Nhân sự kiện này Bộ NN& PTNT Việt Nam đã công bố và triển khai Đề án thúc đẩy hợp tác quốc tế về Nông nghiệp và phát triển nông thôn đến 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tiến hành ký thỏa thuận thành lập Đối tác chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm (LTTP) và khởi động chương trình Liên Hợp Quốc về Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong cơ chế đối tác và tài chính cho chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm tại Việt Nam. Bài viết phản ánh những nội dung cơ bản tại Hội nghị này.
Bộ trưởng Bộ NN& PTNT Việt Nam Lê Minh Hoan và Ông Rémi Nono Womdim Trưởng Đại diện FAO kiêm Điều phối viên Thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam đã chủ trì sự kiện quan trọng này. Tham dự Hội nghị có lãnh đạo Bộ Y tế, lãnh đạo các tỉnh Điện Biên, Sơn La và Đồng Tháp; các Đại sứ và Trưởng đại diện các Cơ quan Liên Hợp Quốc tại Việt Nam; các đối tác phát triển; lãnh đạo các Hội, Hiệp hội, Liên minh, các Viện nghiên cứu; các tổ chức phi chính phủ cùng các chuyên gia, các nhà hoạch định chính sách từ các tổ chức quốc tế, trong nước và khu vực tư nhân. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến trên toàn quốc, có trên 150 đại biểu trực tiếp tham dự sự kiện này tại Hà Nội.
Ngày lương thực Thế giới (Nguồn: Food and Agriculture Organization of the United Nation)
Với chủ đề: “Quyền tiếp cận lương thực thực phẩm vì một cuộc sống và tương lai tốt đẹp hơn” . Ngày Lương thực Thế giới 2024 là cơ hội để chia sẻ rộng rãi những cam kết toàn cầu đối với việc bảo đảm quyền tiếp cận LTTP phù hợp cho tất cả mọi người, thông qua các hệ thống LTTP được chuyển đổi bền vững và công bằng.
Phát biểu tại Diễn đàn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, Ngày Lương thực Thế giới năm nay đã nhấn mạnh nhu cầu thực phẩm đa dạng, đảm bảo dinh dưỡng, giá cả phải chăng, người tiêu Dùng (NTD) dễ tiếp cận, an toàn và bền vững cho tất cả mọi người. Việc đảm bảo tính đa dạng đối với các loại thực phẩm dinh dưỡng cần phải được thực hiện ngay từ trên các cánh đồng, tại từng ngư trường, mọi khu chợ, cũng như trên các bàn ăn, phải vì lợi ích của mọi NTD.
Chế độ ăn uống không lành mạnh là nguyên nhân hàng đầu của tất cả các hình thức suy dinh dưỡng - béo phì, đang còn tồn tại ở nhiều nước, đã ảnh hưởng tới mọi tầng lớp xã hội. Chúng ta cần cùng nhau vun trồng từng cánh đồng, từng mảnh vườn, từng sản phẩm và chia sẻ tấm lòng với bà con nông dân và NTD cũng như toàn hệ thống Lương thực thực phẩm (LTTP).
Sau không khí và nước uống, LTTP là nhu cầu cơ bản quan trọng của con người. Tuy vậy, không phải tất cả mọi người đều có thể tiếp cận được LTTP để có một cuộc sống khỏe mạnh. Trên thế giới ngày nay, có khoảng 733 triệu người đang bị thiếu đói, do xung đột, thời tiết cực đoan, bất bình đẳng và suy thoái kinh tế. Hơn 2,8 tỷ người không có khả năng chi trả cho một chế độ ăn uống lành mạnh. FAO là cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc, là tổ chức liên chính phủ hàng đầu trong vận động và ủng hộ hiện thực hóa quyền tiếp cận thực phẩm cho các quốc gia thông qua những hỗ trợ kỹ thuật về chính sách và luật pháp, tăng cường cơ chế quản lý và giám sát, phát triển năng lực và thúc đẩy đối thoại chính sách giữa các bên liên quan.
Tại Hội nghị này, Trưởng Đại diện FAO tại Việt Nam Rémi Nono Womdim, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của đa dạng thực phẩm và cho rằng “Đây là điều cần thiết cho dinh dưỡng hợp lý, cũng như việc đảm bảo sự sẵn có của thực phẩm, khả năng tiếp cận và chi trả cho thực phẩm của tất cả mọi người”.
Trao đổi trong Hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh “Việt Nam sẵn sàng hợp tác cùng các đối tác quốc tế một cách toàn diện các vấn đề về thương mại, đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật, khoa học công nghệ và đào tạo, truyền thông theo tinh thần đa dạng hóa đối tác, làm bạn với tất cả các bên liên quan và thúc đẩy hợp tác quốc tế đi vào thực chất một cách hiệu quả” ông cho biết, hệ thống LTTP của Việt Nam đang hướng tới cách tiếp cận đa ngành, đa mục tiêu bao gồm:
(1) Tiếp tục chuyển đổi thành quốc gia cung ứng LTTP minh bạch, có trách nhiệm và bền vững, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và đóng góp tích cực cho an ninh lương thực toàn cầu.
