Năm 2021, nhân tưởng niệm đồng bào, chiến sĩ đã hy sinh trong cuộc chiến biên giới phía Bắc 42 năm trước (17/2/1979 - 17/2/2021), Nghệ sĩ nhiếp ảnh, Nhà báo Trần Mạnh Thường đã ra mắt sách ảnh "Nhìn lại cuộc chiến biên giới phía Bắc 1979" với hơn 100 bức ảnh tư liệu quý về cuộc chiến tranh biên giới 1979 được giới thiệu tới bạn đọc và công chúng.
Theo đó, cuốn sách dày 120 trang, gồm 110 ảnh đen trắng, được chia thành 3 phần: Phần 1 - Tội ác của quân xâm lược; Phần 2 - Tinh thần đoàn kết chiến đấu anh dũng của quân dân Việt Nam; Phần 3 - Thắng lợi vẻ vang.
Chia sẻ về những khoảnh khắc chân thực được đánh đổi bằng máu tại chiến trường 42 năm trước, Nghệ sĩ nhiếp ảnh, Nhà báo Trần Mạnh Thường cho biết: "Cuộc chiến biên giới phía Bắc đã được nhiều phóng viên ảnh trong và ngoài nước ghi lại. Riêng tôi là người độc nhất có may mắn, sáng 17.2.1979 đã có mặt tại mặt trận Cao Bằng và chụp được hàng trăm bức ảnh trong suốt chiều dài của cuộc chiến đó".
Lật mở từng trang sách cùng với những bức ảnh chân thực và những chú thích ảnh, những tư liệu phong phú đã cho chúng ta thấy tội ác dã man của quân xâm lược và cuộc chiến đấu anh dũng bảo vệ chủ quyền biên giới phía Bắc của quân dân ta. Rạng sáng ngày 17/2/1979, trên 60 vạn quân xân lược tấn công toàn tuyến biên giới từ Phong Thổ (Lai Châu) đến Móng Cái (Quảng Ninh) đã giết hại vô số dân thường, hủy hoại tài sản của nhân dân ta.
Những tư liệu trong cuốn sách cũng cho thấy, cuộc chiến tuy ngắn ngủi nhưng vô cùng khốc liệt. Mưu đồ xâm lược, khuất phục Việt Nam bằng vũ lực phi nghĩa đã nhanh chóng vấp phải sự kháng cự, từng bước bị đẩy lùi, phá sản phải rút quân vào ngày 16/3/1979. Thật xúc động trước những hình ảnh đã thể hiện chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc chân chính trong đấu tranh bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của ông cha, càng tự hào hơn về chủ nghĩa nhân văn, nhân đạo của nhân dân ta.
Và ta hiểu vì sao Nghệ sĩ, Nhà báo Trần Mạnh Thường lại trân quý nhất cuốn sách "Nhìn lại cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 1979" trong số hơn 60 đầu sách ông đã xuất bản trong suốt cuộc đời cầm bút của mình.
Trong lời giới thiệu cuốn sách, Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho rằng, hơn 100 khoảnh khắc được giới thiệu trong cuốn sách Nhìn lại cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 1979 của Nghệ sĩ, Nhà báo Trần Mạnh Thường là "Những bằng chứng về một cuộc chiến tranh xâm lược". Chiến tranh là điều không ai muốn, nhưng bất cứ cuộc chiến tranh nào đã nổ ra thì nhân loại không được phép lãng quên. Dân tộc Việt Nam đã trải qua biết bao cuộc chiến tranh tàn khốc vì nền độc lập và tự do của mình. Cuộc chiến tranh do quân xâm lược bành trướng Trung Quốc tiến hành năm 1979 trên toàn tuyến biên giới phía Bắc nước ta là một cuộc chiến tranh có những lý do đặc biệt mà chúng ta không thể nào quên và không được phép quên.
"Để cuộc chiến tranh này không bị lãng quên và không bị mờ đi hay khác đi trong cái nhìn của hậu thế thì việc ghi lại một cách trung thực nhất những gì diễn ra dọc biên giới phía Bắc năm 1979 là sứ mệnh vô cùng quan trọng của các nhà báo, các nhà văn, các nhà sử học...Với vũ khí quan trọng nhất của mình là chiếc máy ảnh, Nhà báo, Nghệ sĩ Trần Mạnh Thường đã chụp lại những bức ảnh về cuộc chiến tranh đó. Những bức ảnh là cái nhìn của ông về những gì đã diễn ra. Đó là một cái nhìn sống động và trung thực...", Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chia sẻ trong phần giới thiệu của cuốn sách.
Bằng những khuôn hình nóng bỏng mà sắc lạnh, cuốn sách "Nhìn lại cuộc chiến biên giới phía Bắc 1979" của Nghệ sĩ nhiệp ảnh, Nhà báo Trần Mạnh Thường đã thực sự góp phần tố cáo tội ác dã man của quân xâm lược, vừa ngợi ca chủ nghĩa anh hùng và khát vọng hoà bình của dân tộc Việt Nam.
