Chuyến thăm này không chỉ nhằm đánh giá kết quả hoạt động mà còn định hướng chiến lược phát triển cho ngành năng lượng nguyên tử trong bối cảnh mới, khẳng định vai trò then chốt của công nghệ này đối với an ninh năng lượng và phát triển bền vững của đất nước.
Tiềm năng và sứ mệnh mới
Được thành lập từ năm 1979, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã trở thành lực lượng tiên phong trong nghiên cứu và ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Viện hiện quản lý hai cơ sở hạ tầng nghiên cứu cấp quốc gia là Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt và máy gia tốc chùm tia điện tử tại Hà Nội. Với đội ngũ cán bộ, nhà khoa học hùng hậu, trong đó có nhiều chuyên gia được quốc tế công nhận, Viện đã và đang mở rộng ứng dụng công nghệ hạt nhân vào nhiều lĩnh vực, từ y tế, nông nghiệp, công nghiệp đến môi trường và quốc phòng-an ninh.
Tại buổi làm việc, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh rằng trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, năng lượng hạt nhân đang trở lại mạnh mẽ như một giải pháp năng lượng sạch, ổn định và an toàn. Mục tiêu của Viện là trở thành trung tâm nghiên cứu hàng đầu Việt Nam và ASEAN, tập trung làm chủ công nghệ để góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Hướng đi chiến lược: An toàn là nền tảng
Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: "Đối với Việt Nam, điện hạt nhân không chỉ là một lựa chọn mà là một yêu cầu, khách quan, cấp thiết." Đây được xem là giải pháp để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thực hiện cam kết trung hòa carbon và tạo động lực bứt phá cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Tuy nhiên, Tổng Bí thư cũng chỉ rõ những thách thức mà ngành đang đối mặt và đề ra một số giải pháp chiến lược:
(1) Xây dựng văn hóa an toàn: Kiên định nguyên tắc "không đánh đổi an toàn lấy tiến độ hay quy mô". Việc phát triển điện hạt nhân phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho con người, môi trường và xã hội, tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).
(2) Làm chủ công nghệ và hợp tác quốc tế: Phát triển năng lực nội sinh để làm chủ từng cấu phần then chốt. Đồng thời, tăng cường hợp tác quốc tế theo nguyên tắc "đồng thiết kế, đồng chế tạo, đồng vận hành, đồng quản lý".
(3) Hoàn thiện cơ chế, chính sách: Xây dựng chương trình quốc gia về công nghệ và an toàn hạt nhân, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của lĩnh vực này.
(4) Đầu tư hạ tầng và chuyển đổi số: Tăng cường đầu tư vào hạ tầng nghiên cứu, đẩy nhanh các dự án trọng điểm. Ứng dụng công nghệ số, AI để quản trị dữ liệu an toàn, minh bạch, tạo niềm tin cho xã hội.
(5) Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Nghiên cứu chính sách đặc thù về lương, phụ cấp để thu hút và giữ chân đội ngũ chuyên gia. Đảm bảo sự kế thừa và phát triển cho các chuyên gia đầu ngành.
Tổng Bí thư tin tưởng rằng với những định hướng này, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam sẽ tiếp tục gặt hái thành công, góp phần nâng cao vị thế quốc gia và đảm bảo lợi ích lâu dài cho người dân. Các cơ quan liên quan được yêu cầu khẩn trương cụ thể hóa các chỉ đạo, đảm bảo mọi bước đi đều chắc chắn, minh bạch, hiệu quả và an toàn tuyệt đối.
