Sáng 31-12-1978, bầu trời biên giới ở Ba Chúc (An Giang) rền vang tiếng đại bác, pháo binh ta đồng loạt khai hỏa, nã đạn cấp tập lên đầu quân thù. Tiểu đoàn 3 bộ binh (Trung đoàn 9, F304) được giao nhiệm vụ tiên phong đánh trận “mở cửa”. Trận đánh diễn ra giằng co và vô cùng ác liệt mới chiếm lại các chốt tiền tiêu dọc theo kênh Vĩnh Tế, xé toang tuyến phòng thủ của địch, mở đường cho đại quân ta vào trận đánh lớn.
Trận đó, đồng chí Đặng Đình Hải - đại đội trưởng đại đội 11, tiểu đoàn 3 - một sĩ quan chỉ huy gan dạ, dũng cảm đã anh dũng hy sinh. Anh là con trai của Đại tá Đặng Đình Hồ - Sư đoàn trưởng F304 nơi con mình đang chiến đấu. Trước ngày vào chiến dịch, chính anh Đặng Đình Hải đang ở tuyến sau đã nằng nặc xin bố mình được ra đơn vị trực tiếp chiến đấu. Chỉ cần ông có một gợi ý nhỏ với chỉ huy trung đoàn là anh sẽ không phải lên tuyến đầu, nhưng anh và ông đã không bao giờ làm như thế vì lòng kiêu hãnh của người lính “Cụ Hồ”.
Lần đầu tiên xông pha trận mạc
Khoảng 3 giờ sáng ngày 1-1-1979, 2 khẩu đội 12ly7 của đại đội tôi được tăng cường cho một đại đội bộ binh nhận lệnh xuất kích đánh thọc sâu vào sào huyệt địch mà chúng tôi thường gọi là “đánh nở hoa trong lòng địch”. Dọc đường ra trận hiện ra lờ mờ trong màn đêm là cảnh nhà cửa của dân ta bị bom đạn giặc tàn phá, đổ nát. Chúng tôi âm thầm đi qua làng mạc miền biên giới mà không hề nghe một tiếng gà gáy hay chó sủa, chỉ có tiếng súng, tiếng đạn pháo mỗi lúc một gần và chát chúa hơn.
Đơn vị bí mật vượt qua một cánh đồng rộng, bơi qua kênh Vĩnh Tế thì trời vừa sáng. Khẩu đội nhanh chóng chiếm lĩnh trận địa, thao tác giá súng, nạp đạn và được lệnh nổ súng ngay. Những viên đạn lửa 12ly7 vạch đường nối đuôi nhau trông rất đẹp cắm thẳng vào một ụ pháo ĐKZ của địch. Bọn địch cũng phát hiện ra bộ binh và hỏa lực của ta nên bắn trả rất rát, đạn bắn thẳng cắm xuống bờ đất gần ụ súng của chúng tôi nghe lụp cụp, chíu chíu, ghê rợn. Đối mặt với kẻ thù, ai nhanh hơn, dũng cảm hơn sẽ thắng, khẩu 12ly7 tiếp tục khạc lửa, hòa vào màn đồng thanh ầm vang của chiến trận.
Những người lính tình nguyện Việt Nam ở Campuchia tháng 1-1979 (Tác giả đứng thứ 2 từ trái sang)
Vào trận đánh và quen dần với tiếng súng, cánh lính mới chúng tôi không còn hồi hộp lo sợ như trước đó nữa và bắt đầu cảm thấy đói. Trước lúc xuất trận chúng tôi đều được ăn no, có đứa lạc quan tếu nói có hy sinh cũng phải no cái bụng đã. Tuổi trẻ sức dài vai rộng, chả mấy chốc là đói ngay. Như chơi trò đánh trận lúc trẻ con, mấy anh em trong khẩu đội vừa thay nhau bắn, vừa tranh thủ lấy cơm nắm ra ăn vội, mắt không rời mục tiêu. Bữa cơm trắng không độn chấm với muối mè ngon và thơm phức quyện mùi thuốc súng còn in đậm trong ký ức những người lính lần đầu tiên xung trận.
