Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm
Kính thưa đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương,
Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, quý vị đại biểu, các vị khách quý,
Kính thưa các đ/c Tổng giám đốc, Giám đốc, tổng biên tập các cơ quan báo chí cả nước
Kính thưa Hội nghị.
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đưa ra định hướng, quan điểm rõ ràng cho báo chí, đó là: “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”. “Nhân văn” hiểu một cách trực diện, đơn giản là việc báo chí kể những câu chuyện ý nghĩa, truyền cảm hứng, thổi bùng những giá trị tốt đẹp, hoặc tinh tế hơn, là mang đến cho mỗi câu chuyện buồn vui trong cuộc sống một góc nhìn nhân văn, đồng cảm, hướng thiện, giúp hoá giải bế tắc để tiếp tục sống tốt hơn. Tính nhân văn, chính xác, khách quan là giá trị cốt lõi và là lý do tồn tại của báo chí. Một nền báo chí nhân văn sẽ có sức mạnh bảo vệ giá trị tốt đẹp, lợi ích tối cao, thiết thực của đất nước và nhân dân.
Qua gần 3 năm cả đất nước vượt qua đại dịch COVID -19 và hồi phục nền kinh tế, Có thể kể ra nhiều chuyên mục tốt, tuyến bài hay, ý nghĩa, lay động cảm xúc trên báo chí cách mạng. Đầu năm 2022, Báo Sức khỏe và Đời sống thực hiện chuyên đề mang tên “Sự sống hồi sinh” là tuyến nội dung ý nghĩa, đặc sắc, mỗi phóng sự là chân dung những y bác sĩ, là những ghi nhận trực tiếp tại tâm dịch và sự hi sinh to lớn của những chiến sĩ tuyến đầu chống dịch Covid-19. Tuyến nội dung có lượt truy cập cao kỷ lục của Báo Sức khỏe và Đời sống, với tổng lượt xem khoảng 500.000. Báo điện tử Tổ quốc mở riêng chuyên mục “Đạo đức xã hội” với tuyến bài tiêu biểu “Tự hào Việt Nam” vinh danh các nhân vật hết lòng vì cộng đồng. Báo điện tử Dân trí triển khai tuyến bài “Kiên cường Việt Nam” với 25 bài viết, tổng lượng truy cập xấp xỉ 700.000.
Không gắn với yếu tố thời sự nóng hổi, không nói về người nổi tiếng, báo điện tử Tin nhanh Việt nam (VnExpress) đăng nhiều câu chuyện khắc họa những con người bình dị “không ai biết mặt biết tên”, nhưng có niềm tin vào chính nghĩa, tình yêu cuộc sống thuần khiết, thu hút lượng đọc, lượt tương tác, bình luận, chia sẻ lớn. Trong khi đó, hàng nghìn bài viết đã được đăng trong tuyến “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” của Báo Tuổi Trẻ Thành phố Hồ Chí Minh . Báo điện tử Vietnamplus và nhiều cơ quan báo chí cũng có thêm cách thức lan toả thông điệp tích cực đến công chúng khi đăng tải các sản phẩm báo chí lên nền tảng mạng xã hội, kéo theo nhiều triệu lượt xem.
Các tin, bài về gương người tốt việc tốt được báo Công an nhân dân duy trì thường xuyên. Lượng view cao nhất là chùm tin bài về gương hy sinh dũng cảm của 3 chiến sĩ Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy trong vụ dập lửa, cứu người tại Hà nội, hoặc gần đây nhất có bài "Khi giang hồ rẽ lối...truyền thông" (viết về sự hoàn lương của một số nhân vật từng vướng vòng lao lý) có lượng view cao.
Chương trình “Nhân vật VietNamNet truyền cảm hứng” (Báo điện tử Vietnamnet) là loạt bài về người tốt việc tốt đến nay đã duy trì được 3 năm. Mỗi bài báo đều đạt trên 200 ngàn lượt xem. Bài tổng kết, bình chọn nhân vật truyền cảm hứng vào dịp cuối năm của báo lên đến cả triệu view.