(2) Thích ứng thông minh với khí hậu, bảo vệ tài nguyên, hệ sinh thái và đa dạng sinh học
(3) Cung cấp nguồn sinh kế bền vững và đảm bảo an sinh xã hội, đặc biệt là cho người nghèo và các đối tượng dễ bị tổn thương.
Theo các nhà phấn tích, trong tiến trình phát triển Nông nghiệp ngày nay, những gì đạt được ngoài nỗ lực của chính Việt Nam, có một phần đóng góp tích cực của các đối tác là bạn bè quốc tế. Trong bối cảnh này, nông nghiệp Việt Nam cần có những hành động cụ thể hơn để đẩy mạnh hợp tác, tạo thêm ngoại lực hỗ trợ thúc đẩy đạt được các mục tiêu phát triển ngành cũng như các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Nhân Ngày Lương thực Thế giới, Bộ NN& PTNTViệt Nam đã công bố “Đề án thúc đẩy hợp tác quốc tế trong nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050”, với mục tiêu tham gia tích cực, chủ động, có trách nhiệm trong quá trình toàn cầu hóa và giải quyết các thách thức của nông nghiệp toàn cầu; đưa nông nghiệp Việt Nam hội nhập cùng thế giới và huy động nguồn lực con người, công nghệ, tài chính, thu hút đầu tư từ bên ngoài phục vụ cho sự phát triển nhanh và bền vững. Đề án đã đưa ra các giải pháp và nhiệm vụ ưu tiên mà công tác hợp tác quốc tế của Bộ cần phải phối hợp chặt chẽ với các đối tác quốc tế, các Bộ, ngành có liên quan để triển khai/ đến năm 2030 và định hướng đến 2050, góp phần thực hiện các chiến lược, kế hoạch và các cam kết của ngành được chính phủ giao.
Trong triển khai các hoạt động của “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống; Chương trình LTTP đã thưc hiện theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững đến năm 2030”. Theo Quyết định số 300/QĐ-TTg ngày 28/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN&PTNTđã phối hợp cùng các Bộ: Y tế, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường với, hơn 30 đối tác trong nước và quốc tế cùng ký thoả thuận “Đối tác chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiêm, bền vững tại Việt Nam”. Việc thành lập nhóm Đối tác này là nhiệm vụ đã được đề ra trong “Đề án thúc đẩy hợp tác quốc tế trong nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050”.
Mục tiêu chủ yếu của Đối tác chuyển đổi bao gồm: Xây dựng cơ chế kết nối đa ngành nhằm phát huy thế mạnh của từng đối tác cụ thể trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm; tăng cường năng lực và chia sẻ kinh nghiệm về chính sách, đầu tư, nghiên cứu và triển khai các hoạt động chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm; huy động nguồn lực phát triển hệ thống cung ứng đầu vào, phát triển sản xuất, phát triển hệ thống chế biến và phân phối, thúc đẩy thực hành tiêu dùng có trách nhiệm, đảm bảo chế độ ăn lành mạnh, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và dinh dưỡng cho mọi người dân Việt Nam.
Nhân thỏa thuận đối tác được ký kết, nhằm đặt nền móng cho các hoạt động của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam và khởi động chương trình “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong cơ chế đối tác và tài chính cho chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm tại Việt Nam”. Chương trình này đã tập trung vào các mục tiêu:
(1) Xây dựng cơ chế đối tác chiến lược cho công cuộc chuyển đổi hệ thống LTTP;
(2) Tái định hình cơ cấu tài chính nông nghiệp quốc gia theo hướng bền vững, công bằng và có khả năng chống chịu, tăng hiệu quả chi phí của dòng tiền được xúc tiến;
và (3) Nâng cao tri thức, năng lực quốc gia; tăng cường trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm; giám sát, truyển thông về tiến độ tác động cho các bên liên quan và thúc đẩy hành động nhằm chuyển đổi hệ thống LTTP.
Chia sẻ về tầm quan trọng của Chương trình và các giải pháp thực hiện, Quyền Đại diện thường trú của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), tại Việt Nam Patrick Haverman tin tưởng là Chương trình này sẽ thiết lập một chuẩn mực cho đổi mới trong chuyển đổi hệ thố nông nghiệp - không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn khu vực. Ông hy vọng Quan hệ đối tác chuyển đổi hệ thống LTTP sẽ cất cánh và đóng vai trò là nền tảng hiệu quả, đoàn kết chuyên môn, nguồn lực tài chính, nỗ lực và quyết tâm của tất cả các đối tác để chuyển đổi hệ thống LTTP Việt Nam một cách bền vững, có trách nhiệm và minh bạch.” Đại diện Liên Hợp Quốc tại Việt Nam một lần nữa nhấn mạnh cam kết hỗ trợ Việt Nam trong hành trình phát triển bền vững.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định vai trò của nông nghiệp Việt Nam (Ảnh VOV)
Phát biểu kết thúc sự kiện, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh: “Cùng nhau đi chúng ta sẽ tạo ra các giá trị mới vì “Quyền tiếp cận lương thực thực phẩm vì một cuộc sống và tương lai tốt đẹp hơn”. Tương lai không phải là thứ ta dự đoán, mà là điều chúng ta cùng xây dựng và hành động không chần chừ khi đối mặt với cơ hội. Tương lai luôn thuộc về những người dám đối mặt với thách thức...”
