Các nhà nghiên cứu Nhật Bản vừa công bố Phát triển thành công một loại nhựa mới có khả năng phân hủy nhanh chóng trong môi trường nước biển, hứa hẹn mang đến một giải pháp tiềm năng cho vấn nạn ô nhiễm nhựa đang ngày càng nghiêm trọng trên toàn cầu. Phát minh này được kỳ vọng sẽ giảm thiểu tác động tiêu cực của rác thải nhựa đối với đại dương và các loài động vật hoang dã.
Loại nhựa mới, do Đại học Tokyo đồng phát triển, vẫn giữ được độ bền chắc tương đương với nhựa thông thường có nguồn gốc từ dầu mỏ. Điểm đặc biệt nằm ở thành phần cấu tạo: nó được tạo ra bằng cách kết hợp hai mô-nôm i-ông (monome ion) để tạo thành liên kết muối. Liên kết này giúp nhựa duy trì được độ bền và độ dẻo dai cần thiết trong quá trình sử dụng.
Tuy nhiên, khi tiếp xúc với muối và các chất điện phân khác trong nước biển, loại nhựa không độc hại và không bắt lửa này sẽ bắt đầu quá trình phân hủy. Đầu tiên, nó sẽ phân hủy thành các monome ban đầu, sau đó các monome này sẽ tiếp tục bị vi khuẩn phân hủy hoàn toàn.
Ông Takuzo Aida, trưởng nhóm nghiên cứu Trung tâm Khoa học Vật chất Nổi bật (CEMS) của Viện nghiên cứu khoa học RIKEN của Nhật Bản, cho biết: “Khi chúng tôi đặt nó vào dung dịch nước có cùng nồng độ muối như nước biển, nó sẽ nhanh chóng hòa tan trong khoảng hai đến ba giờ, tùy thuộc vào độ dày và kích thước của nó. Về cơ bản, nó trở lại thành các thành phần monome của nó. Tương tự như vậy, khi thử nghiệm trong đất, một mảnh nhựa có kích thước khoảng 5 cm sẽ biến mất hoàn toàn sau hơn 200 giờ, cho thấy rằng nó đã bị phân hủy sinh học và chuyển hóa.”
Tại phòng thí nghiệm của RIKEN ở thành phố Wako gần Tokyo, nhóm nghiên cứu đã trình diễn quá trình phân hủy này bằng cách khuấy một mảnh nhỏ vật liệu trong một thùng chứa nước muối. Kết quả cho thấy mảnh nhựa biến mất hoàn toàn chỉ sau khoảng một giờ.
Mặc dù nhóm nghiên cứu chưa công bố kế hoạch thương mại hóa cụ thể, nhưng công trình của họ đã thu hút được sự quan tâm đáng kể từ nhiều phía, bao gồm cả các công ty hoạt động trong lĩnh vực bao bì.
Một trong những ưu điểm vượt trội của loại nhựa mới này so với các loại nhựa phân hủy sinh học hiện có là khả năng hòa tan tốt hoặc hoàn toàn trong quá trình phân hủy. Điều này giúp ngăn chặn sự hình thành của các hạt vi nhựa, vốn là một nguồn ô nhiễm đáng lo ngại đối với đại dương.
Theo dự báo của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, ô nhiễm nhựa sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2040, với lượng rác thải nhựa đổ ra đại dương mỗi năm có thể lên tới 23-37 triệu tấn. Các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng vi nhựa không chỉ gây hại cho sinh vật biển mà còn có thể xâm nhập vào cơ thể con người thông qua chuỗi thức ăn, gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Trong bối cảnh đó, phát minh của các nhà khoa học Nhật Bản mang đến một tia hy vọng trong cuộc chiến chống lại ô nhiễm nhựa. Tuy nhiên, để giải quyết triệt để vấn đề này, cần có sự chung tay của toàn xã hội, từ việc giảm thiểu sử dụng nhựa, tăng cường tái chế đến việc phát triển và ứng dụng các vật liệu thân thiện với môi trường. Hiện tại, chỉ có chưa đến 9% rác thải nhựa toàn cầu được tái chế thành công, cho thấy vẫn còn rất nhiều việc phải làm để bảo vệ hành tinh của chúng ta.
