giá trị tiêu dùng, khi sản phẩm tiếp tục được sử dụng và giới thiệu sau chuyến đi, trở thành “đại sứ văn hóa” của địa phương.
Bên cạnh đó, thiết kế sáng tạo còn tạo điều kiện để các sản phẩm mới được thử nghiệm trực tiếp với du khách. Phản hồi từ thị trường du lịch giúp các cơ sở sản xuất nhanh chóng điều chỉnh thiết kế, nâng cao chất lượng và định hình hướng phát triển sản phẩm phù hợp hơn với nhu cầu thực tế.
Trung tâm thiết kế, sáng tạo – không gian tích hợp cho kinh tế sáng tạo và du lịch
Trong bối cảnh đó, Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch được xem là mô hình tích hợp hiệu quả giữa kinh tế sáng tạo và du lịch trải nghiệm. Các trung tâm không chỉ là điểm bán hàng, mà còn là không gian trình diễn nghề, giới thiệu quy trình sản xuất, trưng bày sản phẩm thiết kế mới và tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho du khách.
Thông qua hoạt động của trung tâm, sản phẩm OCOP được đặt trong một không gian thiết kế tổng thể, giúp nâng cao giá trị cảm nhận và tăng khả năng tiêu thụ tại chỗ. Trung tâm đồng thời trở thành điểm kết nối giữa nghệ nhân, cơ sở sản xuất với doanh nghiệp du lịch, đơn vị lữ hành và người tiêu dùng. Việc gắn trung tâm thiết kế sáng tạo với các điểm du lịch làng nghề góp phần hình thành chuỗi trải nghiệm – tiêu dùng – quảng bá liên hoàn, mang lại lợi ích kép cho cả sản xuất và du lịch.
Trong quá trình triển khai, Sở Công Thương Hà Nội giữ vai trò định hướng, xây dựng kế hoạch và phối hợp các sở, ngành liên quan nhằm phát triển mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo gắn với du lịch trên địa bàn thành phố. Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội là đơn vị trực tiếp tổ chức thực hiện, hỗ trợ dàn dựng không gian, nâng cao năng lực thiết kế, tổ chức triển lãm và kết nối giao thương. Với cách tiếp cận này, kinh tế sáng tạo không chỉ góp phần nâng tầm sản phẩm OCOP, mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, khai thác hiệu quả giá trị văn hóa làng nghề Thủ đô.