Đài truyền hình Việt nam có các chuyên mục, chương trình: Việc tử tế, Cặp lá yêu thương, Trái Tim cho em, Hành trình hạnh phúc
Đài tiếng nói Việt nam có các chương trình Chân dung cuộc sống; Kết nối 54
Đài Tiếng nói nhân dân thành phố với Chương trình: Người truyền cảm hứng
Đài PTTH Vĩnh Long có chương trình “Chuyện tử tế”
Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh: với các chương trình như “Học Bác hôm nay”, “Những ngôi sao thầm lặng”, “Những câu chuyện đẹp” “HTV tôi kể”, “Nơi yêu thương ở lại”, Mái ấm gia đình Việt (hỗ trợ cho các em nhỏ có cha mẹ người thân mất trong đại dịch COVID -19)
Các cơ quan báo chí: Báo Lao động, Báo Tiền phong, Báo Thanh niên, Báo Đại biểu Nhân dân, Báo Nhà báo và Công luận Báo Đầu tư, Báo Tài nguyên và Môi trường, Báo Tin tức, Báo Tuổi trẻ Thủ đô, Lao động thủ đô, Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh, Báo Người lao động, Tạp chí điện tử Tri thức trực tuyến và nhiều cơ quan báo, đài khác cũng tích cực truyền cảm hứng về tinh thần quả cảm, hết lòng vì cộng đồng, đất nước; cổ vũ tinh thần đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp làm giàu, vì lợi ích chung của người dân, doanh nghiệp; tuyên truyền về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh… với rất nhiều ví dụ tiêu biểu, nhiều cách làm hay mà trong phạm vi bài phát biểu này chưa thể ghi nhận một cách đầy đủ, chi tiết.
Nhưng mỗi ngày, mở điện thoại, máy tính ra đọc báo chí điện tử, đập vào mắt chúng ta vẫn là những biểu hiện bất cập, lệch lạc, cẩu thả trong tác nghiệp của một bộ phận phóng viên báo chí, và thậm chí của cả một số toà soạn báo và tạp chí. Vẫn còn nhiều mẩu tin, bài báo thiếu tính nhân văn, quá sa đà vào chạy theo thị hiếu giật gân để câu khách, câu view mà quên đi giá trị cốt lõi của báo chí. Lấy danh nghĩa giám sát, phản biện, chống tiêu cực, vẫn không ít bài báo, nhà báo nặng về khai thác những vấn đề mặt trái của xã hội, phê phán một cách dễ dãi, tuỳ tiện, thậm chí nâng quan điểm, đưa tin thiếu kiểm chứng, quy chụp tội danh, kết luận thay các cơ quan có thẩm quyền. Vẫn còn tình trạng sao nhãng, vô cảm, thậm chí là coi thường tuyến đề tài về người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến – do quan niệm sai lầm là viết về việc tốt, người tốt sẽ không có khả năng thu hút độc giả.
Thông tin sai lệch, không kiểm chứng có thể khiến một doanh nghiệp lụn bại, hàng trăm, hàng ngàn người lao động mất việc làm, hoặc làm mất danh dự, đảo lộn cuộc sống một con người. Nhiều người trong cuộc và độc giả khi đọc một số bài báo đã phải thốt lên “Tại sao, vì cái gì mà người viết bài lại có thể ác đến như vậy???”
Khi báo chí phản ánh cuộc sống với một lăng kính méo mó và với năng lượng tiêu cực, thông tin tiêu cực sẽ trở thành dòng chủ lưu và che lấp đi những mặt tốt đẹp, tích cực của xã hội. Báo chí không được đánh mất đi vai trò giám sát, phản biện xã hội, đấu tranh chống cái sai, cái xấu, nhưng phản biện, phê phán nhằm xây dựng, phản biện, phê phán đến đâu thì vừa phải, để độc giả không nhìn xã hội toàn điều bất an, tăm tối. Đây là một việc khó. Việc khó thì cần những con người xuất sắc. Khó nhưng không phải là không làm được, khi báo chí luôn nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, khi có sự đồng lòng, quyết tâm “lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực” của những anh chị em làm báo chân chính và có nghề.
Kính thưa các đồng chí,
Nhằm lan tỏa, tạo động lực, động viên, khuyến khích, cổ vũ người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến, tạo khí thế thi đua sôi nổi trong cả hệ thống chính trị, ngày 09 tháng 12 năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 1526/QĐ-TTg ban hành Đề án “Tuyên truyền gương điển hình tiên tiến giai đoạn 2022 - 2025”. Đề án coi báo chí là lực lượng tiên phong, đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, tuyên truyền, nhân rộng các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu, xuất sắc, nhân tố nổi trội, dẫn đầu trong các phong trào thi đua, gương người tốt, việc tốt trong đời sống xã hội.
