Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), du lịch xanh phải gắn liền với việc bảo vệ môi trường và duy trì cuộc sống bền vững. Một số địa phương đã tiên phong thực hiện mô hình này. Quảng Nam là tỉnh đầu tiên ban hành Bộ Tiêu chí xanh, áp dụng cho các doanh nghiệp du lịch, hướng đến giảm rác thải và rác thải nhựa, đặc biệt tại Hội An - nơi đã xây dựng cộng đồng du lịch xanh.
Tại Quảng Ninh, các tàu du lịch trên vịnh Hạ Long đã ứng dụng công nghệ lọc nước thải và sử dụng vật liệu thân thiện môi trường như chai nước thủy tinh, ống hút giấy.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam cũng đang khuyến khích các địa phương chuyển đổi sang du lịch xanh, tạo ra nhiều sản phẩm du lịch thân thiện với môi trường như du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp và du lịch bảo tồn văn hóa.
Theo PGS-TS Phạm Trung Lương, để phát triển du lịch xanh, cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm từ cộng đồng, du khách và chính quyền. Hiện tại, chưa có nhiều chính sách cụ thể để khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình du lịch xanh. Các chính sách cần tập trung vào hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xanh, giảm chi phí, và hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư.
Cần xây dựng bộ tiêu chí chung cho phát triển du lịch "xanh"
Ông Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM, nhấn mạnh rằng để đạt mục tiêu Net Zero, ngành du lịch cần sự phối hợp chặt chẽ với các ngành giao thông, năng lượng và tiêu dùng. TP.HCM đã thử nghiệm mô hình xe buýt sạch và chuyển đổi xe shipper sang xe điện, đồng thời triển khai các chương trình tiêu dùng xanh tại các điểm du lịch.
Theo các chuyên gia, để du lịch xanh phát triển bền vững, Việt Nam cần xây dựng lộ trình dài hạn từ 10-20 năm. Việc này sẽ giúp các bên liên quan có thời gian điều chỉnh chính sách và giảm thiểu các tác động kinh tế - xã hội. Đồng thời, cần có sự đóng góp và tham gia của các ban ngành, doanh nghiệp, và cộng đồng dân cư để tạo ra các giải pháp phù hợp.
Hiện tại, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đang hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện các hoạt động du lịch không sử dụng rác thải nhựa, xây dựng các tour du lịch xanh và phát triển du lịch cộng đồng. Để thực hiện mục tiêu du lịch xanh, việc cấp thiết là rà soát và ban hành bộ tiêu chí phát triển phù hợp với điều kiện của Việt Nam.
Trong bối cảnh các quốc gia trong khu vực đang chạy đua để đạt mục tiêu Net Zero, Việt Nam cần phải nỗ lực hơn nữa để phát triển du lịch xanh, không chỉ đáp ứng nhu cầu du khách mà còn bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trong dài hạn.
