Hưng Đạo là một vùng đất giàu bản sắc, nơi nền kinh tế nông nghiệp hàng hóa phát triển song hành cùng các nghề thủ công truyền thống và dịch vụ. Đời sống văn hóa cộng đồng ở đây luôn gắn kết, với nhiều lễ hội và bản sắc dân gian độc đáo được gìn giữ qua bao thế hệ. Trụ sở Đảng ủy và Ủy ban nhân dân xã Hưng Đạo mới, đặt tại Thôn 2 và Thôn Thị Ngoại (xã Cộng Hòa cũ), đánh dấu một chặng đường mới cho sự phát triển của địa phương.
Đình So: "Đệ nhất đình Đoài", Di tích quốc gia đặc biệt, linh hồn của Hưng Đạo
Trong lòng xã Hưng Đạo, Di tích Quốc gia đặc biệt Đình So sừng sững như một biểu tượng của thời gian, một bảo tàng sống động về kiến trúc và văn hóa Việt. Tọa lạc tại làng So, ngôi đình được mệnh danh là "đẹp đình So" không chỉ bởi vẻ đẹp kiến trúc tráng lệ mà còn bởi giá trị lịch sử, tâm linh và vai trò quan trọng trong đời sống của người dân nơi đây.
Được xây dựng từ thế kỷ 17, Đình So thờ Tam vị Nguyên soái Đại Vương – những vị tướng tài ba có công phò trợ vua Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn 12 sứ quân. Hàng chục sắc phong cổ từ các triều đại Lê, Nguyễn vẫn còn được lưu giữ tại đình là minh chứng sống động cho sự linh thiêng và tầm quan trọng của các vị thần cũng như ngôi đình qua nhiều thế kỷ. Kiến trúc của đình là một kiệt tác nghệ thuật với Nghi môn hai tầng tám mái độc đáo, Đại đình đồ sộ cùng hệ thống 32 cột gỗ lim và những chạm khắc gỗ tinh xảo, sống động, thể hiện tài năng bậc thầy của nghệ nhân xưa.
Đình So không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là trái tim của mọi sinh hoạt văn hóa làng So. Hàng năm, các lễ hội lớn, đặc biệt là lễ hội chính vào mùng 8 tháng 2 âm lịch và Lễ mừng thắng trận - khao quân vào ngày 10 tháng 7 âm lịch, thu hút đông đảo người dân và du khách. Đây là dịp để cộng đồng giao lưu, gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống qua các nghi thức trang trọng và trò chơi dân gian đặc sắc.
Làng So, đặc sản Miến So và những giá trị văn hóa bên dòng sông Đáy, gắn liền truyền thuyết Đinh Bộ Lĩnh
Gắn liền với Đình So uy nghi là làng So, một làng Việt cổ truyền thống, nơi còn lưu giữ nhiều nét đặc trưng của văn hóa nông thôn Bắc Bộ và đặc biệt, nằm soi bóng bên dòng sông Đáy hiền hòa. Dòng sông không chỉ mang phù sa bồi đắp cho ruộng đồng, nuôi dưỡng sự sống mà còn là chứng nhân của biết bao điển tích, câu chuyện văn hóa từ ngàn xưa vọng về tới ngày nay, tạo nên chiều sâu cho vùng đất này.
Miến So không chỉ là một món ăn mà còn là biểu tượng của sự khéo léo và cần cù của người dân làng So. Được làm hoàn toàn thủ công từ tinh bột dong riềng chọn lọc, miến So có sợi nhỏ, trong, dai ngon và không nát khi nấu. Quy trình sản xuất tỉ mỉ, công phu, từ khâu chọn nguyên liệu đến phơi khô dưới nắng tự nhiên, đã tạo nên hương vị tự nhiên, thơm ngon đặc trưng mà không loại miến công nghiệp nào có thể sánh được.
Đặc biệt, vùng đất xứ Đoài, trong đó có làng So và xã Hưng Đạo ngày nay, còn gắn liền với câu chuyện lịch sử về Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân. Truyền thuyết kể rằng, đây là một trong những vùng đất quan trọng trong quá trình khởi nghiệp và thu phục hào kiệt của người anh hùng Đinh Bộ Lĩnh. Những vị Tam vị Nguyên soái Đại Vương được thờ tại Đình So chính là minh chứng cho mối liên hệ sâu sắc này, thể hiện sự biết ơn và tôn kính của người dân đối với những bậc tiền nhân có công dựng nước, giữ nền độc lập cho dân tộc. Câu chuyện về Đinh Bộ Lĩnh không chỉ là lịch sử mà còn là một phần hồn cốt, niềm tự hào của người dân nơi đây, nhắc nhở về một thời kỳ hào hùng và ý chí thống nhất non sông.
