Cua dừa, hay còn gọi là Birgus latro, không giống như bất kỳ loài cua nào khác trên thế giới. Chúng không sống trong nước mà hoàn toàn thích nghi trên cạn và thậm chí leo trèo rất thành thạo. Có biệt danh là "cua dừa" vì thói quen leo cây hái quả, chúng không chỉ ăn dừa mà còn có khả năng xé lớp xơ và phá vỡ vỏ cứng để uống nước và ăn cùi dừa bên trong - một sức mạnh đáng nể.
Được tìm thấy chủ yếu trên các đảo ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, cua dừa có kích thước khổng lồ. Chúng có thể nặng tới 4 kg và chiều dài lên đến 1 mét, khiến chúng trở thành loài động vật chân đốt lớn nhất còn tồn tại trên cạn. Đặc biệt, chúng có đôi càng chắc khỏe, cứng cáp như thép, là “vũ khí” lợi hại để bắt mồi và tự vệ. Với kích thước và sức mạnh vượt trội, cua dừa trở thành một sinh vật thú vị nhưng cũng đầy bí ẩn trong mắt nhiều người.
Cua dừa là loại động vật chân đốt sống trên cạn lớn nhất thế giới
Ảnh: Internet
Mặc dù vẻ ngoài đáng sợ, cua dừa lại sở hữu thịt rất thơm ngon và béo ngậy, có thể chế biến thành nhiều món ăn đa dạng như cháo cua, cua cháy tỏi, hay cua sốt tiêu kiểu Singapore. Thịt cua dừa mềm, dai, và có hương vị độc đáo không giống bất kỳ loại hải sản nào khác. Chính hương vị lạ lùng và bổ dưỡng của nó đã biến cua dừa thành món ăn yêu thích, được săn lùng tại các nhà hàng cao cấp.
Tại Việt Nam, những con cua dừa trưởng thành với trọng lượng từ 1,5 đến 2 kg thường có giá bán từ 6-7 triệu đồng/kg, khiến một con cua có thể trị giá lên đến 10 triệu đồng. Giá thành đắt đỏ và hiếm có này là do cua dừa chỉ có thể nhập khẩu từ nước ngoài, bởi chúng không thể sinh sản và phát triển tự nhiên ở các vùng biển Việt Nam. Mặc dù đắt, nhiều thực khách vẫn sẵn sàng bỏ ra số tiền lớn để trải nghiệm món đặc sản này.
Khả năng sinh tồn của cua dừa trên cạn là một câu chuyện hấp dẫn trong giới sinh học. Khi trưởng thành, mang của cua dừa bắt đầu thoái hóa, thay vào đó là một cơ quan hô hấp đặc biệt gọi là “phổi branchiostegal” giúp chúng thở trên cạn. Do đó, nếu rơi vào nước, cua dừa sẽ chết đuối vì không còn khả năng thở dưới nước như các loài cua thông thường khác. Thay vì sống gần bờ biển như nhiều loài động vật khác, chúng lại chọn làm tổ ở những hang sâu trong lòng đất hoặc trong các khe đá. Hang của chúng được lót bằng những sợi xơ dừa, giúp giữ độ ẩm và bảo vệ khỏi môi trường khắc nghiệt.
Điều thú vị là cua dừa cũng ăn các loại động vật nhỏ như chuột, chim, và thậm chí có thể săn rùa biển chậm chạp. Sức mạnh của đôi càng cho phép chúng săn mồi và tự bảo vệ mình trong thế giới tự nhiên đầy nguy hiểm. Tuy nhiên, loài cua này không thích hợp sống theo bầy đàn; chúng thường chỉ sống đơn lẻ trong hang của mình và chỉ gặp gỡ bạn tình trong mùa sinh sản.
Mặc dù là một loài sinh vật “độc, lạ” và có giá trị kinh tế cao, cua dừa đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng tại nhiều nơi trên thế giới. Khai thác quá mức và mất môi trường sống tự nhiên đã khiến số lượng cua dừa giảm đáng kể. Nhiều quốc gia đã đặt ra các quy định nghiêm ngặt để bảo vệ loài cua này, đặc biệt là các đảo thuộc Thái Bình Dương, nơi cua dừa phân bố nhiều nhất.
Trong bối cảnh toàn cầu kêu gọi bảo tồn động vật hoang dã và giữ gìn môi trường sống tự nhiên, cua dừa trở thành một biểu tượng của sự cần thiết trong việc bảo vệ đa dạng sinh học. Nếu không có biện pháp bảo tồn kịp thời, một ngày nào đó, hình ảnh cua dừa leo cây, hái dừa ăn có thể chỉ còn trong sách vở và tài liệu lịch sử.
