Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng thống Sierra Leone đã bày tỏ vinh dự lần đầu đến Việt Nam, thực hiện hoạt động trao đổi nguyên thủ giữa 2 đất nước; Ông nhấn mạnh, đây là biểu hiện sinh động cho mối quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và Sierra Leone và khẳng định, đặc biệt ngưỡng mộ thành tựu của Việt Nam trong lĩnh vực nông nghiệp và mong muốn nhận được sự hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm từ Việt Nam trong lĩnh vực này.
Sierra Leone là một quốc gia nằm ở khu vực Tây Phi với diện tích hơn 71.000km2 và dân số trên 8,1 triệu người. Quốc gia có khí hậu nhiệt đới gió mùa, lượng mưa khoảng 3000mm/năm; điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng khá tương đồng với Việt Nam.Đất nước này có tổng thu nhập quốc dân trên 4,1 tỷ USD và GDP bình quân đầu người đạt 528USD.
Thông điệp của Tổng thống Julius Maada Bio chỉ rõ, vào năm 2019 tăng trưởng kinh tế của Sierra Leone đạt 5,6%. Do tác động của đại dịch Covid-19, năm 2021mức tăng trưởng giảm còn 2,9% và lạm phát tới 11%, Với khả năng hồi phục kinh tế tích cực, nhất là trong khai khoáng, nông nghiệp và xây dựng, nhiều khả năng nền kinh tế sẽ sớm phục hồi trở lại.
Trong tương lai, nông nghiệp là lĩnh vực có nhiều triển vọng. Ngày nay, 65% lực lượng lao động xã hội đã tham gia vào sản xuất nông nghiệp với tổng diện tích đất canh tác trên 5,4 triệu ha. Tăng trưởng nông nghiệp hàng năm của Sierra Leone đạt 5,6%. Lúa gạo là cây lương thực chính với mức tiêu thụ bình quân đầu người trên 133kg/năm. Với thị trường xuất nhập khẩu của Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) lên tới 3 tỷ USD/năm, ngành lúa gạo còn phải nâng tiềm năng sinh thái và khả năng tưới tiêu nước lên cao hơn nhiều.
Ngoài lúa gạo Cacao, rau cây ăn quả có năng suất như dứa, chuối, măng cụt, dầu cọ, cà chua …còn nhiều khả năng phát triển. Ngành chăn nuôi có nhiều tiềm năng chưa khai thác, nhất là chăn nuôi gia cầm thay thế nhập khẩu và tiếp cận với thị trường ECOWAS rộng lớn.
Sierra Leone có trên 200 loại cá biển với 80 loài có giá trị thương mại có tiềm năng kinh tế trên 735triệu USD/năm, Đất nước có bờ biển dài 570km, vùng lãnh hải rộng trên 30.000 km2 và thị trương ECOWAS trên 1,6 tỷ USD cùng thị trường cá Thế giới 11,8 tỷ USD nên có thể đấy tốc độ gia tăng khai thác để đóng góp tới 12% vào tăng trưởng GDP hàng năm. Ngoài đánh bắt, nuôi trồng thủy sản có thể mở mang nhiều trang trại nuôi trên tổng diện tích 690 nghìn ha;thủy sản chế biến là hướng ưu đãi dầu tư nhằm tạo thuận lợi cho người tiêu dùng và xuất khẩu.
Từ những thế mạnh phát triển của ngành nông nghiệp, chính sách khuyến khích đã tập trung vào thuế thu nhập-thu nhập được miễn thuế; thuế nhập khẩu-nhập khẩu miễn phí và lãi suất cho vay đầu tư nông nghiệp trong các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản. Khác với những ngành trồng trọt; tại các trang trại chăn nuôi, đầu tư vào chăn nuôi thương mại gia cầm được hưởng chính sách thuế thu nhập ưu đãi tính theo chu kỳ 3 năm; miễm thuế nhập khẩu vaccine, thuốc thú y nuôi gà và gia cầm trong thời hạn 5 năm kể từ ngày bắt đầu kinh doanh.