Để khẳng định giá trị và tiềm năng của vùng đất này, chúng ta hãy cùng lắng nghe nhận định từ một chuyên gia uy tín. Trong một hội thảo gần đây về phát triển kinh tế gắn liền với bảo tồn văn hóa, nhà báo Vương Xuân Nguyên, Viện trưởng Viện Kinh tế, Văn hóa và Nghệ thuật, đã nhấn mạnh: “Xã Hưng Đạo, với sự ra đời trên nền tảng của các làng cổ như làng So, là một minh chứng sống động cho sự giao hòa tuyệt vời giữa truyền thống và phát triển. Nơi đây không chỉ gìn giữ những di sản kiến trúc phi thường như Đình So, một Di tích Quốc gia đặc biệt, mà còn bảo tồn được những giá trị văn hóa phi vật thể quý giá qua các lễ hội, nghề thủ công truyền thống, đặc biệt là nghề làm miến So trứ danh.
Nghề làm miến So tại làng So
Dòng sông Đáy hiền hòa không chỉ là cảnh quan mà còn là mạch nguồn văn hóa, nuôi dưỡng những điển tích, truyền thuyết, đặc biệt là những câu chuyện gắn với Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, làm phong phú thêm tâm hồn người dân. Chính những yếu tố này đã tạo nên một bản sắc độc đáo, một thương hiệu văn hóa mà Hưng Đạo cần phát huy để trở thành điểm đến hấp dẫn, đồng thời là động lực cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Sự kết hợp giữa bảo tồn và khai thác giá trị di sản sẽ tạo nên lợi thế cạnh tranh vượt trội cho Hưng Đạo trên 'con đường thịnh vượng' mà vùng đất này đang hướng tới."
Ngày nay, phát huy những truyền thống tốt đẹp của ông cha, xã Hưng Đạo đang vững bước trên con đường xây dựng nông thôn mới với một tinh thần đổi mới và tích cực. Vùng đất này nỗ lực không ngừng để giữ gìn hồn quê Việt giữa dòng chảy phát triển hiện đại, thể hiện sinh động qua nhiều phương diện.
Đầu tiên, Hưng Đạo đang chú trọng phát triển du lịch văn hóa. Với di tích Đình So lừng danh, một di tích Quốc gia đặc biệt và những câu chuyện lịch sử hào hùng, xã đang định hướng biến các di sản này thành điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách tìm hiểu về lịch sử và văn hóa xứ Đoài. Song song đó, kinh tế nông nghiệp sinh thái cũng được đẩy mạnh. Nông nghiệp không chỉ là sinh kế mà còn phát triển theo hướng bền vững, vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế vừa giữ gìn cảnh quan và môi trường làng quê xanh tươi.
Hơn thế nữa, việc gìn giữ và phát triển làng nghề là ưu tiên hàng đầu. Đặc sản miến So tiếp tục được quan tâm đầu tư, không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn mở rộng thị trường, giữ vững thương hiệu của làng nghề truyền thống. Truyền thống tốt đẹp của cha ông còn được tiếp nối qua việc kế thừa truyền thống hiếu học. Xã Hưng Đạo tự hào là nơi có trường THPT Cao Bá Quát – Quốc Oai, một ngôi trường nổi tiếng mang tên danh sĩ Bắc Hà Cao Bá Quát. Đây là cái nôi đào tạo tri thức, ươm mầm những thế hệ học sinh tài năng, tiếp nối truyền thống học hành, khoa cử.
Cuối cùng, đời sống tinh thần phong phú là điểm nhấn không thể bỏ qua. Những nét đẹp của làng quê, từ các lễ hội truyền thống, sinh hoạt văn hóa cộng đồng đến tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, đều được thể hiện sinh động trong đời sống thường nhật của người dân. Với không khí đổi mới mạnh mẽ và tinh thần tích cực, xã Hưng Đạo đang ngày một phát triển, vững bước trên con đường thịnh vượng mà tên gọi của nó đã gửi gắm.
Với không khí đổi mới mạnh mẽ và tinh thần tích cực, xã Hưng Đạo đang ngày một phát triển, vững bước trên con đường thịnh vượng mà tên gọi của nó đã gửi gắm. Đây thực sự là một vùng đất đáng tự hào, nơi quá khứ hào hùng gặp gỡ hiện tại sôi động và tương lai đầy hứa hẹn.
