Hiện nay, sầu riêng đông lạnh Việt Nam xuất khẩu sang 23 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các thị trường tiêu thụ chính là Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản, Hoa Kỳ… Trong đó, Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu chủ yếu.
Theo Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, dự kiến năm 2024, diện tích sầu riêng của tỉnh đạt khoảng 34.000 – 35.000 ha, sản lượng đạt trên 300.000 tấn. Đắk Lắk đã vươn lên đứng đầu cả nước về diện tích và sản lượng sầu riêng, đóng góp rất lớn vào kim ngạch xuất khẩu sầu riêng chung của cả nước.
Cùng đó, Ông Vũ Đức Côn, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk chia sẻ, việc sầu riêng cấp đông được xuất khẩu chính ngạch là một thuận lợi lớn cho sầu riêng của tỉnh, khi mà sản lượng đang tăng nhanh trong những năm qua. Điều này sẽ giúp giảm bớt áp lực từ vấn đề thu hoạch, bảo quản và quá trình vận chuyển đến cửa khẩu. Trên thực tế, những quả sầu riêng tươi đáp ứng được tiêu chuẩn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chiếm khoảng 60% sản lượng cho thu hoạch, còn lại là tiêu thụ nội địa và chế biến sâu. Do đó, nếu Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sầu riêng cấp đông sẽ giúp tăng sản lượng sầu riêng xuất khẩu lên 70 – 80%.
Mặt khác, trường hợp vào vụ thu hoạch, quả tươi không xuất khẩu được hoặc giá bán thấp thì có thể cấp đông để xuất khẩu. Điều này sẽ giúp giảm áp lực tiêu thụ quả tươi vào chính vụ, chủ động được việc điều tiết sản phẩm ra thị trường, kéo dài thời gian tiêu thụ sản phẩm… Việc cấp đông cũng giúp giám sát chất lượng tốt hơn, hạn chế vi phạm các tiêu chuẩn của nước nhập khẩu.
Đặc biệt là sầu riêng cấp đông được xuất khẩu chính ngạch là một thông tin rất vui cho “thủ phủ” sầu riêng của tỉnh, mở ra cơ hội lớn để sầu riêng Krông Pắc có thể bán ở mọi thời điểm trong năm và ổn định về thị trường với giá tốt. Với diện tích trên 7.000 ha, sản lượng khoảng 90.000 tấn, dự kiến đến năm 2025 – 2026 sẽ vượt lên 100 nghìn tấn. Khi đó, lượng sầu riêng bóc múi sẽ lên đến 30.000 tấn. Điều này đòi hỏi việc kiểm soát chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm phải được đặt lên hàng đầu, bởi đây là yêu cầu tất yếu để bảo đảm cho sầu riêng Krông Pắc đứng vững trên thị trường thế giới cũng như Trung Quốc.
Theo Sở NN-PTNT, hiện nay trên địa bàn tỉnh có 37 cơ sở cấp đông, tập trung tại một số huyện như Krông Pắc, Cư M’gar, TX. Buôn Hồ, TP. Buôn Ma Thuột… với tổng công suất 3.170 tấn.
Theo Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, để tận dụng cơ hội này thì DN và nông dân phải quan tâm đến chất lượng sản phẩm, trong đó phải bảo đảm các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm, những thực vật nguy hại, tồn dư hóa chất và đặc biệt là chất lượng múi sầu riêng cấp đông phải đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, các cơ sở chế biến cần phải nâng cấp, bảo đảm quy trình theo yêu cầu của Nghị định thư. Mặc dù hiện nay Đắk Lắk là một trong những tỉnh đi đầu có những nhà máy cấp đông sầu riêng quy mô lớn, được đầu tư bài bản, tuy nhiên vẫn còn nhiều cơ sở bóc tách múi cấp đông chưa đáp ứng được yêu cầu xuất khẩu. Do đó, để tận dụng cơ hội này thì phải đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng chế biến. Mặt khác, để khai thác tốt lợi thế này, cần có sự điều tiết tổng thể của các bộ, ngành cũng như các cơ quan chuyên môn để thông tin thị trường kịp thời cho các DN, giúp họ chủ động đưa hàng ra thị trường vào những thời điểm tốt nhất về giá.
Ngoài ra, về phía Hiệp hội, thời gian tới sẽ phổ biến, tập huấn rộng rãi nội dung của Nghị định thư đến hội viên, người sản xuất để định hướng cho họ xây dựng các tiêu chuẩn, tiêu chí theo yêu cầu của Nghị định thư. Mỗi tác nhân trong chuỗi ngành hàng cần phải chịu trách nhiệm ở mỗi khâu sản xuất để bảo đảm sản phẩm đáp ứng được các quy định của nước nhập khẩu, đó là điều quan trọng nhất.