Đến khoảng giữa chiều thì chúng tôi được lệnh vượt qua một cánh đồng, địch phát hiện, hai bên giao tranh gần 1 giờ đồng hồ, mấy đồng đội bị thương và hy sinh. Chúng tôi tiến từng mét cố áp sát một ngôi làng thì trời xẩm tối. Tiếng súng và đạn pháo tạm lắng. Cả đơn vị đào công sự ém quân trong đêm, chốt ngay trên đồng ruộng chờ lệnh tấn công vào sáng sớm hôm sau.
Vượt qua tọa độ chết
Ngày 2-1-1979, trời vừa tảng sáng thì ta mở đợt tấn công mới. Đạn pháo 105 ly và pháo cối các loại của địch dội vào đội hình đơn vị. Trong tiếng súng, chúng tôi vẫn nghe rõ mệnh lệnh Đại đội trưởng Phạm Đình Xuyên hét to:
- “Tất cả xung phong, vượt qua làn pháo”.
- Xung ...pho...n...ng...!
Đạn pháo địch nổ ầm ầm tứ phía, khói bụi mù mịt, bộ đội ta vẫn dũng cảm tiến lên trong tiếng hô xung phong vang rền.
Vốn đã được huấn luyện tình huống, chúng tôi hiểu nếu không nhanh chân vượt qua làn pháo kích thì có thể sẽ vĩnh viễn nằm lại nơi này. Biết vậy nhưng đạn pháo nổ đanh gần quá, phản xạ theo bản năng, chúng tôi giật mình nằm xuống tránh miểng, rồi lại đứng lên chạy. Là xạ thủ số 1, tôi vác 3 cái càng súng 12ly7 nặng gần 34kg tràn ra vai, đè nặng, nằm xuống đứng lên hoài mệt quá nên tôi đành liều, không nằm tránh miểng nữa dù đạn pháo nổ gần. Nghĩ thầm “trước sau cũng chết”, nghe tiếng đồng đội hô xung phong, lòng phấn khích, tôi cố gắng sức chạy nhanh lên phía trước, nói rõ to với đồng đội:
- “Phớt” nằm đi, tiến lên thôi!.
Hẳn nhiên, chạy được một lúc thì thấy tiếng nổ và từng cột khói tung lên phía xa sau lưng, chúng tôi biết đã vượt qua được tọa độ chết.
Nhưng đạn bắn thẳng của địch vẫn xối xả. Khẩu đội tôi được lệnh giá súng bắn áp chế địch để bộ binh ta xông lên. Khẩu 12ly7 lại nổ từng loạt đanh, giòn, chồm lên giận dữ, trút đạn vào kẻ thù.
Bọn địch tháo chạy, đơn vị tôi tiến vào một xóm nhỏ. Phía trước mặt cách chừng vài trăm mét là ngôi làng ven rìa núi, ở đó bọn địch đang co cụm bắn trả quyết liệt. Chúng tôi nhanh chóng chiếm lĩnh được một hầm lòng chảo nhỏ lộ thiên có sẵn, đặt súng 12ly7 kiểu xếp càng gọn và chiến đấu ngay. Tôi bắn từng loạt điểm xạ 2 vào nơi hỏa lực của địch vừa bắn ra. Chúng im một lúc rồi lại bắn trả, tôi lại nhằm vào mục tiêu bóp cò.
Cuộc hội ngộ thắm tình đồng đội -Tác giả (Áo xanh) tìm gặp lại Đại đội trưởng Phạm Đình Xuyên tại nhà riêng ở TP.Thanh Hóa tháng 12-2024 (Nhân vật nguyên mẫu trong bài) sau 45 năm từ ngày rời quân ngũ
Từng loạt tiểu liên của địch bắn rát ở cả cánh phải, cánh trái. Bỗng nghe tiếng “phịch”, trung đội trưởng Vũ Quang Cảnh trực tiếp chỉ huy khẩu đội tôi kêu lên:
- Hậu, anh bị thương rồi!
