Khai phá sức mạnh dữ liệu số, tiến vào tương lai chuyển đổi số

Việt Nam được đánh giá là nền kinh tế số có tốc độ phát triển nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) đóng góp của kinh tế số chiếm khoảng 14,26% GDP. Báo cáo về Chính phủ điện tử của Liên hợp quốc năm 2022 cho biết, Việt Nam đứng ở vị trí 86/193 quốc gia và Chỉ số về Dịch vụ trực tuyến xếp thứ 76/193 quốc gia; được xếp vào nhóm các nước có Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử EGDI ở mức cao hơn trung bình thế giới.

Ngày 3/6/2020, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 với 3 trụ cột chủ yếu là Chính phủ số, Kinh tế số, Xã hội số; và ưu tiên thúc đẩy chuyển đối số 8 ngành kinh tế trọng điểm.

Nhằm đồng hành cùng Chính phủ trong thúc đẩy triển khai Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đồng bộ, hiệu quả ở tất cả các ngành lĩnh vực;góp phần phát triển kinh tế-xã hội trong giai đoạn mới, Diễn đàn Cấp cao “ Chuyển đổi số Việt Nam- hâu Á 2023” đã được tổ chức tại Hà Nội vào hạ tuần tháng 5 năm 2023’.

Với chủ đề “Hợp lực Chuyển đổi số để phát triển kinh tế số” được tổ chức dưới sự bảo trợ của Bộ TT&TT, Diễn đàn đã tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với Phiên khai mạc và Hội nghị chính dành cho các lãnh đạo Bộ, ngành, địa phương và các phiên Hội thảo chuyên đề cho Việt Nam và Châu Á về chuyển đổi số trong các lĩnh vực: Tài chính, Ngân hàng; Y tế; Giáo dục; Thương mại; Nông nghiệp; Giao thông vận tải và Logistics; Tài nguyên – Môi trường, Bất động sản; Sản xuất Công nghiệp. Diễn đàn đã thu hút 2500 lượt đại biểu tham dự trực tiếp và trên 10.000+ lượt đại biểu qua các nền tảng trực tuyến, là lãnh đạo cấp cao của Chính phủ, các cơ quan, bộ, ngành, địa phương; các tập đoàn kinh tế và các doanh nghiệp, tổ chức thuộc các ngành kinh tế, doanh nghiệp CNTT hàng đầu trong nước, các doanh nghiệp quốc tế, đơn vị nghiên cứu, chuyên gia và các cơ quan báo chí truyền thông. Bài viết tổng hợp một số thông tin nổi bật về Hội nghị này

Hội nghị thượng đỉnh DX Việt Nam - Châu Á 2023

Chủ trì phiên khai mạc với chủ đề “Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhờ khai thác dữ liệu số và kết nối thông minh”. Phó Thủ tướng (PTT) Trần Hồng Hà đãn lưu ý, quá trình chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ và mang lại hiệu quả thiết thực. Tuy nhiên, một số tổ chức, quốc gia và chính phủ không thể tự làm được mà cần có sự vào cuộc của mọi người, mọi ngành . Đây được coi  là “mỏ vàng”, là nguồn tài nguyên vô tận từ tư duy, sáng tạo và trí tuệ mà thế giới đã và đang tạo dựng, khai thác. Đây cũng là nguồn tài nguyên xanh, giúp tái tạo tài nguyên thiên nhiên, thúc đẩy phát triển kinh tế. Doanh nghiệp công nghệ Việt Nam cần xác định tham gia chuyển đổi số là tham gia vào thị trường toàn cầu, vươn ra thế giới để giải quyết những vấn đề lớn

Ông mong muốn 70.000 doanh nghiệp công nghệ số của đất nước là lực lượng tiên phong vươn ra thế giới, cùng nhau kiến tạo hệ sinh thái số, đưa ra những mô hình kinh tế mới, hiệu quả, tạo ra những giá trị mới cho đất nước và hạnh phúc cho người dân.

du-lieu-so-1-1685260846.jpg

Tại sự kiện (Ảnh: TTXVN)

Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm Việt Nam (VINASA) Nguyễn Văn Khoa, cho biết cộng đồng doanh nghiệp công nghệ số luôn sẵn sàng sát cánh cùng Chính phủ và các bên liên quan để góp ý xây dựng hành lang pháp lý thông thoáng và một chiến lược dữ liệu có phương pháp. Cộng đồng mong muốn tham gia xây dựng hạ tầng dữ liệu số tiên tiến, hiện đại và hiệu quả.;sẵn sàng hỗ trợ kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các địa phương, cơ quan, ngành

Khai phá sức mạnh dữ liệu số, tiến vào tương lai chuyển đổi số

Trong khuôn khổ hội nghị cấp cao đã có 5 phiên thảo luận về hạ tầng dữ liệu số và an toàn thông tin, bao gồm chuyển đổi số tại Việt Nam và châu Á, chia sẻ dữ liệu phát triển chính phủ và hành chính số, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính và hợp tác Việt Nam - châu Á trong lĩnh vực CNTT. Bên lề Hội nghị cũng diễn ra triển lãm về nền tảng giải pháp số và kết nối cung cầu chuyển đổi số doanh nghiệp CNTT trong nước.

du-lieu-so-2-1685260846.jpg

Diễn đàn cấp cao chuyển đổi số Việt Nam-châu Á 2023 (Vietnam-Asia DX Summit 2023)

Tại Diễn đàn với thông điệp “Khai phá sức mạnh dữ liệu số, tiến vào tương lai chuyển đổi số”, PTT Trần Hồng Hà nhấn mạnh: Kinh tế số là định hướng phát triển chiến lược của Việt Nam. Ông đánh giá cao sáng kiến tổ chức Diễn đàn với sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp Việt Nam cùng với các chuyên gia, tổ chức quốc tế để thảo luận về xu hướng chuyển đổi số đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu và là xu thế không thể đảo ngược và cho biết, khai thác dữ liệu số và kết nối thông minh để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế là hai trụ cột, là lĩnh vực đóng góp quan trọng vào kinh tế số. Đây là một nguồn tài nguyên vô tận được sáng tạo, hình thành từ tư duy, trí tuệ con người để thay thế và phục hồi nguồn tài nguyên thiên nhiên mà nhân loại đã khai thác, sử dụng trong suốt chiều dài lịch sử phát triển của các quốc gia.

Khẳng định xu thế tất yếu của chuyển đổi xanh, chuyển đổi số; các nhà nghiên cứu nhận định, với tốc độ gia tăng dân số cùng các mô hình phát triển dựa vào tài nguyên thiên nhiên thì nhân loại phải cần tới 3 trái đất như hiện tại. Tuy nhiên, thế giới có thể tiếp tục duy trì sự phát triển với sự xuất hiện của kinh tế số, chuyển đổi số, tài nguyên số. Tương tự như thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính (KNK) bằng 0 (net zero), phục hồi hệ sinh thái tự nhiên sẽ được thực hiện với sự phát triển của kinh tế tri thức, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Dữ liệu là nguồn tài nguyên vô tận thúc đẩy sáng tạo và trí tuệ con người. Đây là nguồn tài nguồn xanh giúp phục hồi tài nguyên thiên nhiên. Để khai thác dữ liệu cần có sự vào cuộc không chỉ Chính phủ mà còn cần nhiều cơ quan, doanh nghiệp. Chỉ có doanh nghiệp, nhà khoa học mới đóng góp tốt cho xây dựng khuôn khổ chính sách về dữ liệu, kinh tế số vì họ là những người trong cuộc, họ nhận ra được những khó khăn hoặc xu hướng mới…

Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm đánh giá, việc nâng cao nhận thức về dữ liệu và chuyển đổi số, dữ liệu số; nhận thức đúng đắn về hành động sẽ tham mưu góp ý cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, Ông nhấn mạnh "Trong thời gian tới, cần phát triển nền tảng số quốc gia để đưa toàn dân vào môi trường số giúp doanh nghiệp tìm lời giải chuyển đổi số cho đơn vị mình. Doanh nghiệp nhỏ có vai trò quyết định chuyển đổi số nên cần tìm kiếm cơ hội để doanh nghiệp tiến vào thị trường, mở ra chiến dịch vươn ra thế giới. Từ đó thực hiện theo phương châm nhà nước mở đường, người đi trước kéo người đi sau,.

