Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) vừa khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam đối với ông Trịnh Văn Quyết (Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn FLC) để điều tra về hành vi “Thao túng thị trường chứng khoán”, “Che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán” xảy ra ngày 10-1, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư, ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Cơ quan điều tra khám xét nơi làm việc của ông Trịnh Văn Quyết tối 29-3
Liên quan tới vụ việc, trước đó, ngày 18-1, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với ông Trịnh Văn Quyết, số tiền 1,5 tỷ đồng. Trong trường hợp này, ông Quyết đã bị xử phạt vi phạm hành chính thì căn cứ nào để Cơ quan Cảnh sát điều tra tiếp tục xử lý về mặt hình sự đối với ông Trịnh Văn Quyết?
Trao đổi với phóng viên, luật sư Hà Trọng Đại (Giám đốc Công ty TNHH Hà Trọng Đại và cộng sự, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) phân tích, với quyết định xử phạt hành chính trước đó là hành vi của pháp nhân, do đó chỉ bị xử vi phạm hành chính, số tiền phạt nặng nhất có thể từ 5-10 tỷ đồng, nhưng đối với hành vi của cá nhân thì cần khởi tố về hình sự.
Theo luật sư Hà Trọng Đại, có thể trước đây, các doanh nghiệp là công ty con của Tập đoàn FLC, các cá nhân thực hiện với lợi ích của doanh nghiệp đó. Trong quá trình điều tra, ngoài hành vi trục lợi cho pháp nhân gây lũng loạn thị trường chứng khoán thì còn có hành vi với tư cách là cá nhân để trục lợi cho các cổ phiếu đứng tên Trịnh Văn Quyết (việc này khác với lợi ích mang lại cho công ty con của FLC).
Đối với những cá nhân liên quan trong vụ án, theo luật sư Hà Trọng Đại, cơ quan điều tra sẽ căn cứ vào việc có đồng phạm hay không có đồng phạm và giúp sức cho cá nhân Trịnh Văn Quyết để thực hiện các hành vi thao túng thị trường chứng khoán, từ đó giúp cho Trịnh Văn Quyết được hưởng lợi (ở đây phải xác định hành vi không giúp sức cho doanh nghiệp FLC).
“Việc này, cơ quan điều tra sẽ xác định việc giúp sức đó để cho những cổ phiếu của ông Trịnh Văn Quyết đang nắm giữ và chảy vào tài khoản riêng của ông Quyết. Mặc dù, với những người làm việc với tư cách là nhân viên trong công ty, nhưng khi thực hiện hành vi và có lợi cho cá nhân ông Trịnh Văn Quyết bằng những cổ phiếu mà ông Quyết đứng tên, thì những người đó có thể vẫn bị xem xét hành vi giúp sức cho ông Quyết”, luật sư Hà Trọng Đại nói và cho biết, với hành vi của ông Trịnh Văn Quyết, đối chiếu với Khoản 2, Điều 211 Bộ luật Hình sự, Chủ tịch Tập đoàn FLC sẽ đối mặt với khung hình phạt cao nhất là 7 năm tù giam.
Cơ quan chức năng khám xét trụ sở FLC trên đường Cầu Giấy tối 29-3
Trong khi đó, nhìn nhận và phân tích thêm về sự việc trong vụ án của ông Trịnh Văn Quyết, luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, về nguyên tắc, một hành vi vi phạm pháp luật chỉ bị xử lý một lần. Nếu hành vi vi phạm mà bị xử phạt hành chính sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trường hợp xử lý hình sự, theo luật sư Đặng Văn Cường phải hủy bỏ quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Bởi vậy, trong vụ việc này cơ quan điều tra sẽ làm rõ hành vi vi phạm của ông Quyết là hành vi nào, hành vi này đã từng bị cơ quan chức năng nào xử lý hay chưa. Trong trường hợp hành vi đã bị xử phạt hành chính nhưng cơ quan chức năng xác định việc xử phạt hành chính là không đúng, hành vi có dấu hiệu cấu thành tội phạm phải hủy bỏ quyết định xử phạt hành chính trước khi khởi tố vụ án hình sự.
“Nhà nước quản lý thị trường chứng khoán bằng pháp luật, những người tham gia thị trường chứng khoán phải tuân thủ các quy định của pháp luật về niêm yết, mua, bán và thực hiện các hoạt động đầu tư khác. Trong thực tế có những người có tầm ảnh hưởng trên thị trường chứng khoán, họ nắm giữ nhiều cổ phần và có uy tín nên việc mua bán của họ có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của thị trường”, luật sư Đặng Văn Cường chia sẻ.
Cũng theo luật sư Đặng Văn Cường, hành vi vi phạm pháp luật trong thị trường chứng khoán có thể tác động tiêu cực đến thị trường, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước. Vụ án này đang trong giai đoạn điều tra, cơ quan điều tra sẽ làm rõ hành vi phạm tội là gì, làm rõ những thiệt hại mà hành vi đã gây ra đối với thị trường và số tiền thu lợi bất chính (nếu có).
“Trường hợp bị kết tội, những thành tích của ông Quyết trong hoạt động kinh doanh sẽ là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Khi xét xử, cơ quan tố tụng sẽ cân nhắc giữa công và tội, giữa những sai phạm và những thành tích đạt được. Tuy nhiên, trên nguyên tắc có công thì thưởng, có tội thì phạt. Hành vi vi phạm pháp luật đến mức phải xử lý hình sự sẽ phải áp dụng chế tài hình sự để xử lý. Do vụ án đang trong giai đoạn đầu, nên còn quá sớm để khẳng định ông Quyết có phạm tội hay không, phạm tội như thế nào”, luật sư Đặng Văn Cường cho biết.
