Chè Đường Hoa: Từ canh tác manh mún đến điển hình hữu cơ
Vùng chè Đường Hoa với lịch sử khoảng 60 năm, đang trở thành tâm điểm của sự chuyển đổi xanh tại Quảng Ninh. Sau khi trải qua các giai đoạn canh tác manh mún, thủ công rồi đến ứng dụng nông nghiệp tốt (VietGAP), vùng chè này hiện đang kiên quyết hướng tới mô hình hữu cơ.
Vùng chè Đường Hoa tại Quảng Ninh đang trở thành tâm điểm của sự chuyển đổi xanh
Điển hình là đồi chè của gia đình bà Thuấn Quỳnh. Từ việc sử dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, diện tích chè này đã dần chuyển sang quy trình canh tác tự nhiên. Giải pháp căn bản là cải tạo đất bằng phân chuồng, phân xanh, kết hợp với các biện pháp thủ công như bắt sâu, nhổ cỏ bằng tay, thậm chí tận dụng địch họa tự nhiên để bảo vệ cây trồng. Nhờ quy trình nghiêm ngặt này, sản phẩm búp chè một tôm, hai tôm đã trở thành nguyên liệu cho thương hiệu chè Việt Tú với giá bán lên đến cả chục triệu đồng mỗi kilôgam.
Bà Hà Ngọc Quỳnh, chủ đồi chè Thuấn Quỳnh, khẳng định sự thay đổi này là để đáp ứng yêu cầu thực tế của thị trường. Hiện nay, chè hữu cơ và chè chế biến tinh có xu thế được giá và được thị trường ưa chuộng hơn. Việc canh tác thuận theo tự nhiên giúp đảm bảo hiệu quả sản xuất đồng thời bảo vệ hệ sinh thái đất, nước, không khí, duy trì sự đa dạng sinh học.
Toàn vùng chè Đường Hoa hiện có khoảng 300 đến 500 héc ta trong độ tuổi thu hoạch, với một phần không nhỏ đã tự chuyển đổi theo hướng hữu cơ. Xã Đường Hoa đặt mục tiêu phấn đấu sớm nhất có những héc ta chè đầu tiên được công nhận hữu cơ, tiến tới năm 2030 sẽ trở thành vùng canh tác nông nghiệp hữu cơ điển hình của tỉnh, theo ông Trần Đức Dũng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã.
Nông nghiệp xanh: Giải pháp mở rộng quy mô toàn tỉnh
Mô hình chuyển đổi xanh không chỉ dừng lại ở vùng chè. Với dư địa sản xuất lớn (trên 62.000 héc ta trồng trọt, 32.000 héc ta nuôi trồng thủy sản và 175.000 héc ta rừng sản xuất), nhiều nông hộ và doanh nghiệp tại Quảng Ninh đã ứng dụng công nghệ sinh học vào xử lý môi trường, lên men thức ăn và ủ phân hữu cơ, thay thế dần các chất gốc hóa học.
Nhiều trang trại chăn nuôi tại Quảng Ninh được chứng nhận VietGAP
Những bước tiến đáng chú ý đã được ghi nhận:
- Sản xuất an toàn và hữu cơ: Tỉnh đã cấp 90 héc ta lúa và 329 héc ta quế giấy chứng nhận sản xuất hữu cơ. Có 322,35 héc ta diện tích cây trồng đã được cấp giấy chứng nhận VietGAP.
- Quản lý chăn nuôi và môi trường: Trên 400 trang trại chăn nuôi đã được chứng nhận VietGAP hoặc được cấp chứng nhận an toàn dịch bệnh. Đặc biệt, gần 93,24% hộ chăn nuôi đã thực hiện thu gom chất thải, áp dụng các biện pháp xử lý như sử dụng đệm lót sinh học, xây dựng công trình khí sinh học (biogas) và ủ phân hữu cơ.
Để tiếp tục mục tiêu này, các địa phương trọng điểm đang khuyến khích người dân tận dụng phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn chăn nuôi và phân bón cải tạo đất. Tỉnh đang nhân rộng các mô hình sản xuất phân hữu cơ kết hợp ủ vi sinh từ phế phẩm nông nghiệp, giúp giảm đến 15% lượng thuốc bảo vệ thực vật gốc bất lợi với môi trường.
Quảng Ninh cũng tập trung xây dựng và triển khai các mô hình điểm về ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp IPM trên cây trồng, giúp giảm một đến hai lần phun thuốc bảo vệ thực vật và tăng trung bình 10% năng suất. Đặc biệt, nông dân đã hình thành thói quen coi côn trùng là đối tác quan trọng, không diệt trừ mà để chúng phát triển cộng sinh, tạo ra sự đa dạng sinh học. Điều này giúp tài nguyên được khai thác hiệu quả, tạo ra sản phẩm an toàn, chất lượng và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, hiện thực hóa mục tiêu phát triển nông nghiệp sinh thái và tuần hoàn.