Trong khuôn khổ diễn đàn, các đại biểu cũng được nghe một số bài phát biểu, tham luận của Đại diện lãnh đạo Chính phủ, Bộ TT&TT; Hiệp hội VINASA; Tổ chức ASOCIO; Đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam; Cục Chuyển đổi số quốc gia; Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội và các Công ty Công nghệ và giải pháp về thông tin

Dưới sự chủ trì của Chủ tịch Hội đồng Sáng lập VINASA Trương Gia Bình, Diễn đàn cũng đã diễn ra chương trình thảo luận với chủ đề "Khai thác DLS và kết nối thông minh để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế"

Thay cho lời kết

Năm 2023 được khẳng định là năm phát triển, kết nối, khai thác dữ liệu để tạo ra giá trị mới. Đây cũng là "Năm dữ liệu số quốc gia", Chủ tịch Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số (Thủ tướng Chính phủ) đã ban hành kế hoạch hành động trọng tâm cho năm dữ liệu số. Bộ TT&TT cũng đã phê duyệt kế hoạch triển khai "Năm dữ liệu số quốc gia", với những hoạt động nhằm thúc đẩy quản trị dữ liệu trên môi trường số. Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia (NDXP) đã được xây dựng, từng bước kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ, ngành và địa phương.

Đến nay, nền tảng NDXP đã kết nối với hệ thống của 90 cơ quan, đơn vị  của các bộ, ngành, địa phương, 10 cơ sở dữ liệu và 8 hệ thống thông tin có quy mô, phạm vi từ trung ương đến địa phương. Tổng số giao dịch thực hiện thông qua NDXP trong năm 2022 là 876 triệu giao dịch, tăng 4,86 lần so với năm 2021.

Thị trường dữ liệu của Việt Nam dự kiến đạt 1,82 tỷ USD vào cuối năm 2023, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm của thị trường dự kiến trong giai đoạn 2023-2027 là 5,32%. Thị trường dữ liệu Việt Nam chủ yếu do các công ty nước ngoài nắm giữ (chiếm 70-80% thị phần). Các giải pháp nước ngoài thường có chi phí lớn và chưa thực sự tối ưu với các bài toán dữ liệu đặc thù Việt Nam, do đó vấn đề đặt ra cho các doanh nghiệp công nghệ Việt là cần làm chủ công nghệ, đẩy nhanh công tác nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, giải pháp mới, các giải pháp để có thể  khai thác hiệu quả nguồn dữ liệu của chính quốc gia mình.

Muốn tạo được dữ liệu số phải có hạ tầng số, nền tảng số và hệ thống dịch vụ số được kết nối, chia sẻ và liên thông. Qua đó, hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia, tạo bức tranh tổng thể về các địa phương, vùng và các bộ, ban, ngành.

Nhằm khai thác dữ liệu số hiệu quả, theo các nhà phân tích, chính quyền địa phương cần cởi mở, sáng tạo và linh hoạt hơn trong chính sách quản lý dữ liệu; cùng với hợp tác, chia sẻ, sử dụng dữ liệu số một cách thông minh để nhanh chóng có những mô hình quản trị thích hợp. Từ đó, thúc đẩy liên kết vùng về dữ liệu số. 

Để thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số, cần có chiến lược tổng thể dữ liệu số quốc gia. Đây là phương pháp luận và kế hoạch tạo kết nối và dùng dữ liệu để đạt mục tiêu thúc đẩy kinh tế-xã hội với những sự chuẩn bị nhân lực, kiến trúc dữ liệu và mô hình quản trị. Chiến lược sẽ là kim chỉ nam để tạo lập và khai thác dữ liệu số mang lại giá trị lớn cho kinh tế, tại Việt Nam./.