Sơn Coba: Ngọn lửa nhỏ trong xưởng kính lớn và những điều bất ngờ cho giới nghệ nhân Thủ đô

Giữa hàng trăm nghệ nhân làng nghề được tôn vinh tại Hội thi Sản phẩm làng nghề thành phố Hà Nội năm 2025, người ta không khỏi chú ý đến một gương mặt trẻ trung, trong sáng: Phạm Bảo Sơn, 14 tuổi, với nghệ danh Sơn Coba. Cậu bé là thí sinh nhỏ tuổi nhất hội thi, nhưng lại xuất sắc hai lần bước lên bục nhận giải thưởng. Đây là một thành tích hiếm thấy giữa thế giới của những bàn tay dày dạn kinh nghiệm và những mái đầu đã nhuốm bạc, minh chứng cho một tài năng trẻ đang nảy nở.
z7157985145035-92644772cdd579fb031f32a136879111-1761529453.jpg

Sinh ra tại Hà Đông, rồi theo cha mẹ lên Sơn Tây lập nghiệp, Sơn lớn lên giữa tiếng máy mài, tiếng lò nung, trong không gian ngập tràn ánh sáng lung linh của thủy tinh. Cậu là con trai của Nghệ nhân Ưu tú Phạm Hồng Vinh, người đã khai sáng nghề kính nghệ thuật Vinhcoba, một di sản sáng tạo độc đáo của Thủ đô Hà Nội.

z7157985155808-2fbef3796ec9fa210e9ad91e6f60ca51-1761529453.jpg

Ngay từ nhỏ, thế giới của Sơn không phải là những món đồ chơi công nghệ hay mạng xã hội, mà là những mảnh kính nhiều màu, những mùi sơn, mùi men và ánh lửa đỏ rực trong lò nung. Cậu bé ấy đã “chơi” với nghề, “lớn” trong nghề và dần “yêu” nghề một cách rất tự nhiên như cây hấp thụ ánh sáng mặt trời.

z7157985143838-67d528449ff3bf959525dbd2f157e3d7-1761529453.jpg

Trong xưởng, Sơn thường được gọi đùa là “thợ nhí”. Cậu không chỉ tò mò mà còn có khả năng học rất nhanh và nắm vững các kỹ thuật từ cơ bản đến phức tạp: từ mài gầm, phun cát, khắc men đến đánh bóng kính. Với cậu, mỗi tấm kính là một câu chuyện, mỗi vết cắt là một nét vẽ của ánh sáng.

z7157985114389-a7ed06572b146cb19e623a5ed1362a36-1761529453.jpg

Mùa hè năm 2025, trong khi bạn bè đồng trang lứa đi chơi, đi du lịch, Sơn lại xin được ở lại xưởng để “làm thật”. Dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân Bùi Bạch Đằng, người thợ tài hoa được mệnh danh là “Thần Đèn” của Vinhcoba, Sơn bắt đầu học cách tái sinh phế liệu để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật có giá trị.

z7157985173061-23572445c6534e1a88ab3f919d60ae42-1761529453.jpg

Từ những vỏ chai bia Hà Nội, Sài Gòn, Zamba, vang Đà Lạt bị bỏ đi, Sơn đã tỉ mỉ cắt, nung, mài và khắc để tạo nên những bộ cốc nghệ thuật và đèn Tố Nữ mang phong cách riêng. Có những chiếc chai bẹp dí, méo mó, nhưng qua bàn tay khéo léo và khối óc sáng tạo của cậu, chúng lại trở thành những vật trang trí duyên dáng, sáng lấp lánh như được thổi hồn.

z7157985198433-3accd1de81778aeda04a68a40440b8c4-1761529453.jpg

Cậu bé bộc bạch: “Cháu muốn biến rác thành cái đẹp để mọi người thấy rằng những gì bị vứt đi cũng có thể tỏa sáng.” Tinh thần này không chỉ thể hiện tài năng nghệ thuật mà còn là thông điệp ý nghĩa về bảo vệ môi trường, mang đến một hơi thở mới đầy nhân văn cho nghề thủ công truyền thống của Hà Nội.