Ông Phạm Anh Tuấn, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Thủy sản Việt Nam, đã lên tiếng bác bỏ mạnh mẽ những cáo buộc này.
Ông nhấn mạnh những bài viết này "vu vơ, thiếu trách nhiệm", không chỉ gây mất niềm tin nơi người tiêu dùng mà còn có thể phá hủy cả một ngành hàng tiềm năng.
Trên thực tế, cá rô phi từ lâu đã được Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO) ví như "gà nước" và khuyến khích phát triển. Với sản lượng gần 300.000 tấn/năm và kim ngạch xuất khẩu đạt 41 triệu USD chỉ trong năm 2024, cá rô phi Việt Nam đang hội tụ đầy đủ tiềm lực để phát triển mạnh mẽ.
(1) Nguồn giống và thức ăn chất lượng: Cả nguồn giống nội địa và nhập khẩu đều đã đạt chất lượng tốt, đáp ứng yêu cầu sản xuất. Thức ăn cho cá cũng đảm bảo về số lượng và công thức dinh dưỡng, giúp ổn định chi phí và nâng cao hiệu quả nuôi.
(2) Thị trường xuất khẩu tiềm năng: Cá rô phi Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Kim ngạch xuất khẩu 41 triệu USD là con số mang nhiều ý nghĩa, là tiền đề quan trọng để mở rộng thị trường trong tương lai.
Tuy nhiên, những thông tin sai lệch đang lan tràn trên mạng xã hội đã tạo ra một cuộc khủng hoảng truyền thông nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến sinh kế của hàng vạn người nuôi trồng thủy sản và cản trở mục tiêu phát triển một ngành hàng quan trọng.
Trước những thách thức này, các chuyên gia và cơ quan quản lý đã đưa ra nhiều giải pháp thiết thực, cần được thực hiện một cách đồng bộ và quyết liệt:
Thứ nhất, minh bạch hóa quy trình sản xuất: Cá rô phi tại Việt Nam chủ yếu được nuôi theo hình thức thâm canh và nuôi ghép trong ao tôm, với môi trường và thức ăn được kiểm soát chặt chẽ. Các doanh nghiệp và người nuôi cần công khai, minh bạch quy trình sản xuất từ con giống đến thành phẩm để người tiêu dùng an tâm. Việc cấp chứng nhận và truy xuất nguồn gốc rõ ràng sẽ củng cố niềm tin và tạo lợi thế cạnh tranh.
Thứ hai, xây dựng chuỗi liên kết bền vững: Vấn đề lớn nhất hiện nay là thiếu vùng nguyên liệu ổn định. Đây là lúc các doanh nghiệp cần chủ động liên kết với nông dân, xây dựng chuỗi cung ứng chặt chẽ từ trang trại đến bàn ăn. Một chuỗi giá trị bền vững sẽ không chỉ đảm bảo nguồn cung mà còn giúp kiểm soát chất lượng, nâng cao uy tín sản phẩm, và giảm thiểu rủi ro cho cả doanh nghiệp lẫn người nuôi.
Thứ ba, tăng cường vai trò của truyền thông chính thống: Thông tin sai lệch có thể gây tổn hại nghiêm trọng, do đó vai trò của truyền thông đúng đắn là then chốt. Hội Thủy sản Việt Nam đã công bố sẽ có công văn phản ánh và yêu cầu đính chính những thông tin sai trái. Về lâu dài, cần có một chiến lược truyền thông chủ động, cung cấp thông tin khoa học, minh bạch về giá trị dinh dưỡng và quy trình nuôi cá rô phi, từ đó định hướng dư luận và bảo vệ ngành hàng.
Thứ tư, tập trung vào giá trị gia tăng và sự khác biệt: Thay vì chỉ dựa vào ưu đãi thuế quan, ngành cá rô phi cần tập trung vào việc tạo ra giá trị khác biệt và duy trì giá thành cạnh tranh. Các doanh nghiệp có thể đầu tư vào công nghệ chế biến, tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng như phi lê, chả cá, hoặc các sản phẩm tiện lợi để đáp ứng nhu cầu thị trường đa dạng, từ đó nâng cao giá trị và vị thế của thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Giải pháp cho cuộc khủng hoảng này nằm ở sự kết hợp giữa hành động quyết liệt của ngành, sự hợp tác của doanh nghiệp, người nông dân và một chiến lược truyền thông thông minh, có trách nhiệm. Chỉ khi đó, ngành cá rô phi mới có thể phát triển bền vững và khẳng định vị thế "gà nước" của mình trên cả thị trường trong nước và quốc tế.
