Đó là 08 di ảnh chân dung những vị lãnh đạo đầu tiên của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam: Nguyễn Lương Bằng, Huỳnh Thúc Kháng, Tôn Đức Thắng, Nguyễn Hữu Thọ, Trịnh Đình thảo, Hoàng Quốc Việt, Huỳnh Tấn Phát, Lê Quang Đạo… và di ảnh chân dung của 20 Nhân sĩ và Trí thức lớn.
Đây chỉ là một phần nhỏ, mang tính tượng trưng, trong hàng ngàn những tên tuổi tiêu biểu. Nhiều người không chỉ có công với đất nước trong Cách mạng Tháng 8/1945, mà còn trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc, xứng đáng là tấm gương cho các thế hệ hôm nay và mai sau học tập và noi theo. Họ đã được Nhà nước và nhân dân vinh danh bằng cách đặt tên cho nhiều đường phố và các công trình công cộng…
Trong thời đại Hồ Chí Minh, để giành thắng lợi cuối cùng kể từ Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm; đã không chỉ có lực lượng vũ trang, mà còn có sức mạnh đoàn kết toàn dân, đặc biệt là các nhân sĩ và trí thức. Đó chính là tinh thần “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công” – như lời Bác Hồ dạy.
Theo Nhà văn Đặng Vương Hưng - Người sáng lập và Chủ tịch Tổ chức "Trái tim người lính" cho biết: Thực tế lịch sử cách mạng và kháng chiến Việt Nam đã chứng minh, nhiều trí thức lớn (xếp thứ tự theo năm sinh) như: Nguyễn Văn Tố, Hồ Đắc Di, Trần Huy Liệu, Đặng Thai Mai, Vũ Ngọc Phan, Hoàng Minh Giám, Nguyễn Văn Huyên, Phạm Ngọc Thạch, Tạ Quang Bửu, Đặng Văn Ngữ, Phan Anh, Tôn Thất Tùng, Trần Duy Hưng, Võ Quý Huân, Trần Hữu Tước, Trần Đại Nghĩa, Ngụy Như Kon Tum, Phạm Huy Thông… mỗi người là một tài năng, một nhân cách lớn, một hoàn cảnh riêng, nhưng tất cả đều tín phục Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhiều người đã rời bỏ cuộc sống giàu sang, an nhàn, vật chất đầy đủ, để tham gia kháng chiến. Họ chấp nhận gian khổ, hiểm nguy và hy sinh vì lý tưởng cao đẹp. Tất cả đều một lòng đi theo cách mạng và đã đóng góp phần tích cực nhất của đời mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Tại sao lại có chuyện kỳ diệu như vậy? Câu trả lời là ở tâm đức và cách ứng xử của Chủ tịch Hồ Chí Minh với trí thức và với chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc…
Đại đoàn kết toàn dân vì độc lập, dân chủ, hòa bình và tiến bộ xã hội, là kim chỉ nam cho mọi hành động cách mạng và là mục tiêu đấu tranh trong cuộc đời hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, khối đoàn kết toàn dân của chúng ta ngày càng được củng cố vững chắc, trở thành một lực lượng vô cùng to lớn, không kẻ thù nào thắng nổi, là con đường tồn vinh của nhân dân ta, là đường lối cơ bản của Đảng ta hiện tại và lâu dài.
Cũng trong kháng chiến, đã có hàng vạn nhà giáo không chỉ cầm bút, cầm sách vở giảng bài cho học sinh, mà còn trực tiếp cầm súng chiến đầu với kẻ thù. Chỉ tính riêng trong kháng chiến chống Mỹ, theo thống kê chưa đầy đủ, từ tháng 5/1961 đến tháng 12/1974 đã có tới 2.752 cán bộ, giáo viên miền Bắc đi B và 621 nhà giáo đã anh dũng hy sinh. Có một Khu tưởng niệm liệt sĩ dành riêng cho ngành giáo dục nằm trên Đồi 82 của nghĩa trang liệt sĩ Tân Biên, tỉnh Tây Ninh (cũ) được xây dựng từ năm 1994. Bia tưởng niệm đã ghi danh 111 nhà giáo miền Bắc đi B và 510 giáo viên các địa phương miền Nam đã hi sinh cho giáo dục suốt những năm đạn lửa chiến tranh.
Đó là cô giáo Lê Thị Bạch Cát, từ nữ giảng viên Đại học trở thành Biệt động Sài Gòn; thầy giáo Ca Lê Hiến cầm súng tạo nên “dáng đứng Việt Nam” đã tham gia chiến đấu và anh dũng hy sinh trên đường phố Sài Gòn mùa xuân Mậu Thân 1968. Cô giáo, liệt sĩ Lê Thị Thiên với những trang nhật ký đầy máu lửa “Thế hệ Hồ Chí Minh”. Thầy giáo Trần Thế Lộc cùng nhân dân bám trụ đánh địch cũng đã hy sinh ở xã Bảo Chánh, Xuân Lộc, Đồng Nai; cô giáo Dương Lệ Chi ngã xuống lấy thân mình che cửa hầm tránh pháo cho học sinh trong trận càn Đông Dương tháng 5/1970; hoặc hy sinh trong nhà tù của giặc như các nhà giáo Huỳnh Thành Phổ, Lê Ưng… Tất cả ở họ đều có những điểm chung là ra đi khi tuổi đời rất trẻ, nhiều người đã “Mãi mãi tuổi 20”. Các thầy cô đã dâng hiến cả trí tuệ, tuổi thanh xuân và cả cuộc đời của mình cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc Việt Nam...
Nhóm họa sĩ của “Trái tim người lính” đã và đang tiếp tục thực hiện Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Đại đoàn kết” và “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam” để giới thiệu với công chúng qua Mạng xã hội và trao tặng cho Bảo tàng...
Hà Nội, 13/11/2025
TTNL
