Tranh minh hoạ. Nguồn: Internet.
Từ nhận thức đến hành động chính sách
Theo Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Việt Anh (Đại học Manchester, Anh), Nghị quyết 68 đã đưa ra tầm nhìn dài hạn và mục tiêu cụ thể: đến năm 2030 Việt Nam sẽ có thêm ít nhất 1 triệu doanh nghiệp tư nhân, và đến 2045 thêm 1 triệu doanh nghiệp nữa, nâng tổng số lên trên 3 triệu, đóng góp khoảng 60% GDP thay vì 50% như hiện nay. Đây là bước chuyển nhận thức quan trọng: coi khu vực tư nhân không chỉ là “bổ trợ” mà là trụ cột song hành cùng khu vực nhà nước và FDI.
Không dừng ở mục tiêu, Nghị quyết còn đề ra hàng loạt giải pháp thiết thực: tạo sân chơi bình đẳng, cải cách thủ tục, mở rộng tiếp cận vốn và đất đai, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, cũng như khuyến khích nghiên cứu – phát triển (R&D) và đổi mới sáng tạo. Điều này cho thấy một quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc tháo gỡ “nút thắt” lâu nay của doanh nghiệp tư nhân.
Thực tế hiện nay, khu vực tư nhân Việt Nam gồm khoảng 1 triệu doanh nghiệp và 5 triệu hộ cá thể, đóng góp gần 50% GDP, 60% đầu tư, 30% thu ngân sách và tạo việc làm cho 40 triệu lao động – chiếm tới 80% việc làm cả nước. Bên cạnh vai trò kinh tế, khu vực này còn góp phần quan trọng giảm bất bình đẳng vùng miền, thúc đẩy phát triển nông thôn và tạo cơ hội việc làm cho phụ nữ.
Điều đó khẳng định tư nhân không chỉ là “người đồng hành” mà thực sự là lực lượng tiên phong trong hiện đại hóa sản xuất, thúc đẩy năng suất và nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.
Bài học quốc tế: Tư nhân – động lực đổi mới và hội nhập
Kinh nghiệm từ các nền kinh tế phát triển và đang phát triển cho thấy, khu vực tư nhân thường đóng góp 70–80% GDP, tạo ra 80–90% việc làm và tới 90% hoạt động đổi mới sáng tạo. Các tập đoàn tư nhân như Apple (Mỹ), Samsung (Hàn Quốc), BYD (Trung Quốc) là minh chứng sống động cho vai trò của doanh nghiệp tư nhân trong nâng cao vị thế quốc gia trên chuỗi giá trị toàn cầu.
Ở Việt Nam, để đạt mục tiêu tương tự, cần thúc đẩy hơn nữa sự kết nối giữa doanh nghiệp nội địa và các tập đoàn FDI, qua đó tham gia sâu vào chuỗi cung ứng khu vực và thế giới.
Tây Ninh là một ví dụ tiêu biểu cho việc địa phương hóa Nghị quyết 68. Tỉnh đặt mục tiêu đến 2030 có 66.000 doanh nghiệp tư nhân, đóng góp hơn 62% GRDP và tạo việc làm cho 84% lao động. Đến 2045, con số này tăng lên hơn 160.000 doanh nghiệp, hình thành một số tập đoàn lớn có thương hiệu trong nước và khu vực.
Tây Ninh cũng nhấn mạnh các trụ cột: đổi mới thể chế, cải cách hành chính, mở rộng tiếp cận nguồn lực, gắn kết đào tạo – doanh nghiệp, thúc đẩy công nghệ xanh, chuyển đổi số, cũng như phát triển văn hóa – đạo đức doanh nhân. Cách tiếp cận này cho thấy tư duy phát triển tư nhân không chỉ nằm trên văn bản, mà đang dần đi vào hành động cụ thể.
Những khuyến nghị
Nghị quyết 68 không chỉ thay đổi tư duy về vị trí của kinh tế tư nhân, mà còn đặt ra yêu cầu cấp bách: làm thế nào để biến tư duy ấy thành thực tiễn phát triển? Vấn đề không còn là “thừa nhận” mà là “nuôi dưỡng và đồng hành” với doanh nghiệp tư nhân.
Để thực hiện, cần tập trung vào ba điểm then chốt:
Minh bạch hóa thể chế, cải cách thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả điều hành.
Mạnh mẽ thúc đẩy đầu tư cho R&D (Research and Development) là một hoạt động có hệ thống, sáng tạo để tạo ra kiến thức mới, công nghệ mới, sản phẩm mới hoặc cải tiến các sản phẩm, quy trình, dịch vụ hiện có) và đổi mới sáng tạo - đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ mới, AI, kỹ thuật số, kinh tế xanh.
Thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp tư nhân lớn, có mô hình bền vững, cạnh tranh quốc tế — học hỏi mô hình Mittelstand ở Đức hay Apple/Samsung/BYD ở Mỹ – Hàn – Trung.
Tăng cường liên kết giữa tư nhân – nhà nước, thúc đẩy PPP, hỗ trợ phát triển doanh nhân đạo đức, trách nhiệm xã hội – tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.
Kinh tế tư nhân ở Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá. Nghị quyết 68 là sự khẳng định rõ ràng nhất cho sự thay đổi tư duy – từ “cho phép” sang “khuyến khích”, từ “bổ trợ” sang “động lực”. Nếu được triển khai hiệu quả, khu vực tư nhân sẽ trở thành động cơ mạnh mẽ nhất thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành nước phát triển vào giữa thế kỷ XXI.
V.X.B
