Ảnh minh hoạ. Nguồn: Internet.
Khoa học công nghệ – Nền tảng cho Phát triển bền vững
Khoa học công nghệ đóng vai trò trung tâm trong nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Những năm gần đây, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ, từ nông nghiệp thông minh, y tế chính xác đến sản xuất chế tạo hiện đại.
Các tập đoàn công nghệ lớn như FPT, Viettel, Vingroup… đang đầu tư mạnh vào các công nghệ cốt lõi như trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây, Internet vạn vật (IoT), góp phần định hình vị thế công nghệ của Việt Nam trong khu vực ASEAN. Tuy nhiên, để duy trì đà phát triển, Việt Nam cần tiếp tục tăng cường đầu tư vào nghiên cứu cơ bản, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp – trường đại học – viện nghiên cứu.
Định hướng này đã được cụ thể hóa trong Dự thảo Luật Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, với việc chuyển trọng tâm nghiên cứu cơ bản về các đại học hàng đầu và chính sách mới nhằm khuyến khích doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ vào nghiên cứu phát triển. Lần đầu tiên, doanh nghiệp có thể được hỗ trợ tới 70–80% kinh phí từ ngân sách nhà nước cho các dự án nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.
Đổi mới sáng tạo – Động lực bứt phá của nền kinh tế
Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, đổi mới sáng tạo là chìa khóa để Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và nâng cao vị thế trên trường quốc tế. Không chỉ dừng lại ở việc cải tiến công nghệ, đổi mới sáng tạo còn bao gồm mô hình kinh doanh, phương thức quản trị và sản phẩm dịch vụ mới.
Sự thành công của các doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ như MoMo, VNPay, Tiki, hay các nền tảng số Make in Vietnam như Base.vn, MISA, đã chứng minh sức sáng tạo dồi dào của người Việt Nam. Hàng tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài đã đổ vào các startup công nghệ, góp phần khẳng định vai trò tiên phong của khu vực kinh tế tư nhân trong đổi mới sáng tạo.
Tại buổi làm việc với Bộ Khoa học và Công nghệ tháng 4/2025, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định: “Thời gian còn lại không nhiều, nếu muốn đạt được mục tiêu phát triển đến năm 2045, chúng ta buộc phải dựa vào các động lực mới – đó là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.”
Chuyển đổi số – Hướng đi tất yếu để hiện thực hóa khát vọng hùng cường
Chuyển đổi số đang làm thay đổi toàn diện phương thức quản trị, sản xuất, tiêu dùng và giao tiếp trong xã hội hiện đại. Từ Chính phủ điện tử đến nền kinh tế số, từ giáo dục thông minh đến nông nghiệp công nghệ cao – quá trình chuyển đổi số đang hiện diện trong mọi mặt đời sống.
Ông Trương Gia Bình – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT – nhận định: “Chuyển đổi số không chỉ là số hóa hệ thống, mà quan trọng hơn là chuyển đổi con người – từ tư duy đến kỹ năng. Mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp sẽ trở thành một thực thể số trong hệ sinh thái chung. Ai không chuyển đổi số sẽ bị bỏ lại phía sau.”
Những nền tảng số tiêu biểu như VNeID, cổng thanh toán số quốc gia, các ứng dụng y tế – giáo dục số… là minh chứng cho hiệu quả bước đầu của quá trình này. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là thay đổi tư duy, nâng cao kỹ năng số cho người dân – đặc biệt ở khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa.
Cổng 57 – Kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam
Một dấu mốc đáng chú ý là việc Bộ Khoa học và Công nghệ đưa vào vận hành Cổng thông tin sản phẩm, giải pháp đổi mới sáng tạo – chuyển đổi số (Cổng 57) tại địa chỉ nq57.most.gov.vn. Cổng đóng vai trò là nền tảng công khai hóa các sáng kiến, giải pháp công nghệ tiêu biểu và kết nối giữa nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp trong chuỗi giá trị nghiên cứu – ứng dụng – thương mại hóa sản phẩm khoa học.
Tính đến nay, Cổng 57 đã tiếp nhận hàng trăm hồ sơ sản phẩm, trong đó có 32 giải pháp được công bố rộng rãi, phản ánh sức sống mạnh mẽ của hệ sinh thái sáng tạo Việt Nam. Sự tham gia tích cực của các tập đoàn lớn như FPT, VNPT, Viettel, CMC… góp phần khẳng định năng lực công nghệ Make in Vietnam và thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Kiến tạo tương lai từ hôm nay – bằng tri thức và khát vọng
Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5/2025 với chủ đề “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Đột phá đưa đất nước bước vào kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng” khẳng định rõ tinh thần kiến tạo tương lai bằng tri thức và khát vọng. Những con số, sản phẩm và chính sách cụ thể được công bố trong dịp này không chỉ thể hiện tầm nhìn chiến lược mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về quyết tâm hành động.
Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên số, nơi mà khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để phát triển nhanh, mạnh và bền vững. Với quyết tâm chính trị, sức mạnh của nguồn nhân lực trẻ và tinh thần đổi mới không ngừng, Việt Nam hoàn toàn có thể hiện thực hóa khát vọng hùng cường, sánh vai cùng các cường quốc năm châu vào giữa thế kỷ XXI.
Với định hướng đúng đắn, chính sách đồng bộ, sự đồng hành của doanh nghiệp và sự hưởng ứng từ người dân, Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá, vươn lên trở thành quốc gia phát triển, góp phần nâng cao đời sống nhân dân và khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