Tôi ngoảnh lại thấy mặt anh ấy tái đi. Anh bị 1 viên đạn găm vào ngực phải. Tôi gọi y tá lên băng bó rồi dìu anh ấy về tuyến sau. Từ đầu chiến dịch, biết tôi là lính mới nhưng gan dạ, được anh em tin yêu nên anh ấy giao tôi chỉ huy khẩu đội và dặn hãy bình tĩnh, bắn tiết kiệm đạn.
Trận đánh giằng co, quyết liệt. Địch tập trung hỏa lực ĐKZ và nã cối 82 cấp tập hơn 1 tiếng đồng hồ liền vào đội hình đại đội tôi, mấy chiến sĩ bị thương và hy sinh. Mặc dù bị pháo kích dữ dội nhưng chúng tôi quyết không rời vị trí vào nơi ẩn nấp, đề phòng địch tràn lên. Đạn cối 82 liên tục nổ đinh tai nhức óc rất gần nơi tôi nằm, có lẽ chỉ cách chừng hơn 2 đến 3 mét gì đó thôi, đất đá bay lả tả phủ lên cả súng 12ly7 và người. Kinh nghiệm lúc đang pháo kích thì địch cũng chưa dám xông lên. Tôi cuộn tròn người nằm gọn trong hầm lòng chảo, vừa bịt tai, cố nép sát đầu xuống để tránh bị sát thương, vừa nghĩ bụng: nếu đạn pháo, cối nó rót trúng ngay chổ mình nằm thì phải ra đi thôi, có gì đâu!
Các xạ thủ 12ly7 Trung đoàn 9, F304 gặp lại nhau sau 40 năm chiến thắng 7-1-1979 (Ngồi từ phải sang - Thiên, Tác giả, Thủy, Vận; Đứng từ phải sang - Lai, Trinh)
Pháo kích thưa dần rồi ngưng, báo hiệu địch có thể tấn công. Đích xác là vậy, tôi ngẩng đầu quan sát thấy chúng đang chạy lom khom và tiếng lính ta quát rõ to:
- “Miên” đang tràn lên kìa, bắn đi. Rồi từng tràng tiểu liên của ta bắn xối xả. Trong tích tắc tôi lập tức chĩa súng vào bọn địch bóp cò. Liễn - xạ thủ số 3 ở dưới hầm lắp đạn vào dây băng, kêu lên:
- Bắn từ từ thôi kẻo tớ lắp đạn không kịp.
Khẩu đội 12ly7 cùng đại đội chúng tôi do anh Phan Trường Thiên, anh Cao Trung làm xạ thủ số 1 cũng nổ súng một lúc rồi im, hình như súng bị hóc, sau đó lại bắn tiếp. Chúng tôi hợp đồng tác chiến, khẩu đội này ngưng để nạp đạn thì khẩu đội kia bắn, cứ thế thay nhau, ghìm hỏa lực địch, chi viện cho bộ binh xông lên. Bọn chúng bắn trả yếu ớt rồi tháo chạy, ta làm chủ trận địa, cảnh giác đề phòng địch phản công. Tạm lắn tiếng súng, tôi dựa vào thành hào tranh thủ lấy bút ghi vội mấy dòng nhật ký trên trang giấy nhỏ mang theo như một thói quen từ đầu chiến dịch.
Chiều hoàng hôn dần buông, những tia nắng cuối cùng rồi cũng lịm tắt, để lộ bóng những cây thốt nốt đen sì đứng chơ vơ lặng im trên nền trời xám xịt của cái xóm nhỏ xác xơ bởi đạn pháo. Bóng đêm trùm xuống, đơn vị được lệnh cơ động, tiền nhập đánh vào “Đồi Con Tim” – một căn cứ của bọn Khmer đỏ. Chúng tôi áp sát cứ điểm địch, đào công sự chuẩn bị chiến đấu.
Rạng sáng 3-1-1979 nghe trinh sát báo tin về bọn địch đã rút chạy. Đơn vị bổ sung đạn dược, tiếp tục hành quân, sẳn sàng cho những trận đánh mới.
(Còn tiếp kỳ 3: Nóng bỏng mặt trận miền duyên hải Campuchia.)
