Thiếu đồng bộ và chính xác trong dự báo
Một trong những lý do chính khiến hệ thống cảnh báo chưa phát huy hết tiềm năng là do sự thiếu đồng bộ giữa các cơ quan chức năng và công nghệ áp dụng. Các cơ quan như Cục Địa chất, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, và Tổng cục Khí tượng - thủy văn hiện đang sử dụng các phương pháp và công nghệ khác nhau để xây dựng bản đồ cảnh báo. Điều này dẫn đến việc các bản đồ được tạo ra không đồng nhất, gây khó khăn trong việc dự báo chính xác thời gian và địa điểm có nguy cơ xảy ra lũ quét và sạt lở đất.
Thực tế, hệ thống hiện tại chủ yếu dựa trên dữ liệu mưa và mực nước sông để đưa ra cảnh báo. Tuy nhiên, lũ quét và sạt lở đất thường xảy ra ở các khu vực miền núi, nơi mà dòng chảy bùn đất là yếu tố chính. Điều này đòi hỏi một hệ thống giám sát phức tạp hơn, không chỉ dựa vào yếu tố khí tượng mà còn cần kết hợp các yếu tố địa chất, địa hình và tình trạng rừng. Chính vì thiếu sự tích hợp này, bản đồ cảnh báo hiện tại chưa thể cung cấp thông tin chi tiết và kịp thời.
Chưa hoàn thiện bản đồ chi tiết trên toàn quốc
Ngoài ra, quá trình lập bản đồ chi tiết tại các địa phương còn chậm trễ và chưa hoàn thiện đồng bộ. Dù một số địa phương như Hà Giang, Lào Cai, Quảng Nam đã có bản đồ tỷ lệ 1:10.000, nhưng tại nhiều nơi khác, quá trình này vẫn chưa được triển khai đầy đủ. Sự không đồng đều trong việc xây dựng bản đồ dẫn đến những khó khăn lớn trong việc ứng phó với thiên tai, khi các tỉnh có nguy cơ cao lại chưa có cơ sở dữ liệu cảnh báo đáng tin cậy.
Cũng theo các chuyên gia, để giải quyết vấn đề này, cần phải có một cơ quan chịu trách nhiệm thống nhất và quản lý việc lập bản đồ cảnh báo. Điều này sẽ tránh được tình trạng chồng chéo, phân tán giữa các cơ quan, từ đó giúp việc dự báo và phòng ngừa thiên tai trở nên hiệu quả hơn.
Nhiều địa phương khác vẫn chưa có hệ thống cảnh báo đầy đủ, dẫn đến sự bất cập trong công tác phòng chống.
Cần sự cải tiến về công nghệ và hợp tác quốc tế
Trong bối cảnh hiện tại, việc cải tiến công nghệ là yếu tố then chốt để nâng cao khả năng dự báo. Công nghệ viễn thám, dữ liệu thời gian thực, và các phương pháp giám sát tiên tiến từ các quốc gia phát triển cần được áp dụng rộng rãi hơn tại Việt Nam. Quyết định 1262/QĐ-TTg của Chính phủ đã đặt ra mục tiêu quan trọng là hoàn thiện hệ thống cảnh báo tại 37 tỉnh miền núi và trung du, nhưng việc triển khai cần sự đồng lòng và cam kết mạnh mẽ từ các cơ quan liên quan.
Tóm lại, bản đồ cảnh báo lũ quét và sạt lở đất tại Việt Nam hiện vẫn còn nhiều hạn chế do thiếu đồng bộ và chưa áp dụng công nghệ hiện đại một cách toàn diện. Để bảo vệ tốt hơn tính mạng và tài sản của người dân, cần có những bước đi quyết liệt hơn trong việc xây dựng một hệ thống cảnh báo hoàn thiện và hiệu quả.
