Ngày 24/9, tại Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn (TP.HCM), một hội thảo khoa học đã được tổ chức với chủ đề “Nông dân Việt Nam - từ truyền thống đến chuyên nghiệp và thông minh”.
Sự kiện thu hút sự tham gia của đông đảo đại biểu, từ các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp đến đại diện hợp tác xã và tổ chức quốc tế. Hội thảo đã phân tích sâu sắc vai trò của người nông dân, đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực để họ trở thành chủ thể của sự phát triển.
Nông dân: Chủ thể của sự thay đổi
Tại hội thảo, ông Nguyễn Trung Đông, Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn, nhấn mạnh ý nghĩa của người nông dân trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang chuyển đổi mạnh mẽ từ sản xuất truyền thống sang mô hình hiện đại. Theo ông, người nông dân chính là trung tâm của sự chuyển đổi này, và cần được trao cơ hội để phát huy trí tuệ, sáng kiến.
Các đại biểu nhất trí rằng nông dân không chỉ là lực lượng làm ra nông sản mà còn là chủ thể tham gia vào toàn bộ chuỗi giá trị, từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam khẳng định: “Muốn nâng cao giá trị, chúng ta phải xây dựng hình ảnh người nông dân chuyên nghiệp, biết ứng dụng khoa học công nghệ và liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp, hợp tác xã”.
Chân dung người nông dân trong kỷ nguyên số
Trong bối cảnh kỷ nguyên số, người nông dân không chỉ cần có sức khỏe và kinh nghiệm mà còn phải trang bị cho mình một bộ kỹ năng và tư duy mới. Chân dung của người nông dân hiện đại được phác họa với những đặc điểm sau:
(1) Tư duy đổi mới, dám chấp nhận rủi ro: Không ngại thử nghiệm các giống cây trồng mới, công nghệ sản xuất hiện đại và các mô hình kinh doanh sáng tạo.
(2) Trình độ quản lý và kinh doanh: Nông dân ngày nay không chỉ đơn thuần là người sản xuất mà còn là một nhà quản lý, một doanh nhân. Họ cần có kiến thức về kế toán, tiếp thị, và quản lý chuỗi cung ứng để tối đa hóa lợi nhuận.
(3) Kỹ năng công nghệ: Biết sử dụng điện thoại thông minh, máy tính, các phần mềm quản lý nông trại, hệ thống tưới tiêu tự động. Họ có thể sử dụng mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử để quảng bá và bán sản phẩm trực tiếp đến người tiêu dùng.
(4) Tinh thần hợp tác và liên kết: Nhận thức rõ lợi ích của việc liên kết trong hợp tác xã, tổ hợp tác, hoặc với doanh nghiệp để chia sẻ kinh nghiệm, tiếp cận công nghệ và mở rộng thị trường.
PGS.TS Vũ Trọng Khải đã chia sẻ về những yêu cầu của người nông dân trong bối cảnh mới, qua đó đã khắc họa rõ hơn chân dung người nông dân trong kỷ nguyên số.
Giải pháp để nông dân chuyên nghiệp hơn
Để hiện thực hóa vai trò "trung tâm" của người nông dân, hội thảo đã đưa ra nhiều giải pháp mang tính chiến lược, tập trung vào việc tạo ra môi trường thuận lợi để họ phát triển:
Thứ nhất, đào tạo và nâng cao kỹ năng: Cần có chính sách đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng cho nông dân, đặc biệt là về quản trị, công nghệ số và tiếp thị. Điều này giúp họ tiếp cận kiến thức mới, làm chủ công nghệ và nâng cao năng lực sản xuất.
Thứ hai, hỗ trợ hợp tác xã kiểu mới: Các mô hình hợp tác xã cần được đổi mới theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch để trở thành cầu nối hiệu quả giữa nông dân và thị trường. Điều này giúp tạo ra các vùng sản xuất tập trung, đảm bảo chất lượng và số lượng sản phẩm.
Thứ ba, kết nối chặt chẽ với doanh nghiệp: Doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển giao công nghệ, bao tiêu sản phẩm và xây dựng thương hiệu. Việc xây dựng các mô hình hợp tác bền vững giữa doanh nghiệp và nông dân sẽ đảm bảo đầu ra ổn định, giảm thiểu rủi ro thị trường và nâng cao giá trị nông sản.
Hội thảo là dịp để các bên liên quan cùng nhìn nhận lại vai trò của nông dân, từ đó đề xuất các giải pháp chính sách phù hợp. Đây là bước đi quan trọng trong tiến trình thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, đóng góp tích cực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Sự kiện không chỉ đánh giá vai trò mới của người nông dân mà còn phác họa một lộ trình cụ thể, nhằm kiến tạo một thế hệ nông dân chuyên nghiệp, làm chủ chuỗi giá trị và ứng dụng công nghệ hiệu quả.