Trong cuộc hội kiến với Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính vào chiều ngày 15/3/2022, Tổng thống Sierra Leone đã bày tỏ và coi trọng quan hệ hợp tác với Việt Nam và mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ trên những lĩnh vực Việt Nam có thế mạnh như thương mại, đầu tư, viễn thông, giáo dục - đào tạo. Tổng thống đã thông báo với Thủ tướng Việt Nam một số nét lớn về tình hình Sierra Leone thời gian gần đây và kết quả tốt đẹp của cuộc hội đàm với Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cùng ngày. Ông đặc biệt ngưỡng mộ thành tựu to lớn của Việt Nam trong lĩnh vực nông nghiệp. Trên cơ sở quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, Sierra Leone mong muốn được Việt Nam hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
Đáp lời đề nghị của phía Sierra Leone; Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam luôn coi trọng mối quan hệ hữu nghị và hợp tác với bạn bè châu Phi, trong đó có Sierra Leone. Nhà lãnh đạo Việt Nam cho rằng, cả 2 bên còn rất nhiều tiềm năng để nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác, đặc biệt là trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, nông nghiệp, công nghệ, giáo dục-đào tạo, an ninh, quốc phòng và giao lưu nhân dân...Thủ tướng khẳng định, Việt Nam sẵn sàng cùng Sierra Leone tìm kiếm các mô hình phù hợp nhằm đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt trong trồng và chế biến lúa gạo.
Sự kiện đáng chú ý trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức của Tổng thống lần này là ngày 16 tháng 3 năm 2022 liên doàn Thương mại và Công nghiệp Việt nam (VCCI) đã phối hợp cùng một số Bộ ngành của Sierra Leone tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam Sierra Leone với sự chủ trì của Chủ nhiệm Văn phòng Tổng thống Jaccob Jusu Safa, vị quan chức đứng thứ ba của nhà nước Sierra Leone. Tham gia và báo cáo tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Nông Lâm và Bộ trưởng Nghề cá Sierra Leone đã giới thiệu cụ thể đặc điểm và những chủ đề cần hợp tác giữa 2 quôc gia.
Hội Khoa học Phát triển Nông thôn Việt Nam ký thỏa thuận hợp tác với Bộ Nông lâm Sierra Leone
Phân tích tiềm năng đầu tư ngành nông nghiệp, Bộ trưởng Bộ Nông Lâm Siera Leone, Abu Kari nhấn mạnh đến tiềm năng đất đai khí hậu, nguồn nhân lực tập trung với những cơ hội đầu tư lớn cho trồng lúa và hoa màu, cà phê và cây ăn quả. Ông cũng lưu ý đến khả năng đầu tư vào công nghiệp chế biến của khu vực tư nhân, nhà nước và nhà đầu tư nước ngoài. Theo đó, đầu tư công nghệ là lĩnh vực có nhiều tiềm năng.
Trong đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản, Bộ trưởng Bộ Nghề cá và Tài nguyên biển, Emma Kowa Jalloh đã giới thiệu tiềm năng và khả năng đóng góp của ngành vào phát triển kinh tế và đảm bảo an ninh lương thực với trên 200 loài cá biển và 150 loài cá nước ngọt. Bà cũng nhấn mạnh, nuôi trồng thủy hải sản là lĩnh vực thâm dụng vốn và tạo nguồn thu nhập lớn với trên 10 nghìn lao động làm việc, tạo ra trên 45% sản lượng cá cả nước.
Trong phát biểu trao đổi tại diễn đàn, lãnh đạo ngành nông nghiệp, nghề cá và Chủ nhiệm Văn phòng tổng thống Siera Leone đã bày tỏ niềm tin và rất hy vọng được chía sẻ những kinh nghiệm và học tập Việt nam trong sự nghiệp phát triển Nông nghiệp, Nông dân và Nông thôn./.