Thay mặt Ban tổ chức Hội nghị báo chí toàn quốc, Bộ Thông tin và truyền thông đề nghị các cơ quan truyền thông chủ lực, các cơ quan báo chí lớn, có sức ảnh hưởng, các cơ quan báo chí của bộ, ngành, địa phương nghiên cứu kỹ và hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ, phát huy vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội, tạo niềm tin và ổn định xã hội. Các cơ quan báo, đài chủ động xây dựng chương trình hành động cụ thể gửi về Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ TTTT và Hội Nhà báo Việt nam, tăng cường đăng tải các tin, bài tuyên truyền về gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến theo đúng quan điểm, mục tiêu Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Báo chí Việt Nam cần kể nhiều câu chuyện, tấm gương truyền năng lượng, cảm hứng tích cực cho người dân và cho doanh nghiệp. Kể chuyện nhiều hơn, phân tích nhiều hơn, với một tâm hồn cảm thông, chia sẻ và một cái đầu bình tĩnh, sáng suốt.
Từng cơ quan, từng lãnh đạo báo, đài, từng người làm báo không được xem nhẹ, “tầm thường hóa” vai trò, chức năng, trách nhiệm lan tỏa gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến. Truyền thông về người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến là một sứ mệnh lớn lao của báo chí. Đất nước ta có vô vàn người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến, nhưng đa phần trong số đó chỉ được biết đến trong một nhóm người, một cộng đồng nhỏ. Khi được báo chí phát hiện, khích lệ, tôn vinh, những tấm gương cao quý đó có cơ hội được tỏa sáng, nhân rộng, truyền cảm hứng và động lực.
Gương người tốt, việc tốt, vượt khó, vươn lên phải được thể hiện một cách sinh động, được kể một cách hấp dẫn và thú vị hơn, để mang lại nhiều giá trị cho độc giả và có giá trị thúc đẩy xã hội. Gắn gương người tốt, việc tốt với sáng kiến cải tiến kỹ thuật, phát triển sản xuất, kinh doanh, ứng dụng khoa học công nghệ; doanh nghiệp, doanh nhân thực sự điển hình, có nhiều đóng góp cho xã hội, mang lại giá trị bền vững cho cộng đồng.
Kính thưa các đồng chí,
Báo chí đã đồng hành cùng đất nước trong những lúc khó khăn nhất, đóng góp to lớn sau gần 3 năm phòng, chống dịch và hồi phục nền kinh tế. Chúng ta cần phát huy vai trò mạnh mẽ hơn nữa, trách nhiệm hơn nữa, đóng góp nhiều hơn nữa vào quá trình phục hồi nhanh và phát triển bền vững. Báo chí cần cổ vũ tinh thần tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả, hiện thực hóa khát vọng phồn vinh, hạnh phúc. Báo chí phải phát huy mạnh mẽ vai trò làm chủ của nhân dân, để người dân thực sự là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu và là động lực phát triển.
Đất nước cần một nền báo chí hướng xã hội vào việc suy nghĩ và tìm kiếm lời giải cho những vấn đề lớn, trọng đại. Tìm kiếm giải pháp bao giờ cũng khó hơn là bình phẩm, chỉ trích. Các cơ quan báo chí hãy đóng góp nhiều hơn nữa cho việc tìm ra và tôn vinh những tấm gương có sáng kiến, giải pháp có ích cho xã hội, giúp ích cho công tác chỉ đạo, điều hành đất nước.
Báo chí tham gia sâu, rộng hơn nữa vào hoạt động truyền thông chính sách; tăng cường năng lực phân tích, giải thích, định hướng, tạo sự đồng thuận để người dân hiểu, tin theo. Đồng thời, các cơ quan Nhà nước cũng cần làm tốt hơn nữa việc cung cấp thông tin cho báo chí, tăng cường đặt hàng, giao nhiệm vụ cho báo chí để công tác truyền thông chính sách bảo đảm hiệu quả.
Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí cũng là một giải pháp quan trọng để báo chí thực hiện tốt vai trò kiến tạo và truyền tải thông điệp tích cực. Cùng với Ban Tuyên giáo Trung ương và Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông mong muốn các cơ quan báo chí chung tay, chủ động triển khai, duy trì thường xuyên, kiên trì thực hiện hiệu quả, thực chất để phát huy giá trị nhân văn của báo chí, đồng thời lên án và bài trừ những quan điểm, phương pháp làm báo lệch lạc
Cuối cùng, xin kính chúc nền báo chí cách mạng nước nhà luôn đồng hành cùng sự phát triển của đất nước, góp phần củng cố và lan toả Hệ giá trị quốc gia, Hệ giá trị văn hoá, Hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt nam. Các nhà báo chúng ta hãy tiếp tục giữ mãi ngọn lửa và sứ mệnh thiêng liêng của người làm báo Việt Nam, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Nhân dân, thông tin khách quan, trung thực, có trách nhiệm, sắc sảo và nhân văn về tình hình đất nước, về những nỗ lực của Đảng, Nhà nước trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và chủ quyền của đất nước.
Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí!
