Ngày 26/12, tại Lâm Đồng, Viện Pasteur TP.HCM tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống dịch bệnh năm 2025 khu vực phía Nam. Đây là dịp để ngành y tế nhìn lại một năm nhiều thách thức, đánh giá kết quả đạt được, rút ra bài học kinh nghiệm và thống nhất phương hướng cho năm tới, hướng tới mục tiêu chung bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Phát biểu khai mạc, PGS.TS.BS.CKII Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM, cho biết trong năm 2025, với vai trò là đơn vị chuyên sâu, đầu ngành y tế dự phòng khu vực phía Nam, Viện đã được Bộ Y tế giao thực hiện nhiều nhiệm vụ trọng tâm về giám sát dịch tễ, nghiên cứu khoa học, chỉ đạo tuyến và hỗ trợ kỹ thuật trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm.
Theo đó, Viện triển khai 107 đoàn công tác hỗ trợ chuyên môn cho các địa phương; ban hành hơn 350 văn bản chỉ đạo, điều hành; tổ chức 10 lớp đào tạo nâng cao năng lực giám sát, đáp ứng dịch bệnh cho tuyến dưới; đồng thời tham gia hỗ trợ khắc phục hậu quả nặng nề do mưa lũ tại Lâm Đồng và Gia Lai. Công tác phòng, chống dịch bệnh tại khu vực phía Nam đạt nhiều kết quả quan trọng.
Tuy nhiên, năm 2025 cũng cho thấy bức tranh dịch bệnh đa diện tại khu vực phía Nam. Sốt xuất huyết tiếp tục tiềm ẩn nguy cơ; bệnh tay chân miệng gia tăng với sự xuất hiện của chủng EV71 có độc lực cao; các bệnh phòng bằng vaccine như sởi tăng so với giai đoạn trước; nhiều bệnh mới nổi, tái nổi tiếp tục xuất hiện. Bên cạnh đó, những khó khăn trong tổ chức hệ thống y tế theo mô hình chính quyền hai cấp, cùng đặc thù về địa lý, dân cư và khí hậu, đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với công tác y tế dự phòng.
“Nhờ sự chỉ đạo sát sao của Bộ Y tế, sự phối hợp chặt chẽ của các địa phương và nỗ lực của toàn ngành, công tác phòng, chống dịch bệnh tại khu vực phía Nam trong năm 2025 đạt nhiều kết quả tích cực. Miền Nam cơ bản giữ vững ổn định, kiểm soát hiệu quả nhiều ổ dịch, tiêu biểu như sốt xuất huyết, sởi và não mô cầu. Đây là thành quả của tinh thần trách nhiệm, sự kiên trì và đoàn kết của toàn hệ thống”, ông Trung nói.
Theo Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM, năm 2026, đơn vị tiếp tục xác định mục tiêu chủ động khống chế các bệnh mới nổi, tái nổi; duy trì tỷ lệ tiêm chủng từ 95% trở lên; tăng cường giám sát trọng điểm; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; nâng cao năng lực chỉ đạo tuyến và phối hợp chặt chẽ với các địa phương trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tổ chức y tế.
“Hợp tác chặt chẽ, hành động kịp thời sẽ tạo nên sức mạnh để bảo vệ sức khỏe nhân dân – tài sản quý giá nhất của mỗi quốc gia”, ông Trung nhấn mạnh.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế, cho rằng một trong những điểm yếu hiện nay là công tác dự báo và cảnh báo dịch bệnh chưa được triển khai đầy đủ, đồng bộ và hiệu quả. Dù đã có một số mô hình thí điểm ứng dụng công nghệ thông tin, song đến nay vẫn chưa thể áp dụng trên phạm vi toàn quốc.
“Hầu hết các ca bệnh đều được phát hiện đầu tiên tại bệnh viện. Nếu không có sự chia sẻ thông tin kịp thời từ các cơ sở khám, chữa bệnh thì sẽ không thể triển khai hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch”, Thứ trưởng nói.
Trong thời gian tới, Bộ Y tế giao Cục Phòng bệnh làm đầu mối xây dựng hệ thống cảnh báo dịch bệnh từ Trung ương đến địa phương, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao năng lực dự báo và cảnh báo sớm.
“Dù năm 2025 dịch bệnh cơ bản được kiểm soát, nhưng năm 2026 vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát các dịch như tay chân miệng, sốt xuất huyết và đặc biệt là nguy cơ bệnh bại liệt. Ngành y tế tuyệt đối không được lơ là”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Theo Thứ trưởng, công tác giám sát, đánh giá nguy cơ cần được thực hiện chủ động, từ sớm, từ xa, ngay từ cơ sở; phát hiện sớm để dự phòng sớm, tránh bị động khi dịch bùng phát. Các địa phương cần chủ động nâng cao năng lực xét nghiệm để phát hiện dịch kịp thời, không phụ thuộc vào tuyến trên; chỉ những bệnh mới nổi hoặc yêu cầu kỹ thuật chuyên sâu mới cần sự hỗ trợ từ các viện.
