Đây không chỉ là một lễ hội Phật giáo mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, mà còn là dịp để xã hội lan tỏa đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, tri ân cha mẹ, tổ tiên. Năm nay, Đại lễ Vu Lan báo hiếu 2025 diễn ra trong không khí cả nước vừa kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, càng làm cho ngày lễ thêm phần thiêng liêng, gắn bó truyền thống với hiện đại.
Nguồn: Internet.
Truyền thống hiếu hạnh trong đời sống mới giản dị, bền vững
Lễ Vu Lan từ lâu đã trở thành một phần trong đời sống tinh thần của người Việt, được duy trì qua nhiều thế hệ. Nếu như trước đây, việc báo hiếu thường thể hiện qua mâm cơm cúng gia tiên, lễ vật truyền thống, thì ngày nay, cùng với sự phát triển của xã hội, hình thức thể hiện đã phong phú hơn, nhưng vẫn giữ trọn cốt lõi: lòng thành kính đối với cha mẹ và tổ tiên.
Tại Hà Nội, Huế cũng như TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ... không khí mua sắm lễ phẩm trong mùa Vu Lan diễn ra sôi động, đa dạng. Người dân lựa chọn từ hương hoa, trái cây, bánh kẹo, chè xôi đến thực phẩm chay và các bộ lễ phẩm tiện lợi. Dù thị trường thay đổi với nhiều gói sản phẩm hiện đại, tinh gọn, nhưng ý nghĩa thiêng liêng của lễ vật dâng cúng thì vẫn bất biến – đó là tấm lòng thành kính hướng về đấng sinh thành.
Một điểm nổi bật trong những năm gần đây là thói quen tiêu dùng ngày càng hướng tới sự văn minh và bền vững. Người dân giảm dần việc đốt vàng mã, thay vào đó chú trọng hương hoa, đồ chay, lễ vật mang tính giản dị mà thành tâm. Nhu cầu thực phẩm chay, rau củ hữu cơ, sản phẩm “xanh” gia tăng mạnh mẽ, vừa thể hiện lối sống lành mạnh, vừa góp phần bảo vệ môi trường.
Sự thay đổi ấy cho thấy Lễ Vu Lan không chỉ là dịp cúng lễ, mà còn là cơ hội để cộng đồng thực hành nếp sống văn minh, tiết kiệm, đồng thời nuôi dưỡng tinh thần “ăn chay để tịnh tâm”, phù hợp với triết lý từ bi của đạo Phật.
Cách báo hiếu trong thời đại mới
Nếu như hoa hồng trên ngực áo là biểu tượng cho tình hiếu, thì những trang kinh, trang sách Phật giáo lại là nơi nuôi dưỡng tâm hồn. Trong mùa Vu Lan năm nay, nhiều Phật tử và người dân lựa chọn trao tặng sách cho con em, coi đó như món quà tinh thần, vừa dạy đạo đức, vừa khơi mở trí tuệ.
Triển lãm sách Phật giáo lần thứ 2 tại Chùa Vĩnh Nghiêm (TP Hồ Chí Minh) trở thành điểm nhấn ý nghĩa, quy tụ hàng trăm tựa sách, giúp lan tỏa hiếu hạnh trong cộng đồng. Đây là biểu hiện sinh động của việc báo hiếu trong bối cảnh mới: không chỉ tri ân cha mẹ, tổ tiên, mà còn góp phần nuôi dưỡng thế hệ sau biết sống tử tế, hiếu nghĩa, và tiếp nối giá trị văn hóa dân tộc.
Trong giáo lý Đức Phật, hiếu hạnh được xem là nền tảng của đạo đức. Như Đại đức Thích Vạn Lợi nhấn mạnh, báo hiếu ngày nay không chỉ gói gọn trong phạm vi gia đình, mà còn mở rộng thành trách nhiệm xã hội – biết ơn tổ tiên, tri ân những thế hệ đi trước đã hy sinh để đất nước có hòa bình, và từ đó, mỗi người có trách nhiệm sống tốt đẹp hơn.
Lễ Vu Lan hôm nay vừa là sự tiếp nối truyền thống nghìn đời, vừa phản ánh sự vận động của xã hội hiện đại. Dù hình thức có thay đổi – từ mâm cỗ truyền thống đến combo tiện lợi, từ vàng mã cầu kỳ đến mâm chay giản dị, từ lời khấn thành tâm đến những trang sách hiếu hạnh – thì cốt lõi vẫn là báo hiếu, tri ân và sống thiện. Trong dòng chảy lịch sử dân tộc, khi Đại lễ Vu Lan 2025 diễn ra ngay sau lễ kỷ niệm trọng thể 80 năm Quốc khánh 2/9, ý nghĩa ấy càng được nhân lên: báo hiếu cha mẹ cũng là tri ân Tổ quốc, tri ân các thế hệ cha ông đã hy sinh vì độc lập, tự do, hòa bình hôm nay. Giữ gìn và phát huy truyền thống hiếu hạnh không chỉ là bổn phận gia đình, mà còn là trách nhiệm công dân, là cội nguồn sức mạnh tinh thần để Việt Nam ngày càng giàu mạnh, nhân văn và tự tin hội nhập cùng thế giới.
