Phát biểu tại phiên họp lần thứ mười sáu của Ban chỉ đạo Quốc gia chống IUU vào chiều tối ngày 7/10/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định mục tiêu cao nhất là gỡ thẻ vàng ngay trong năm 2025, và yêu cầu các cấp ủy, chính quyền phải "cương quyết tuyên chiến" với khai thác IUU.
Dù ghi nhận những chuyển biến tích cực khi hơn một tháng qua cả nước không phát hiện tàu cá vi phạm mới hay vượt ranh giới trên biển, Thủ tướng thẳng thắn chỉ rõ kết quả tổng thể vẫn còn chậm so với yêu cầu. Để khắc phục triệt để, Thủ tướng đã chỉ đạo tập trung giải quyết bốn vấn đề trọng tâm, phân định rõ trách nhiệm thực hiện:
Một là, quản lý đội tàu phải được làm sạch dữ liệu, kiên quyết xử lý dứt điểm hơn 80.000 tàu cá chưa được cấp phép và 9.000 tàu không đủ điều kiện hoạt động do chưa đăng ký, chưa lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS) hợp lệ.
Hai là, theo dõi, kiểm soát hoạt động tàu cá cần được siết chặt bằng cách khẩn trương xử lý các trường hợp tàu cá bị mất kết nối VMS từ mười ngày trở lên. Đồng thời, Bộ Quốc phòng phải chủ trì thực hiện mọi biện pháp để không phát sinh tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.
Ba là, truy xuất nguồn gốc thủy sản phải được thực hiện nghiêm túc, đặc biệt đối với hàng xuất khẩu sang Châu Âu, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của chuỗi cung ứng.
Bốn là, thực thi pháp luật, xử lý vi phạm phải triệt để. Bộ Công an, phối hợp với Tòa án Nhân dân và các cơ quan chức năng, được giao nhiệm vụ khẩn trương điều tra, truy tố, xét xử các vụ việc hình sự về IUU còn tồn đọng. Các địa phương phải đồng loạt xử phạt hành chính các hành vi khai thác IUU nghiêm trọng đã phát hiện.
Nguyên tắc hành động được Thủ tướng nhấn mạnh là phải theo phương châm "rõ nhiệm vụ, rõ kết quả, rõ tiêu chí hoàn thành, rõ cơ quan chủ trì thực hiện, rõ thời gian hoàn thành".
Đây là giải pháp quản lý mang tính đột phá nhằm tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm và kéo dài tiến độ. Cụ thể, Chủ tịch UBND 21 tỉnh thành ven biển phải trực tiếp chỉ đạo hoàn thành dứt điểm việc lắp đặt VMS cho tàu cá. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao chủ trì xây dựng kế hoạch cụ thể, đôn đốc, tổng hợp kết quả để báo cáo EC trước ngày 15/10/2025, tạo tiền đề cho đợt thanh tra lần thứ năm của EC.
Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất "vì nước, vì dân", đồng thời chăm lo sinh kế và tạo điều kiện chuyển đổi nghề cho ngư dân, đảm bảo cuộc sống gắn liền với việc chấp hành pháp luật.
Thủ tướng khẳng định việc xử lý dứt điểm thẻ vàng IUU không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề uy tín quốc gia, và người đứng đầu nơi nào làm không tốt thì đó là trách nhiệm cá nhân. Chiến dịch cao điểm từ nay đến giữa tháng 11 sẽ là phép thử cho quyết tâm chuyển đổi ngành thủy sản Việt Nam sang hướng khai thác bền vững và có trách nhiệm.
