Đặc biệt, khi các thị trường khó tính như Mỹ và Brazil "thích mê" sản vật này, cơ hội để cá rô phi Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ thủy sản thế giới đang rộng mở hơn bao giờ hết.
Phía trước là "sân chơi" 14 tỷ USD
Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư, sản lượng cá rô phi của Việt Nam đạt khoảng 300 nghìn tấn/năm, với 220 nghìn tấn trong 6 tháng đầu năm 2025, cho thấy đà tăng trưởng mạnh mẽ.
Kim ngạch xuất khẩu cá rô phi năm 2024 đạt 41 triệu USD, tăng 138% so với năm 2023. Trong đó, cá điêu hồng đạt 13 triệu USD (tăng 20%) và cá rô phi đen đạt 28 triệu USD (tăng 348%). Mỹ là thị trường nhập khẩu lớn nhất, với kim ngạch 19 triệu USD, tăng vọt 572%.
Cá rô phi là loại cá được nhiều quốc gia trên thế giới ưa chuộng (Ảnh phi lê cá rô phi: VASEP)
Quý I/2025 tiếp tục là một quý thành công với gần 14 triệu USD xuất khẩu, tăng 131% so với cùng kỳ. Mỹ vẫn dẫn đầu với 46% thị phần, theo sau là Nga, Bỉ, Trung Đông và Nhật Bản đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Đáng chú ý, năm 2025, Việt Nam đã mở rộng thị trường sang Brazil, một tín hiệu đầy hứa hẹn.
VASEP dự báo, thị trường cá rô phi toàn cầu sẽ đạt 14,5 tỷ USD vào năm 2033, với nhu cầu tiêu thụ tăng 13%/năm và tiềm năng chạm mốc 20 tỷ USD vào năm 2030. Riêng tại Mỹ, nhu cầu nhập khẩu lên tới 200.000 tấn mỗi năm, tạo ra cơ hội khổng lồ cho các quốc gia xuất khẩu như Việt Nam.
Giải pháp nào để cá rô phi bay cao?
Mặc dù có điều kiện tự nhiên thuận lợi, chu kỳ nuôi ngắn và chi phí thấp, ngành cá rô phi Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức như phụ thuộc vào thức ăn nhập khẩu, các rào cản về thuế quan, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm nghiêm ngặt, truy xuất nguồn gốc và cạnh tranh quốc tế gay gắt. Để biến tiềm năng thành hiện thực, cần tập trung vào các giải pháp sau:
(1) Chủ động nguồn nguyên liệu đầu vào: Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang chỉ đạo nghiên cứu các nguồn protein thay thế từ thực vật như đậu tương, ngô. Đây là giải pháp then chốt để giảm chi phí thức ăn, giảm phụ thuộc nhập khẩu và nâng cao hiệu suất chuyển đổi thức ăn (giảm hệ số FCR).
(2) Đầu tư công nghệ cao và nuôi thâm canh: Các doanh nghiệp cần chuyển hướng sang nuôi thâm canh quy mô lớn, ứng dụng công nghệ hiện đại vào quản lý và kiểm soát chất lượng. Điều này không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn đảm bảo chất lượng sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường nhập khẩu.
(3) Tăng cường liên kết chuỗi giá trị: Xây dựng chuỗi cung ứng cá rô phi bền vững, từ khâu sản xuất giống, nuôi trồng, chế biến đến xuất khẩu. Việc đầu tư vào các nhà máy chế biến đạt chuẩn quốc tế, giảm chi phí logistics thông qua tối ưu hóa vận chuyển sẽ giúp nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam.
(4) Đẩy mạnh xúc tiến thương mại và đa dạng hóa thị trường: Ngoài các thị trường truyền thống, cần tích cực tìm kiếm và mở rộng sang các thị trường mới, tận dụng các hiệp định thương mại tự do. Việc thâm nhập thành công vào Brazil là một ví dụ điển hình cần được nhân rộng.
Với sự quan tâm của Chính phủ thông qua các chiến lược phát triển thủy sản quốc gia và nỗ lực của doanh nghiệp, cá rô phi hứa hẹn sẽ trở thành một trong những mặt hàng chủ lực, đưa thủy sản Việt Nam "vươn ra biển lớn" và gặt hái thành công trên thị trường quốc tế.
