Đổi thay nhờ trồng nhãn chín muộn
Không giống như vườn nhãn ở những địa phương khác đang vào vụ chín, chuẩn bị thu hoạch, đến tháng 7, những vườn nhãn ở Ðại Thành mới đang ra quả, quả chỉ to bằng đầu đũa, nhưng rất sai.
Hệt như tên gọi của nó, giống nhãn này đặc biệt ở chỗ thời gian thu hoạch rất muộn, đặc điểm vượt trội của giống nhãn này là thời gian chín muộn hơn các giống nhãn khác từ 30 - 40 ngày (thu hoạch từ giữa tháng 8 đến nửa cuối tháng 9 âm lịch).
Nhãn chín muộn của xã Đại Thành có nét riêng biệt là cùi dày, giòn, ráo nước, dễ tách, vị thơm và ngọt đậm. Khối lượng trung bình đạt 70-75 quả/kg. Độ xuống nước của nhãn chậm, có thể để được quả trên cây cả tháng mà chất lượng vẫn ngon, không bị mất vị, nên không phải dùng thuốc hãm, rất an toàn, mọng nước.
Chị Nguyễn Thị Tuyến, chủ hộ trồng nhãn ở xã Ðại Thành cho biết, giá bán buôn tại vườn từ 40 nghìn đến 45 nghìn đồng/kg. Mùa thu hoạch nhãn Ðại Thành muộn hơn mùa thu hoạch nhãn khoảng một tháng, tức là vào khoảng thời gian từ giữa tháng 8 tới cuối tháng 9, khi các loại nhãn khác đã hết mùa. Vì thế mới gọi đây là giống nhãn chín muộn.
"Nói về chất lượng, quả nhãn ở đây ngon không kém gì nhãn lồng Hưng Yên, nhưng vụ thu hoạch lại gối vụ nhãn Hưng Yên. Thêm nữa, thời gian quả chín lưu được trên cây lâu hơn, mà chất lượng không hề bị giảm nên người nông dân có thể chủ động trong thu hái. Cũng vì thế mà nhãn Ðại Thành luôn giữ được giá bán, không bị ép giá trong mùa vụ thu hoạch", chị Tuyến chia sẻ.
Quả nhãn chín muộn Đại Thành thường có 3 mức và được phát hiện là nhờ vào con Dơi. Khi quả nhãn chín đạt đỉnh của nước một thì con Dơi sẽ về ăn, ăn độ 2 - 3 ngày khi thấy nhạt nước sẽ đi tìm cây khác. Đến đỉnh của nước hai, con Dơi lại về ăn 2 – 3 ngày. Đến đỉnh của nước thứ 3 khi thấy Dơi về ăn là thu hoạch tốt nhất. Khi đó quả nhãn chín đều, mọng nước, thơm ngon, còn nếu để quá nước 3, nước nhãn sẽ nhạt dần và bị thối.
Hàng năm, chị Tuyến thu lợi nhuận từ việc bán nhãn quả từ 250 – 300 triệu đồng. Ngoài ra, các hộ trồng nhãn còn nhân giống nhãn muộn đại trà, nhờ vào kỹ thuật ghép mắt cây nhãn tổ.
Theo đó, từ cây nhãn tổ có tuổi đời trên 120 tuổi ở Đại Thành người dân đã gây giống, nhân rộng ra cả vùng. Không chỉ có tiếng ở Thủ đô do giá trị kinh tế vượt trội tăng lên hàng năm, hàng năm, người dân Đại Thành còn cung cấp hàng triệu mắt, cành ghép của giống nhãn chín muộn cho các tỉnh như Hưng Yên, Hải Dương, Hòa Bình, Hà Nam, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh…
Từng bước đưa quả nhãn ra thị trường quốc tế
Đến nay, chỉ riêng xã Đại Thành đã có gần 600 hộ hộ trồng nhãn, chiếm trên 61% số hộ trong xã. Cả Đại Thành giờ đang tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhằm nâng cao đời sống nhân dân, tăng thu nhập và làm giàu bằng cây nhãn muộn.
Ngoài ra, xã đang quy hoạch thêm một số diện tích đất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng nhãn chín muộn. Từ cây "nhãn tổ" nay đã trở thành cây trồng chủ lực, giúp người dân Đại Thành vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
Một trong số những cơ sở trồng nhiều nhãn chín muộn ở Đại Thành chính là HTX Nông nghiệp Đại Thành. Sản phẩm nhãn chín muộn của hợp tác xã đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể, đồng thời năm 2021 được UBND thành phố Hà Nội đánh giá, phân hạng và quyết định công nhận hai loại nhãn chín muộn Đại Thành HTM1 và nhãn chín muộn Đại Thành HTM2 sản phẩm OCOP 4 sao.
Với chất lượng vượt trội, nhãn chín muộn nơi đây đã được xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Nhật Bản và một số nước châu Âu. Đối với thị trường trong nước, Hợp tác xã nông nghiệp Đại Thành ký kết hợp đồng tiêu thụ với các đơn vị như Công ty Cổ phần thương mại xuất nhập khẩu Green Path, Công ty thực phẩm sạch Biggreen, Công ty Cổ phần 5S Pro…
Với tổng diện tích 165ha, hàng năm địa phương có thể cung ứng từ 2.500 - 3.000 tấn nhãn chín muộn cho thị trường. Năm 2023, ước tổng sản lượng nhãn của huyện Quốc Oai đạt 4.000 tấn. Nhãn chín muộn Đại Thành đã khẳng định chất lượng sản phẩm và phát triển thương hiệu, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi trong việc sản xuất, kinh doanh sản phẩm một cách hiệu quả và bền vững. Hy vọng với hướng đi hiện nay, nhãn chín muộn Đại Thành không chỉ chiếm lĩnh thị trường nội địa và đã vươn xa trên thị trường thế giới.
---
Bài viết có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Hà Nội
