Cuộc cách mạng “xóa mù” công nghệ cho toàn dân
Trong bối cảnh Việt Nam đang bứt tốc trên con đường chuyển đổi số quốc gia, một giải pháp mang tính lịch sử đã được đề xuất để giải quyết bài toán thiếu hụt tri thức số trong dân.
Phát biểu tại buổi gặp mặt các nhà giáo nhân kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam diễn ra vào ngày 18/11/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh thực trạng cấp bách: một tỷ lệ lớn người dân, thậm chí cả cán bộ nhà nước, vẫn còn lúng túng trước khái niệm và ứng dụng của chuyển đổi số. Từ đó, ông chỉ ra sự cần thiết phải nhanh chóng phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số cho toàn dân.
Phong trào này lấy cảm hứng từ chiến dịch xóa mù chữ vĩ đại trước đây, với mục tiêu cao nhất là xây dựng một xã hội tri thức, nơi mọi người dân, dù ở thành thị hay vùng sâu, vùng xa, đều có thể tiếp cận và làm chủ công nghệ. Đây được xem là bước đi đột phá để tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ cho mục tiêu phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Để phong trào thành công, cần sự chung sức đồng lòng của toàn xã hội, từ việc xây dựng đội ngũ nhà giáo chất lượng, cải tiến nội dung giảng dạy, đến việc huy động các nguồn lực ngoài nhà nước. Tất cả nhằm đảm bảo một môi trường học tập lành mạnh và hiệu quả, đưa chuyển đổi số từ một khái niệm vĩ mô trở thành một nhiệm vụ thực tiễn, gần gũi với mỗi người dân.
Trên cơ sở đó, Tổng Bí thư đề nghị ngành Giáo dục phối hợp cùng các ngành các cấp cần triển khai ngay việc phát động phong trào “bình dân học vụ số”. Thực tế hiện nay, còn tỷ lệ lớn người dân, kể cả cán bộ trong cơ quan nhà nước chưa nắm vững về chuyển đổi số; trong khi đó, Bộ Chính trị đã bàn và quyết định sẽ ban hành Nghị quyết về chuyển đổi số quốc gia. Để thực hiện thành công Nghị quyết này, yêu cầu nhanh chóng phổ cập tri thức cơ bản về chuyển đổi số cho toàn dân đang đặt ra cấp thiết.
Từ chủ trương đến hành động
Phong trào "Bình dân học vụ số" không tồn tại đơn lẻ mà là một phần trong bức tranh tổng thể của các định hướng chiến lược quốc gia. Nó đóng vai trò là cầu nối quan trọng, biến các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước thành các hành động cụ thể.
Đây là hành động thiết thực để hiện thực hóa các mục tiêu của Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. "Bình dân học vụ số" trực tiếp giải quyết vấn đề về nguồn nhân lực, một trong những yếu tố cốt lõi để đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực. Việc phổ cập kỹ năng số cho người dân giúp tạo ra một nền tảng vững chắc để đào tạo các chuyên gia công nghệ trong tương lai, đồng thời khuyến khích người dân sử dụng các dịch vụ công trực tuyến và giao dịch không tiền mặt.
Mới đây, Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đổi mới giáo dục và đào tạo đã cung cấp thêm cơ sở pháp lý và định hướng cho phong trào. Nghị quyết này nhấn mạnh việc đẩy mạnh giáo dục kỹ năng số, xây dựng xã hội học tập và huy động nguồn lực xã hội để phát triển giáo dục. "Bình dân học vụ số" chính là công cụ hữu hiệu để thực hiện những mục tiêu này.
Giải pháp cụ thể: Trực diện và hiệu quả
Để biến tầm nhìn thành hành động, phong trào "Bình dân học vụ số" được triển khai với một loạt các giải pháp thiết thực và toàn diện, có sự tham gia của cả Chính phủ, các cơ sở giáo dục và cộng đồng.
(1) Nền tảng học tập quốc gia: Nền tảng trực tuyến binhdanhocvuso.gov.vn là công cụ cốt lõi. Tích hợp các công nghệ hiện đại như VNeID để xác thực người dùng và AI để cá nhân hóa nội dung, nền tảng này cung cấp các khóa học hoàn toàn miễn phí, cho phép người dân học tập mọi lúc, mọi nơi
(2) Đa dạng hóa nội dung học liệu: Các khóa học được thiết kế theo nhiều cấp độ, tập trung vào những kỹ năng cần thiết cho cuộc sống hàng ngày, như sử dụng dịch vụ công trực tuyến, giao dịch tài chính an toàn và đặc biệt là cách phòng tránh các chiêu trò lừa đảo trên mạng.
(3) Huy động nguồn lực xã hội: Các trường đại học hàng đầu, điển hình như Đại học Bách khoa Hà Nội, đã tiên phong đưa giảng viên và sinh viên tham gia vào phong trào. Đồng thời, mô hình hợp tác công - tư cũng được khuyến khích để đảm bảo tính bền vững. Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: "Dựa vào dân, huy động sức dân, tổ chức nhân dân cùng làm giáo dục với chi phí thấp nhất và hiệu quả tối đa."
(4) Đào tạo đội ngũ tình nguyện viên: Một trong những giải pháp quan trọng là huy động lực lượng tình nguyện viên trẻ để trực tiếp hướng dẫn, đặc biệt là người lớn tuổi và người dân vùng nông thôn, giúp họ làm quen với công nghệ một cách dễ dàng và thân thiện.
(5) Phát triển mô hình học tập cộng đồng: Các “điểm học tập số” tại trung tâm văn hóa và thư viện tạo ra không gian để người dân được hướng dẫn trực tiếp và trao đổi kinh nghiệm, xây dựng một cộng đồng học tập bền vững.
Trong kỷ nguyên số, kiến thức và kỹ năng về công nghệ đã trở thành một loại "ngôn ngữ" mới. Ai làm chủ được nó sẽ nắm giữ chìa khóa của tương lai. Với sự chung tay của toàn xã hội, phong trào “Bình dân học vụ số” không chỉ là một chiến dịch giáo dục mà còn là một cuộc cách mạng tư duy, một phương pháp hiệu quả để xây dựng một Việt Nam số thịnh vượng và văn minh.
